Muurschilderingen Kapel Onze-Lieve-Vrouw Boodschap
bouwkundig element- ID
- 301500
- URI
- https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301500
Juridische gevolgen
-
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Muurschilderingen Kapel Onze-Lieve-Vrouw Boodschap
Deze vaststelling is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes
Deze vaststelling is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als beschermd monument Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes
Deze bescherming is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kerkje van Spalbeek, nu Kapel Onze-Lieve-Vrouw-Boodschap
Deze vaststelling was geldig van tot
Beschrijving
Muurvlak van de apsis onderverdeeld in drie registers: bovenaan vegetale motieven (hoogte 55 cm); in het middenregister zijn figuren voorgesteld tegen een rode achtergrond waarop gestileerde bloemen met sjabloon zijn aangebracht; onderaan rankwerk met bloemen (hoogte 84 cm); tweede helft 14de eeuw.
De voorgestelde figuren zijn niet eenduidig te herkennen. De identificatie wordt bemoeilijkt door de restauraties in de 20ste eeuw. Ontbrekende delen werden toen opnieuw ingeschilderd. De huidige toestand wijkt af van de tekeningen door Camille Tulpinck circa 1900.
Aan weerszijden van het oostelijk apsisvenster tegen een rode achtergrond, bezaaid met bloemmotieven, bevindt zich een reeks heiligen (elk paneel 190 x 262). Links van het venster, van links naar rechts: Genadestoel; Heilige Cornelius als paus met tiara, staf en hoorn; Heilige Hubertus als bisschop met jachthoorn; een ridder-heilige in maliënkolder (Quirinus van Neus?) met zwaard, schild en speer. Over Cornelius heen is onderaan een wijdingskruis geschilderd. Rechts van het venster van links naar rechts: Piëta met Moeder Gods neergezeten op een heuvel waarop kruisen zijn opgericht en die bezaaid is met beenderen. In haar schoot rust haar overleden Zoon. Naast haar staat de Heilige Johannes en op de achtergrond zijn verschillende passiewerktuigen geschilderd: de ladder, de rietstengel met spons, de geselroede, zilverlingen en een witte tuniek. Over Johannes heen is onderaan opnieuw een wijdingskruis geschilderd, rechts van Johannes vervolgens de Heilige Genoveva van Parijs (?) met engel die de kaars aanmaakt en de duivel die haar uitblaast; Heilige Bernardus van Clairveaux als abt met staf en boek; Heilige Gertrudis van Nijvel als abdis met boek en staf waarop een muis kruipt.
Links en rechts van het oostelijk apsisvenster een groot wapenschild (later aangebracht).
Ontdekt in 1870 door pastoor Casimir Daniëls.
Restauratie met verregaande interpretaties en overschilderingen door Léon Pringels in 1954 en in 1961. Restauratie in 2005-2006 door Karin Keutgens.
- BERGMANS A. 1998: Middeleeuwse muurschilderingen in de 19de eeuw. Studie en inventaris van middeleeuwse muurschilderingen in Belgische kerken, KADOC Artes 2, Leuven, 314 (met bibliografie, archivalische en iconografische bronnen).
- BUYLE M. 1994: Hasselt, Onze-Lieve-Vrouw-Boodschapkapel van Spalbeek te Kermt in: BUYLE M. en BERGMANS A., Middeleeuwse muurschilderingen in Vlaanderen, M&L Cahier 2, Brussel, p. 134-135.
- JASPERS D. 2008: Elisabeth van Spalbeek en de Onze-Lieve-Vrouw van Lourdeskapel, Hasselt.
- OLIVER J.H. 1995: The Herkenrode Indulgence, Avignon, and pre-Eyckian Painting of the mid-fourteenth-Century Low Countries, in SMEYERS M. en CARDON B. (eds.), Flanders in a European Perspective. Manuscript Illumination around 1400 in Flanders and Abroad. Proceedings of the International Colloquium. Leuven, 7-10 September 1993, ed. (Corpus of Illuminated Manuscripts, 7. Low Countries Series, 6), Leuven, 1995, 198.
- SIMONS W., ZIEGLER J. 1990: Phenomenal Religion in the Thirteenth Century and its Image: Elisabeth of Spalbeek and the Passion Cult, Studies in Church History 27, 117-126.
- SMETS L. 1996: Muurschilderingen in Limburg, Rijkel, 25-26.
Auteurs: Bergmans, Anna
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)