erfgoedobject

Burgerhuis in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
301396
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301396

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in beaux-artsstijl in opdracht van de heer J. Jans gebouwd door de Naamlooze Maatschappij "Vooruitzicht", naar een ontwerp door de architect Jules Hofman uit 1912.

De bouw- en hypotheekmaatschappij "Vooruitzicht" werd opgericht in 1905, en is tot op vandaag als bouwbedrijf en vastgoedpromotor actief in Antwerpen. Veelal in opdracht van particulieren bouwde de maatschappij vóór de Eerste Wereldoorlog talrijke burgerhuizen in de nieuw aangelegde wijken van de stad zoals Zuid, Zurenborg en Jan Van Rijswijcklaan. Vanaf 1909 was Jules Hofman als hoofdarchitect van "Vooruitzicht" verantwoordelijk voor het ontwerp, wat de kwaliteit van de architectuur ten goede kwam. Hij bediende zich daarbij zowel van een sobere interpretatie van de art-nouveaustijl, als van een meer behoudend eclectisch of beaux-arts-idioom.

Aan Helenalei en Marialei bracht "Vooruitzicht" tussen 1907 en 1912 in totaal veertien bouwprojecten tot stand voor evenveel opdrachtgevers, die op één na bewaard zijn. Hofman nam de helft van de ontwerpen voor zijn rekening, aan de Helenalei behalve de woning Jans, de woning Sorer, de woning Wolff en de woning Stefens, aan de Marialei de woningen "Julia & Walther", "Les Marguerites" en "Maria". Deze huizen behoren tot het latere werk van de architect, die sinds midden jaren 1880 actief was, en omstreeks de eeuwwisseling een belangrijke bijdrage leverde aan de Antwerpse art nouveau, met opmerkelijke panden als "De Zonnebloem" aan de Cogels-Osylei.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel heeft een parement uit witte natuursteen, op een plint uit blauwe hardsteen. Nadrukkelijk geleed in horizontale registers door middel van waterlijsten en het klassieke hoofdgestel, legt de compositie de klemtoon op de brede zijtravee. Deze wordt op de eerste verdieping gemarkeerd door een ondiep balkon met een rijk bewerkte, gebuikte basis en een smeedijzeren borstwering tussen postamenten. De smalle inkomtravee is als risaliet geaccentueerd. Verder is de opstand opgebouwd uit van korfboogopeningen op de begane grond, steekboogvensters op de eerste en rondboogvensters op de tweede verdieping. Daarbij hebben de inkomdeur en de bovenvensters cartouchesleutels, is de eerste verdieping verrijkt met geriemde vensteromlijstingen, en de tweede met balustraden. De vormgeving van de ornamenten met schelpmotieven en bladwerk, gaat terug op régence en rococo. Een gekorniste houten kroonlijst met klossen en tandlijst vormt de gevelbeëindiging. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en een gedeelte van de vensters inclusief rolluikkasten is bewaard, evenals de voetschraper en het fraaie, smeedijzeren voortuinhek in art-nouveaustijl.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, dat uit een voorbouw en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda, geflankeerd door keuken en pomphuis in de achterbouw. De plattegronden van de bovenverdiepingen ontbreken in het bouwdossier.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1912#508.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301396 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.