Historiek en context

Herenhuis in neorococostijl gebouwd in opdracht van Rodolphe Eiffe, naar een ontwerp door de architecten Fernand de Montigny en Louis Somers uit 1928 (gevelinscriptie). Tot het oorspronkelijke bouwprogramma hoorde een vandaag verdwenen garage, oranjerie en tuinmuur, ingeplant aan het andere uiteinde van het L-vormige grondstuk zijde Theophiel Roucourtstraat. In juni 1914 had Eiffe al een eerste bouwaanvraag ingediend voor een hotel op dit perceel, ontworpen door de architect Jean-Laurent Hasse, dat vanwege het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog niet aan uitvoering toekwam.

Rodolphe Eiffe (°Antwerpen, 1887) trad in 1912 in het huwelijk met Suzanne de Gottal, dochter van de notaris Raymond de Gottal. Samen met zijn oudere broer Ernest (°Antwerpen, 1884) stond hij sinds 1914 aan het hoofd van het scheepvaartbedrijf Eiffe & Cie, gevestigd in het Huis "Sint-Franciscus" aan de Lange Nieuwstraat. Hun vader Ernst Ludwig Eiffe (1858-1914), geboren in Hamburg en in Antwerpen gevestigd sinds 1879, werd door zijn huwelijk begin 1882 met Jeanne Sophie Charlotte Mogin (°Brussel, 1861) vennoot in het expeditiebedrijf Mogin, Straatman & Cie, omgevormd tot Eiffe & Cie in 1886. Vervolgens richtte Eiffe de rederij Union Line op, uitbater van scheepvaartlijnen tussen Antwerpen en het Verre Oosten, in samenwerking met de Nippon Yuschen Kaisha en de Hamburg Amerika Linie. Daarnaast was Eiffe & Cie actief in het verzekeringswezen en de import van petroleum, met installaties op Petroleum Zuid. Eiffe was de schoonbroer van de advocaat Edouard Maeterlinck, gehuwd met Yvonne de Gottal, die in 1923 hogerop aan de Le Grellelei al een hotel had laten optrekken door de Montigny en Somers.

Het hotel Eiffe is representatief voor het rijpe oeuvre van Fernand de Montigny en Louis Somers, die zich tijdens het interbellum vooral toelegden op residentiële architectuur voor de betere kringen. Associés van omstreeks 1910 tot 1940, tekenden zij in 1920 voor het stadion voor de Olympische Spelen op het Kiel. De statige beaux-artsstijl die de architecten zich al vóór de Eerste Wereldoorlog toe-eigenden, werd tijdens de jaren 1920 doorgetrokken in het merendeel van de burger-, herenhuizen of villa’s die zij ontwierpen. Op hetzelfde moment waren de Montigny en Somers actief in de wederopbouw van Oostkerke (Diksmuide), met neotraditionele ontwerpen. Het hotel Eiffe is stilistisch en typologisch verwant met het hotel Diels in de Albertstraat, en de rijker uitgewerkte villa Stuyck op de hoek van Della Faillelaan en Acacialaan, beide uit 1927. Kort daarna bracht het bureau het standingvolle appartementsgebouw "Résidence La Pépinière" aan de Koningin Elisabethlei tot stand, ontworpen in 1929. Tot hun laatste realisaties behoort de Sint-Theresiakerk met karmelietenklooster aan de Grotesteenweg te Berchem uit 1938-1939.

Architectuur

In half open bebouwing, met een gevelbreedte van vier traveeën, telt de rijwoning een souterrain en twee bouwlagen onder een mansardedak. De statige lijstgevel heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband met muurankers, en overvloedig gebruik van natuursteen voor hoekkettingen, vensteromlijstingen en lekdrempels, de plint, frontispice, fries en dakkapel. Architectuur en geveldecor zijn met een grote mate van historische getrouwheid ontleend aan het type van het Franse stadshotel in rococostijl uit het midden tot de tweede helft van de 18de eeuw. Een rijk versierde frontispice legt uit de middenas de klemtoon op de derde travee, die wordt bekroond door een getoogde dakkapel met uitgelengde consoles, voluten, sluitsteen en waterlijst. Het spiegelboogportaal in kwarthol geprofileerde omlijsting met een cartouche als sluitsteen en rocailles, wordt geflankeerd door pilasters en bekroond door een gebogen waterlijst op consoles. Hierbij sluit een spiegelbogig deurvenster aan in een gelijkaardige omlijsting, met een gebuikt Frans balkon uit sierlijk ijzersmeedwerk. Verder is de opstand opgebouwd uit registers van steekboogvensters op de begane grond en spiegelboogvensters op de bovenverdieping, met geprofileerde lekdrempels, schelp- of cartouchesleutels en smeedijzeren vensterleuningen. Een klassiek hoofdgestel met kwartholle fries vormt de gevelbeëindiging, waarboven een rij getoogde, houten dakkapellen met neuten, oren, sluitsteen en waterlijst. Vrijwel blind word de zijgevel geritmeerd door schoorstenen en het dienstportaal; een oplopende erkerpartij en het terras met dubbele bordestrap markeren de tuingevel. Het houten schrijnwerk van de vensters met typische roeden is bewaard, evenals het smeedijzeren traliewerk van het souterrain; vernieuwde inkomdeur.

De plattegrond is in de breedte opgedeeld door de centraal ingeplante traphal met bovenlicht, ontdubbeld door de diensttrap. Volgens de bouwplannen wordt de vestibule met trappenbordes aan straatzijde geflankeerd door de vestiaire en de eetkamer, die via de office met 'monte plats' in verbinding staat met de keuken in het souterrain. Aan tuinzijde strekt zich over de volledige breedte een suite van ontvangstsalons uit, bestaande uit het groot salon dat uitgeeft op het terras met bordestrap, en het klein salon met 'cosy corner'. Volgens dezelfde opdeling biedt de eerste verdieping ruimte aan twee slaapkamers met gemeenschappelijke badkamer, en de grote slaapkamer met terras en ‘en suite’ badkamer, linnenkamer en boudoir. Slechts bereikbaar via de diensttrap herbergt het dakniveau vijf mansardekamers en een zolder.