erfgoedobject

Duitse militaire post

bouwkundig element
ID
301313
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301313

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse militaire post
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Bijna volledig bovengrondse betonnen militaire constructie langs de Brugseweg, achter (ten westen van) de recent gesloopte hoeve op adres Brugseweg 103, ten noorden van de dorpskom van Sint-Juliaan, ten oosten van de Hanebeek. De constructie ligt haaks ten opzichte van de Brugseweg.

Historische beschrijving

Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken vóór de Derde Slag bij Ieper ter hoogte van een opslagdepot dat ten noorden van Sint-Juliaan was ingericht. Deze zone lag toen op nauwelijks twee kilometer van de Duitse frontlijn, op 500 meter achter de Duitse tweede verdedigingslijn, de zogenaamde 'Albrechtstellung'. In deze regio rond Sint-Juliaan werden tijdens de Eerste Wereldoorlog veel bunkers opgetrokken, waarvan er nog enkele exemplaren bewaard zijn.

Langs de Brugseweg, ten noorden van het dorpscentrum, legden de Duitsers een opslagdepot aan met heel wat bijhorende infrastructuur, wegen, paden en (smal)sporen. Wellicht in de vroege zomer van 1917 werd een bijkomend smalspoor aangelegd in westelijke richting, naar de Hanebeek toe. De bunker is langs dit spoorlijntje opgetrokken. Vanuit de muuropeningen aan noordelijke zijde kon dit spoor in de gaten gehouden worden. De toegang aan zuidelijke zijde van de constructie gaf uit op het opslagdepot. Dit lijkt er op te wijzen dat de bunker in eerste instantie is opgericht in functie van deze infrastructuur.

Op een Britse kaart van 23 juli 1917 werd de bunker aangeduid als een betonnen post waarvan men aannam dat deze door mitrailleureenheden bezet werd.

Tijdens de weken vóór en tijdens de Derde Slag bij Ieper (31 juli tot 10 november 1917) werd de regio rond Sint-Juliaan door de intense artilleriebeschietingen omgetoverd tot een kraterlandschap. Het materiaaldepot raakte hierbij volledig vernield, enkel betonnen bunkers konden de beschietingen overleven, waaronder huidige constructie.

Beschrijving

Constructie met rechthoekig grondplan van 8,9 op 5 meter, met een maximale hoogte van 3,4 meter, opgetrokken aan de hand van gewapend beton, gegoten tegen een houten bekisting. Aan de buitenzijde is de bunker bovenaan segmentboogvormig afgewerkt. De dikte van de buitenmuren varieert tussen 0,6 tot 1,4 meter. De vloer is gebetonneerd.

De constructie is opgedeeld in een kleinere ruimte (2,2 op 1,95 meter met een hoogte van 1,8 meter) aan oostelijke zijde en een grotere ruimte (2,8 op 5 meter, met een hoogte van 2,2 meter) ten westen ervan. De toegang tot de bunker aan oostelijke zijde meet 0,85 op 2,2 meter, de toegang tussen de twee ruimtes 0,8 op 1,95 meter. Zowel in de kleine als in de grote ruimte zit in de noordelijke muur een vensteropening. In de kleine ruimte meet deze opening 0,5 op 0,75 meter. De opening in de grote ruimte vergroot naar buiten toe, van 0,35 op 0,5 meter tot 0,75 op 0,8 meter. Een luchtkoker van 0,2 op 0,2 meter loopt schuin doorheen de westelijke zijmuur.

Het dak van de kleinere ruimte is 1,2 meter dik en bestaat uit spoorrails die op een afstand van 0,12 à 0,15 meter van elkaar zijn geplaatst, waartussen beton gegoten is. De grote westelijke ruimte is overwelfd met tegen elkaar geplaatste metalen golfplaten van 1 meter breedte, die op hun uiteinde voorzien zijn van U-vormige profielen, waardoor ze perfect tegen elkaar geplaatst konden worden. Het dak is hier maximaal 0,95 meter dik. De noordoostelijke hoek is wat beschadigd, vermoedelijk ten gevolge van een afbraakpoging.

  • Koninklijk Legermuseum Brussel, Collectie militaire stafkaarten Eerste Wereldoorlog, Belgische stafkaart Région de Boesinghe – Langemarck (Plan Directeur), 1/7/1917.
  • Koninklijk Legermuseum Brussel, Collectie militaire luchtfoto’s Eerste Wereldoorlog (geraadpleegd in het Kenniscentrum In Flanders Fields Museum Ieper), Belgische luchtfoto’s 22/9/1916 (dianummer 12712, FID 9517), 20/10/1916 (dianummer 12694, FID 9502), 20/9/1918 (dianummer 12685, FID 9493); Britse luchtfoto’s 12/7/1917 (dianummer 12694, FID 9502).
  • Memorial Museum Passchendaele 1917, Collectie militaire stafkaarten Eerste Wereldoorlog, Belgische stafkaart Clercken Langemarck (Plan Directeur), 28/7/1917.
  • DEWILDE M. & WYFFELS F. 2015: St-Julien (onuitgegeven archeologierapport).
  • STICHELBAUT B. & CHIELENS P. 2013: De oorlog vanuit de lucht. 1914-1918 Het front in België, Brussel.
  • Mapping the Front: Ypres. British mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (DVD uitgegeven door de Western Front Association, in association with the Imperial War Museum, 2008): St-Julien 28 N.W.2, Ed. 5A, 1/4/1917; Pilckem Ed. I, 11/7/1917; Q.2., 23/7/1917.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse militaire post [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301313 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.