Ter herdenking van de gevallenen van de Belgische Compagnie Cyclisten, die zich moedig heeft verzet tegen de Duitse overmacht, werd een monument opgericht in 1926-1927 naar ontwerp van architect Pierre Devos (gesigneerd).
Historiek
Het herdenkingsmonument werd opgericht recht over de Fauconiermolen te Oordegem. Eén van de gesneuvelden was Léon Esser, die ingekwartierd was bij de cyclisten te Oordegem. Het monument is een initiatief van de Oud-Burgerwachten van Brussel. Het gemeentebestuur van Oordegem besliste op 25 juni 1926 het initiatief te steunen met een som van 500 frank. De opschriften op het monument zijn eentalig Frans. In 1926-1927 werd het herdenkingsteken plechtig ingehuldigd te Oordegem voor de gesneuvelde burgerwachten.
Beschrijving
Meerdelig monument in hardsteen opgebouwd met kenmerken van de art-decostijl. Centraal bevindt zich een obelisk geflankeerd door twee kleinere afgedekte muurplaten, waarop de teksten staan. De hoge obelisk met vooruitspringende voet eindigt op een diep ingesnoerde, driedelige getrapte torenvorm bekroond met een bol. Op de voorzijde is een verdiept blind arduinen veld aangebracht waarin een reliëfvoorstelling van een zwaard is uitgewerkt. Het geheel staat op een tweedelig breed getrapte en zware arduinen basis.
Op het zwaard in het handvat staat het woord "PAX".
De volgende tekst bevindt zich op de middenzuil onderaan: "LES CHASSEURS ECLAIREURS DE GAND A LEURS FRERES d’ARMES".
De tekst op de vooruitstekende voet: "PRO PATRIA 1914".
De tekst op de linker zijmuur: "LE REGIMENT REINE ELISABETH DE BRUXELLES AUX CHASSEURS AMEDEE HAUMONT JEAN HUBINGEN".
De tekst op de rechter zijmuur: "LA COMPAGNIE DES CHASSEURS – CYCLISTES DE BRUXELLES A Edmond KONING/ COMMANDANT ET LEON ESSER/ CHASSEUR".
Op beide zijmuren aan de voet staat een brandende schaal (eeuwige vlam) afgebeeld.
- Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.01/41034/132.1, Herdenkingsmonument (S.N., 2013).