Teksten van Burgerhuis in eclectische stijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301386

Burgerhuis in eclectische stijl ()

Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd door de Naamlooze Maatschappij "Vooruitzicht", naar een ontwerp door de architect Jules Hofman uit 1910. Opdrachtgever was de handelaar Adolph Wolff (°Darmstadt, 1869), die in 1896 vanuit Mulhouse emigreerde naar Antwerpen. Hij huwde in 1899 te Berlijn met Hertha Wolfsohn (°Berlijn, 1879), en in 1900 werd te Antwerpen dochter Minnie geboren.

De bouw- en hypotheekmaatschappij “Vooruitzicht” werd opgericht in 1905, en is tot op vandaag als bouwbedrijf en vastgoedpromotor actief in Antwerpen. Veelal in opdracht van particulieren bouwde de maatschappij vóór de Eerste Wereldoorlog talrijke burgerhuizen in de nieuw aangelegde wijken van de stad zoals Zuid, Zurenborg en Jan Van Rijswijcklaan. Vanaf 1909 was Jules Hofman als hoofdarchitect van "Vooruitzicht" verantwoordelijk voor het ontwerp, wat de kwaliteit van de architectuur ten goede kwam. Hij bediende zich daarbij zowel van een sobere interpretatie van de art-nouveaustijl, als van een meer behoudend eclectisch of beaux-arts-idioom.

Aan Helenalei en Marialei bracht "Vooruitzicht" tussen 1907 en 1912 in totaal veertien bouwprojecten tot stand voor evenveel opdrachtgevers, die op één na bewaard zijn. Hofman nam de helft van de ontwerpen voor zijn rekening, aan de Helenalei behalve de woning Wolff, de woning Sorer , de woning Jans, en de woning Stefens , aan de Marialei de woningen "Julia & Walther", "Les Marguerites" en "Maria". Deze huizen behoren tot het latere werk van de architect, die sinds midden jaren 1880 actief was, en omstreeks de eeuwwisseling een belangrijke bijdrage leverde aan de Antwerpse art nouveau, met opmerkelijke panden als "De Zonnebloem" aan de Cogels-Osylei.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën omvat de rijwoning vier bouwlagen onder een pseudo-mansarde. De lijstgevel heeft een parement uit witte natuursteen, met gebruik van blauwe hardsteen voor de pui en leien als dakbedekking. Asymmetrisch van opzet, beantwoordt de opstand aan een drieledig schema, opgebouwd uit de lage pui, de door een entablement gemarkeerde bel-etage, en de twee bovenverdiepingen afgewerkt door het klassieke hoofdgestel met een houten kroonlijst op klossen. De klemtoon ligt op het brede, als frontispice uitgewerkte zijrisaliet met drielichten. Dit laatste wordt op de bel-etage gemarkeerd door een rechthoekige erker met pilasters, en op de bovenverdiepingen door een balkon met blinde borstwering en een kolossale rondboogportiek met bewerkte archivolt op composiete pilasters en cartouchesleutel. Een dakvenster met colonnetten en driehoekig fronton vormt de bekroning. Rolwerk, arabesken en cartouches die het gevedecor uitmaken, zijn ontleend aan de renaissancestijl; de boogvelden van de tweede verdieping hebben een sgraffitodecor, beschermd door glasplaten. Het portaal met entablement, gebroken fronton, cartouche en rankwerk, wordt afwijkend van de bouwplannen geflankeerd door een garagepoort met zijlichten, vermoedelijk uit de bouwperiode. Het houten schrijnwerk van de vensters inclusief rolluikkasten en de dakkapel is bewaard, evenals het smeedwerk van de inkomdeur, garagepoort, tralies en voetschraper; het voortuinhek is verwijderd.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van bel-etagewoning, ontsloten door een vermoedelijk zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen is de invulling van de lage begane grond beperkt tot een spreekkamer, een hall en de keuken met 'monte plats'. Vermoedelijk werd nog tijdens de bouw beslist de spreekkamer te vervangen door een garage. De plattegronden van de bel-etage met de ontvangstvertrekken, en de bovenverdiepingen met de privé- en slaapvertrekken ontbreken in het bouwdossier.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1910#2144 en 1911#1023; vreemdelingendossier 481#87856.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2015: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/181831 (geraadpleegd op ).


Enkelhuizen ()

Nummers 33 en 35. Enkelhuizen van twee traveeën, drie bouwlagen, mezzanino met plat dak (nummer 33) of pseudo-mansardedak met dakkapellen (nummer 35); eclectische stijl te dateren circa 1910. Lijstgevels met parement van natuursteen op hoge onderbouw met garages.

Nummer 33 met neo-Lodewijk XVI-inslag naar ontwerp van G. Rooses volgens inscriptie; risalietvormende venstertravee met bossagwerk links en rechts van afgeronde stenen en houten erkers; rechthoekige muuropeningen onder gekorniste waterlijst.

Nummer 35 met rechthoekige stenen erker en balkon; bovenvensters gevat in brede rondboog met druk versierde archivolt; rechthoekige en rondboogvormige muuropeningen.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/181808 (geraadpleegd op ).