Archeologische nota

Het Romeinse castellum in Maldegem is ontdekt op het einde van de jaren 1970 door archeologische luchtfotografie. De parallelle sporen bleken tot eenzelfde vierkante structuur te behoren. Na een beperkt proefsleuvenonderzoek werd in 1984 gestart met een systematische opgraving. Het onderzoek duurde tot 1992.

De versterking, volledig in hout en aarde opgetrokken, heeft een perfect vierkante plattegrond en omvat een areaal van bijna 2,5 ha. Het grondplan en de structuren wijzen op een castellum, een kleiner kamp voor hulptroepen. In Maldegem verbleef een gemengde hulptroep. Dit is een eenheid bestaand uit infanterie en cavalerie. Het kamp heeft een klassiek Romeins verdedigingssysteem met twee spitsgrachten en een aarden wal met palissade. Onderzoek heeft aangetoond dat op de vier hoeken van het castellum houten torens waren voorzien. In het midden van elke zijde bevond zich een toegangspoort en toegangsweg tot het kamp.

Binnenin het kamp waren alle gebouwen -in de opgegraven sector- opgetrokken uit hout: naast barakken werden een tiental waterputten, een toiletgebouw, een werkplaats en een centraal gelegen officieel gebouw aangetroffen.

Munten en archeologische en pedologische gegevens tonen aan dat het kamp slechts korte tijd in gebruik was, van ca. 172 na Chr. tot 174 na Chr. Een tekst uit de Vita Didii Iuliani correleert het castellum van Maldegem-Vake aan de invallen van de Chauci. Zij vielen Gallia Belgica binnen in de jaren 172-174 na Chr. en waren slechts een van de vele stammen die in deze periode het Romeinse Rijk bedreigden. Het verschil met de invallen van de Germanen is dat de Chauci via de Noordzee opereerden. Zo ontweken ze de Rijn-limes en konden het Romeinse Rijk binnenvallen zonder al te veel weerstand. Het gebied moest dus zo snel mogelijk verdedigd worden. Het castellum van Maldegem-Vake werd opgericht op een strategische plaats, nl. een van de laatste zandruggen voor de eigenlijke kustvlakte en 1 km van het riviertje de Ede. Samen met de castella van Oudenburg en Aardenburg vormde Maldegem een onderdeel van het verdegingssysteem die het geulensysteem waarlangs de Chauci binnenvielen moest afsluiten.