erfgoedobject

Burgerhuis in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
301665
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301665

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in eclectische stijl naar een ontwerp door de architect Jaak Alfons Van der Gucht uit 1912. Opdrachtgever was Petrus Jozef Verhees (°1879, Oisterwijk), een loodgietersbaas afkomstig uit Noord-Brabant (Nederland), die aanvankelijk Jacques Van Riel als aannemer had geëngageerd. Vanwege haar monopolie op het opstarten van bouwwerven vóór het beëindigen van de wegeniswerken in de Cuperusstraat, werd het project later in 1912 overgenomen door de bouw- en hypotheekmaatschappij "Vooruitzicht".

De woning Verhees behoort tot het rijpe oeuvre van Jaak Alfons Van der Gucht, die actief was vanaf midden jaren 1880 tot eind jaren 1930. Ongeveer gelijktijdig met de woning Verhees bracht Van der Gucht het kasteel Hens in Wuustwezel tot stand.

De bouw- en hypotheekmaatschappij "Vooruitzicht" werd opgericht in 1905, en is tot op vandaag als bouwbedrijf en vastgoedpromotor actief in Antwerpen. Veelal in opdracht van particulieren bouwde de maatschappij vóór de Eerste Wereldoorlog talrijke burgerhuizen in de nieuw aangelegde wijken van de stad zoals Zuid, Zurenborg en Jan Van Rijswijcklaan. Vanaf 1909 was Jules Hofman als hoofdarchitect van "Vooruitzicht" verantwoordelijk voor het ontwerp, wat de kwaliteit van de architectuur ten goede kwam. In de Cuperusstraat realiseerde "Vooruitzicht" tussen 1911 en 1913 vijftien bouwprojecten, goed voor twintig huizen of de helft van het totaal aantal percelen in de straat. Eén van de vroegste projecten, een ensemble koopwoningen, kwam voor eigen rekening tot stand. Dertien individuele klanten, op twee na kopers van gronden in het bezit van “Vooruitzicht”, gaven opdracht voor de overige projecten. Hofman tekende op twee na alle ontwerpen. Het ontwerp van de woning Verhees door Jaak Alfons Van der Gucht is nauw verwant met het hoger vermelde ensemble koopwoningen van Hofman, dat van een jaar eerder dateert.

Met een gevelbreedte van drie traveeën omvat de rijwoning vier bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel heeft een parement uit witte Silezische brikken in kruisverband, met gebruik van witte natuursteen voor de geboste pui, speklagen, waterlijsten, lekdrempels, hoek- en negblokken, een vensterentablement en de achitaaf en fries van het hoofdgestel. Axiaal van opzet beantwoordt de opstanden aan een drieledig schema - sokkel, hoofdverdiepingen, attiek - gemarkeerd door de puilijst, kordonvormende lekdrempels, en een klassiek hoofdgestel met houten kroonlijst. Daarbij ligt de klemtoon op de twee hoofdverdiepingen, bepaald door een driezijdige erker met een smeedijzeren balkon als bekroning. Hierbij sluit een drielicht aan, geaccentueerd door een centraal entablement op consoles. Verder is de opstand opgebouwd uit registers van rechthoekige muuropeningen. Het houten schrijnwerk van inkomdeur en vensters is bewaard, evenals het smeedijzer van traliewerk en voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, waarbij de twee hoofdverdiepingen over de volledige breedte worden opgedeeld door de centrale traphal met bovenlicht, en een diensttrap achteraan alle verdiepingen verbindt. Volgens de bouwplannen omvat de begane grond een spreekkamer, een provisiekamer en de keuken met pomphuis. Op de bel-etage wordt de traphal, geflankeerd door het salon aan straatzijde en de eetkamer met veranda aan tuinzijde. De plattegronden van de hogere verdiepingen ontbreken in het bouwdossier.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1912#869 en 1912#1112.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301665 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.