erfgoedobject

Burgerhuis in art-nouveaustijl

bouwkundig element
ID
301625
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301625

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in gematigde art-nouveaustijl, gebouwd in opdracht van Karel Dom, naar een ontwerp door de architect Gustave Fierens uit 1909.

Het ontwerp is representatief voor het vroege oeuvre van Gustave Fierens, wiens carrière omstreeks 1905 een aanvang nam. Van bij de start bijzonder productief, realiseerde de architect vóór de Eerste Wereldoorlog tientallen heren- en burgerhuizen in Antwerpen, vaak ontworpen als eenheidsbebouwing. Daarbij paste hij naargelang het project de beaux-artsstijl of een gematigde art nouveau toe, vaak ook een vermenging van beide. De woning Dom is qua stijl en type sterk verwant met de woning Bergman uit 1911 aan de Markgravelei. Tijdens de jaren 1920 en 1930 evolueerde zijn architectuur van een sobere art deco naar een gematigd modernisme. Tot zijn belangrijkste latere werken behoort het sociaal wooncomplex van de huisvestingsmaatschappij Onze Woning uit 1937-1939, met in totaal 205 flats ingeplant op het bouwblok Nationalestraat, Kronenburgstraat, Van Craesbeeckstraat en Willem Lepelstraat. Fierens was als architect actief tot midden jaren 1950.

Met een gevelbreedte van drie traveeën omvat de rijwoning drie bouwlagen, waarvan de bovenste is uitgewerkt als attiek of pseudo-mansarde. De verzorgde lijstgevel heeft een parement uit witte Silezische brikken in kruisverband, overvloedig verwerkt met witte natuursteen voor de lateien, de puilijst en het balkon, het middenrisaliet en de bekronende attiek met dakvenster. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de hoge, bewerkte plint, en leien als dakbedekking. Geleed door de breed geprofileerde puilijst, legt de compositie de klemtoon op de middenas. Deze neemt op de eerste verdieping de vorm aan van een risaliet met rijk bewerkte vensteromlijsting, en balkons met consoles en smeedijzeren borstwering. Begane grond en eerste verdieping bestaan verder uit registers van rechthoekige deur- en vensteropeningen bekroond door een bewerkte latei met waterlijst. De gevel wordt beëindigd door een markant dakvenster met rondboogdrielicht, sluitsteen en entablement, dat het breed geprofileerde hoofdgestel en de blinde attiek met hoekpostamenten doorbreekt. Opmerkelijk vermengt het geveldecor medaillons, chutes, strikken en guirlandes ontleend aan de Lodewijk XVI-stijl, met zweepslagmotieven, lijstwerk, profielen, friezen en lekdrempels in art-nouveaustijl. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en vensters met typische roeden is bewaard, evenals het art-nouveau-smeedwerk van keldertralies, balkonborstweringen en de voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen beslaat de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda de begane grond, geflankeerd door de keuken met pomphuis en wc in de achterbouw. Beide bovenverdiepingen omvatten een voor- en achterkamer, met nog een extra vertrek boven de keuken.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 956#4561.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Kardinaal Mercierlei met omgeving


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in art-nouveaustijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301625 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.