Maria ()

Burgerhuis in art-nouveaustijl in opdracht van juffrouw Marie Lambrechts gebouwd door de Naamlooze Maatschappij "Vooruitzicht", naar een ontwerp door de architect Jules Hofman uit 1912.

De bouw- en hypotheekmaatschappij "Vooruitzicht" werd opgericht in 1905, en is tot op vandaag als bouwbedrijf en vastgoedpromotor actief in Antwerpen. Veelal in opdracht van particulieren bouwde de maatschappij vóór de Eerste Wereldoorlog talrijke burgerhuizen in de nieuw aangelegde wijken van de stad zoals Zuid, Zurenborg en Jan Van Rijswijcklaan. Vanaf 1909 was Jules Hofman als hoofdarchitect van "Vooruitzicht" verantwoordelijk voor het ontwerp, wat de kwaliteit van de architectuur ten goede kwam. Hij bediende zich daarbij zowel van een sobere interpretatie van de art-nouveaustijl, als van een meer behoudend eclectisch of beaux-arts-idioom.

Aan Marialei en Helenalei bracht "Vooruitzicht" tussen 1907 en 1912 in totaal veertien bouwprojecten tot stand voor evenveel opdrachtgevers, die op één na bewaard zijn. Hofman nam de helft van de ontwerpen voor zijn rekening, aan de Marialei behalve de woning “Maria”, de woningen "Julia & Walther" en "Les Marguerites", aan de Helenalei de woning Sorer, de woning Wolff, de woning Stefens en de woning Jans. Deze huizen behoren tot het latere werk van de architect, die sinds midden jaren 1880 actief was, en omstreeks de eeuwwisseling een belangrijke bijdrage leverde aan de Antwerpse art nouveau, met opmerkelijke panden als "De Zonnebloem" aan de Cogels-Osylei.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een plat dak. De sobere lijstgevel, vandaag volledig begroeid met klimop, heeft een parement uit witte Silezische brikken in kruisverband, met door blauw geglazuurde baksteen geaccentueerde ontlastingsbogen, spaarzaam gebruik van natuursteen, en een plint uit blauwe hardsteen. Asymmetrisch van opzet en geleed door de puilijst, legt de compositie de klemtoon op de brede zijtravee. Deze wordt gemarkeerd door pilasters met topstuk en bekroond door een geajoureerde attiek. Verder is de opstand opgebouwd uit registers van achtereenvolgens getoogde, rechthoekige en korfbogige deur- en vensteropeningen. Huisnaam "Maria" in sgraffito, geïntegreerd in het hoofdgestel van de inkomtravee. Het schrijnwerk is integraal vernieuwd; het smeedijzeren voortuinhek en de gietijzeren voetschraper bleven behouden.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, dat uit een voorbouw en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda, geflankeerd door de keuken met pomphuis in de achterbouw. De plattegronden van de bovenverdiepingen ontbreken in het bouwdossier.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1912#609 en 1912#2705.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Maria [online], https://id.erfgoed.net/teksten/182028 (geraadpleegd op ).


Art-nouveau-burgerhuizen ()

Nummers 14-16, 18 en 20. Enkelhuizen in sobere art-nouveaustijl, uit begin 20ste eeuw. Kleurige bakstenen lijstgevels van twee (nummer 20) à drie traveeën en drie bouwlagen met diverse muuropeningen. Nummers 14-16 met uitspringende ingangspartij; nummer 18 met centrale erker; nummer 20 gemarkeerd door hoger opgaande lisenen en sgraffitopaneel.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Maria [online], https://id.erfgoed.net/teksten/182030 (geraadpleegd op ).