erfgoedobject

Hoekhuis met café in art-nouveaustijl

bouwkundig element
ID
301498
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301498

Juridische gevolgen

Beschrijving

Meergezinswoning met café in sobere art-nouveaustijl, gebouwd in opdracht van de Société Anonyme Briqueteries de Notre-Dame, naar een ontwerp door de architect Edward Van Not uit 1910. De steenbakkerij uit Brecht investeerde rond deze tijd in meerdere vastgoedprojecten in Antwerpen, individuele panden met een winkel of café op de begane grond zoals dit, of grotere complexen bestaande uit een woon- en handelspand en gekoppelde burgerhuizen. Tot de belangrijkste behoren het complex van vijf panden op de hoek van Jan Van Rijswijcklaan en Korte Lozanastraat, het complex van tien panden op de hoek van Betogingstraat en Sterlingerstraat te Borgerhout, door Van Not ontworpen respectievelijk in 1909 en 1910.

Het gebouw is representatief voor het vroege oeuvre van Edward van Not, wiens loopbaan kort na de eeuwwisseling van start ging. Vóór de Eerste Wereldoorlog ontwierp hij tientallen burgerhuizen in Antwerpen, een groot aantal in dienst van de Algemeene Bouwmaatschappij, waarbij het stijlenjargon varieerde van beaux-arts en cottage tot art nouveau. Vanaf het interbellum tot zijn overlijden, combineerde Van Not zijn privé-praktijk met het ambt van gemeentelijk architect in Deurne.

Met een gevelbreedte van drie bij vier traveeën omvat het hoekpand drie bouwlagen onder een leien pseudo-mansarde met dakkapellen. De eenvoudige lijstgevel heeft een parement uit geel baksteenmetselwerk in kruisverband, verlevendigd door een contrasterend patroon van groen geglazuurde baksteen dat de grote lijnen van de ordonnantie accentueert, op een plint uit blauwe hardsteen. Brede, rondbogige deurvenster markeren de cafépui, met het privé-portaal in de travee uiterst links. Het oorspronkelijke houten schrijnwerk inclusief typisch geëtste glas bleef grotendeels bewaard. De bovenlichten verbeelden de allegorische bierkoning Gambrinus gezeten op een bierton en geflankeerd door bouwspatels; in de inkomdeur een rankwerkdecor met bierpullen en de opschriften "Entrée" en "Inkoom". Verder is de opstand opgebouwd uit registers van rechthoekige vensters, rechthoekig onder een ijzeren latei met rozetten en ontlastingsboog op de eerste verdieping, getoogd op de tweede verdieping, met lekdrempel en gietijzeren parapet; behouden houten schrijnwerk met typische roeden en gekleurd glas in het bovenlicht. De blindvensters in de derde en voorlaatste travee komen al voor op de bouwplannen. Een houten kroonlijst op klossen, tandlijst en uitgelengde consoles vormt de gevelbeëindiging. De caféluifel uit ijzer en glas, aangebracht in 1912, is verdwenen.

Volgens de bouwplannen werd de begane grond oorspronkelijk volledig ingenomen door het café met toog en biljart, de keuken met pomphuis en de 'koer' in de hoek van het perceel. Van de bovenverdiepingen, vermoedelijk huurkwartieren ontsloten door een gemeenschappelijke inkom- en traphal, ontbreken de plattegronden in het bouwdossier.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1910#672 en 1912#1710.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoekhuis met café in art-nouveaustijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301498 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.