erfgoedobject

Zware gekandelaarde zomerlinde als hoekboom

landschappelijk element
ID
301782
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301782

Juridische gevolgen

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Trimpontbos en omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

De zware gekandelaarde zomerlinde staat op een graslandperceel aan de straat Pevenage, Everbeek (Brakel). De boom lijkt midden op het perceel te staan. Op de kadastrale kaart lijkt hij op de hoek van het perceel 167G te staan, een kleiner afgesplitst perceel van het oorspronkelijk grotere perceel 167 (nu 167F). Op de topografische kaart ‘topo 1904’ (Militair Cartografisch Instituut, kaartblad 30/6), gekarteerd in 1884, staat een rij boskantershuisjes ingetekend. Mogelijk had de boom een schermfunctie en beschermde hij een gebouw tegen sterke weersinvloeden. Een andere mogelijkheid is dat de boom werd aangeplant als hoekboom, om de juiste kadastrale grens (en eigendomsgrens) te markeren.

De boom heeft een omtrek van 450 cm (gemeten op 150 cm, 27 juni 2023). De boom is reeds lange tijd niet geknot. De knothoogte bevindt zich op 3 m. Er is een tweede knothoogte op circa 7 meter.

Op 27 juni 2023 werd een dendrochronologisch onderzoek van de zomerlinde uitgevoerd met als doel de ouderdom van deze boom zo goed als mogelijk in te schatten, op basis van het jaarringpatroon. Er werden twee boorkernen uit de stam genomen. De jaarringpatronen (aan de hand van de breedte van elke individuele groeiring) werden opgemeten. De breedte van de individuele jaarringen is sterk variabel. Op een aantal plaatsen worden de ringen echter heel smal.

Op de boorkernen zijn respectievelijk 117 en 103 jaarringen op te meten. Beide boorkernen leveren een schatting op die 26 jaar uiteen ligt: tussen de 126 en 152 jaar oud.

De opgemeten jaarringpatronen vertonen onderling geen overeenkomst. ‘Kruisdateren’ lukt daardoor niet. Op de boorkernen is het merg niet aanwezig.

Een zelfde berekening wordt nu ook uitgevoerd aan de hand van de opgemeten omtrek van de stam op de bemonsteringshoogte (= hoogte van aanboren). Het verschil tussen de lengte van de boorkern en de halve diameter van de stam, wordt gebruikt om de afstand tot het merg in te schatten. De geschatte ouderdom van de boom ligt met deze berekeningswijze opnieuw vrij ver uit elkaar: tussen de 118 en 158 jaar oud.

De twee boorkernen uit de stam omvatten het merg niet. De leeftijd inschatten op basis van de opgemeten jaarringen en de geschatte afstand tot het merg levert bij twee methoden geen duidelijk beeld. De minimale ouderdomsschatting is 118 jaar. Dit moet echter als een ondergrens beschouwd worden. De ‘beste’ schatting is echter deze van boorkern waar het merg op een paar cm na gemist is. Volgens die schatting is deze boom minstens 126 jaar oud.

Het verschil tussen de leeftijdsinschatting op basis van beide boorkernen is echter opvallend en niet eenduidig te verklaren. Mogelijke hypotheses zijn: de boom kende een sterk excentrische groei en het merg ligt niet in het centrum van de stam. In dit geval is de leeftijdsinschatting van 126 jaar als betrouwbaar te beschouwen. Ofwel was dit oorspronkelijk een meerstammige boom waarvan verschillende loten tot één stam zijn versmolten. Dan zou er twee (of meer) maal een merg aanwezig zijn op een dwarse doorsnede. In dit geval is één loot dan minstens 126 jaar oud, maar kan de andere boorkern mogelijk een andere loot aangeboord hebben die nog ouder is. Hoeveel ouder kunnen we moeilijk inschatten.

Er is bij de Pevenage-linde geen kernrot vastgesteld. Bij een linde van dergelijke omvang mag dat uitzonderlijk genoemd worden.

  • Topografische kaarten van België, Herziening derde editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1900-1930, schaal 1:20.000.

Auteurs: Haneca, Kristof; Van der Linden, Geert; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Everbeek

  • Is deel van
    Pevenage

  • Is deel van
    Trimpontbos en omgeving


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zware gekandelaarde zomerlinde als hoekboom [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301782 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.