Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen langs de Kapellendries, ten zuiden van de Scheldeweg, op de Lembergse Kouter, tegen de grens met Lemberge (Merelbeke).

Historische beschrijving

Duitse bunker, opgetrokken bij een vliegveld dat hier tijdens de Eerste Wereldoorlog werd aangelegd.

Gent ontwikkelde zich in de loop van de oorlog tot een geschikte uitvalsbasis voor verkenningsvliegtuigen die luchtfoto’s maakten van het vijandelijke gebied. Later in de oorlog vertrokken vanuit deze regio ook bombardementsvliegtuigen richting Groot-Brittannië. Hiertoe werd het bestaande vliegveld van Sint-Denijs-Westrem uitgebreid. Daarnaast werden er vier bijkomende vliegvelden aangelegd, met name in Mariakerke, Oostakker, Gontrode en Scheldewindeke.

In Sint-Denijs-Westrem werden vliegtuigen voor andere vliegafdelingen geassembleerd, werd personeel opgeleid enzovoort. Er werden grote loodsen gebouwd, onder meer voor het herbergen van zeppelins, die er uiteindelijk nooit zouden gestationeerd worden. Deze loodsen werden echter al gauw door de geallieerden opgemerkt en gebombardeerd. Omwille van het constante gevaar voor geallieerde aanvallen, weken de zeppelins uit naar Gontrode.

In de loop van 1917 werden de vliegvelden van Sint-Denijs-Westrem, Mariakerke, Oostakker en Gontrode overgenomen door het 'Kampfgeschwader der Obersten Heeresleitung 3', ook wel het 'England Geschwader' genoemd, dat met bombardementsvliegtuigen van het type Gotha IV Groot-Brittannië onder vuur wilde nemen. Begin september 1917 werden de Gotha's aangevuld met zogenaamde 'Riesenflugzeuge' van het type 'Staaken IV', grote vijfmotorige bombardementsvliegtuigen met een bemanning van acht personen. Voor dit type vliegtuigen legde men nog een bijkomend vliegveld aan in Scheldewindeke. Eind oktober 1918, toen de geallieerden Gent naderden, ontmantelden de Duitsers hun vliegvelden en infrastructuur.

Een compagnie van het Duitse tweede regiment 'Eisenbahn' startte met de aanleg van het vliegveld in Gontrode in november 1914. Opgeëiste burgers en Russische krijgsgevangenen werden bij de uitbouw van het vliegveld ingezet. Op en rond het vliegveld werd in de loop van de oorlogsjaren veel infrastructuur opgericht, waaronder barakken, een loods van ongeveer 180 meter lang en 65 meter breed voor een zeppelin, later ook gebruikt als onderkomen voor vliegtuigen, een kleinere loods voor een observatieballon, sporen voor de aanvoer van materiaal en munitie, een munitiedepot, verharde landingsbanen met bodemlampen, luchtafweergeschut, enzovoort.

Ook de drie bewaarde betonnen constructies maakten deel uit van de infrastructuur. De twee grote bunkers liggen op één lijn, met de toegangen naar elkaar gericht. Ze zijn zichtbaar op luchtfoto’s uit 1917. Ze lagen ten zuiden van de grote zeppelinloods ter hoogte van rangeersporen. Tussen beide bunkers lagen langwerpige structuren. Wellicht gaat het om barakken.

Het vliegveld werd meermaals door Franse en Britse vliegtuigen gebombardeerd, waardoor een deel van de vliegtuigen en diensten werden overgebracht naar Scheldewindeke. In oktober 1918 werd het vliegveld ontruimd. De infrastructuur werd voor een groot deel gesloopt in de jaren 1920. In mei 1940 werd het voormalige vliegveld van Gontrode nog één keer gebruikt, als landingsbaan voor een groep Messerschmits.

De bunker is ten dele toegankelijk gemaakt. Op de bunker is een trap en een platform met panoramatafel aangebracht. De site werd ingehuldigd op 7 juni 2015.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie, met rechthoekige, bijna vierkante plattegrond op het uitspringende toegangsgedeelte aan zuidwestelijke zijde na. De constructie is onder aarde gebracht. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Onder meer in het plafond zijn wapeningsijzers zichtbaar. Op de buitenmuren zitten sporen van teer.

De toegang, beschermd door twee schuinaflopende scherfmuren, is breed en loopt schuin naar beneden. Bij de toegang zijn deurelementen bewaard.

Via een sas wordt de grote binnenruimte bereikt, die centraal ondersteund wordt door een rechthoekige pilaar. Tegen het plafond zitten ijzers om buizen te verankeren.

In de muren aan noordoostelijke en zuidoostelijke zijde zit telkens een ronde opening, vermoedelijk voor ventilatie. Deze muren zouden hier ongeveer een halve meter dik zijn.

Op de bunker is aan de zuidwestelijke hoek een betonnen uitstulping te zien, met restant van een metalen buis.