erfgoedobject

Bunker tegen doorbraak 3 Alarmstelling

bouwkundig element
ID
301322
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301322

Juridische gevolgen

Beschrijving

"Bunker tegen doorbraak" (abri contre l'irruption), in 1933 in het centrum van Maaseik opgetrokken als onderdeel van de Alarmstelling. Deze Alarmstelling vormde samen met de stelling langs de grenskanalen en de bunkerlinies in het Luikse en de Ardennen de zogenaamde Grensstelling of Vooruitgeschoven Stelling. De abris contre l'irruption zijn de eerste bunkers van de Grensstelling die werden opgetrokken.

De Belgische legerleiding vreesde tijdens het interbellum een invasie vanuit Duitsland. Ze vermoedde dat deze aanval vooral door gemotoriseerde troepen zou uitgevoerd worden. Tussen Maastricht en Maaseik vormde de Maas een uitstekende antitankhindernis tegen een inval vanuit Nederlands Limburg. De meest kwetsbare Maasovergangen en toegangswegen tot het binnenland dienden bijkomend verdedigd te worden met zogenaamde abris contre l’irruption, die een antitankkanon 47 millimeter bevatten.

De eerste twee bunkers werden in 1931-1932 opgetrokken aan de brug over de Maas in Maaseik. De bouw van abri 3 en abri 4 ter hoogte van de toegangsweg naar Ophoven respectievelijk Kinrooi werd voltooid tegen eind 1933. Later werd nog een vijfde bunker voor een 47 millimeter antitankkanon in het midden van de brug over de Maas voorzien.

Deze "bunkers tegen doorbraak" hebben meerdere schietopeningen voor mitrailleurs, een schijnwerper, een stalen observatiekoepel en uiteraard een ruimte voor een 47 millimeter antitankkanon. De oriëntatie van de bunkers is aangepast aan de geografische kenmerken ter plekke, er is niet echt sprake van een standaardisatie van dit type bunker.

Beschrijving

Abri 3 is voor een groot deel overgroeid met klimop en kon niet grondig bekeken worden. De beschrijving die volgt is gebaseerd op de beschrijvingen van Vernier en het grondplan uitgetekend door Philippe Duhameau (Vernier 2007, p. 33-38).

Het betreft een min of meer vijfhoekige betonnen constructie, met muren tot 130 centimeter dikte (frontale zijde). De hoeken zijn afgerond. De constructie is binnenin opgedeeld in vijf schietkamers en een koker voor de observatiekoepel. De toegang aan zuidelijke zijde is ondergronds gesitueerd, via een sas, dat met twee deuren was afgesloten, met name een porte grille (P1, een stalen hekkendeur) en een porte à persiennes (P2, een blindendeur).

Aan de frontale noordwestelijke zijde, gericht naar de baan naar Ophoven, was een antitankhindernis ingericht door middel van stalen kabels, die opgespannen konden worden over de weg. Deze weg kon vanuit de bunker onder schot gehouden worden door een zware Maxim mitrailleur (schietopening links) en een opening voor het 47 millimeter kanon (centrale schietopening). Rechts was er nog een opening voor een schijnwerper. Aan westelijke en oostelijke zijde zit telkens nog een mitrailleurkamer met schietopening voor de verdediging van de flanken.

Aan noordoostelijke zijde zit de schacht voor de cloche de guet, een specifiek type ronde observatiekoepel met vier observatieopeningen en bovenaan een opening voor het afvuren van lichtsignalen. Verder zijn er tegen de wanden van de bunker rekken en haken aanwezig voor het plaatsen van munitiekisten en het bevestigen van de uitrusting van de soldaten. Verlichting werd voorzien door stormlampen. Een manueel te bedienen ventilator, type ADRA, kon de schadelijke gassen van het kanon verdrijven. Via klimijzers aan zuidelijke zijde kon de ondergrondse ruimte bereikt waren, die diende als schuilplaats voor de manschappen, met latrines en opslagplaatsen voor munitie.

  • JANSSEN E. 2005: De bunkers van de Grensstelling langs de Limburgse Kanalen (1934-1940), België onder de wapens 27, Erpe.
  • VERNIER F. 2007: Les fortifications belges au 10 mai 1940. La defense du canal Albert et des canaux extérieurs, La Belgique sous les armes special 3, Erpe.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bunker tegen doorbraak 3 Alarmstelling [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301322 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.