De zware gekandelaarde zomerlinde staat op een graslandperceel aan de straat Pevenage, Everbeek (Brakel). De boom lijkt midden op het perceel te staan. Op de kadastrale kaart lijkt hij op de hoek van het perceel 167G te staan, een kleiner afgesplitst perceel van het oorspronkelijk grotere perceel 167 (nu 167F). Op de topografische kaart ‘topo 1904’ (Militair Cartografisch Instituut, kaartblad 30/6), gekarteerd in 1884, staat een rij boskantershuisjes ingetekend. Mogelijk had de boom een schermfunctie en beschermde hij een gebouw tegen sterke weersinvloeden. Een andere mogelijkheid is dat de boom werd aangeplant als hoekboom, om de juiste kadastrale grens (en eigendomsgrens) te markeren.
De boom heeft een omtrek van 450 cm (gemeten op 150 cm, 27 juni 2023). De boom is reeds lange tijd niet geknot. De knothoogte bevindt zich op 3 m. Er is een tweede knothoogte op circa 7 meter.
Op 27 juni 2023 werd een dendrochronologisch onderzoek van de zomerlinde uitgevoerd met als doel de ouderdom van deze boom zo goed als mogelijk in te schatten, op basis van het jaarringpatroon. Er werden twee boorkernen uit de stam genomen. De jaarringpatronen (aan de hand van de breedte van elke individuele groeiring) werden opgemeten. De breedte van de individuele jaarringen is sterk variabel. Op een aantal plaatsen worden de ringen echter heel smal.
Op de boorkernen zijn respectievelijk 117 en 103 jaarringen op te meten. Beide boorkernen leveren een schatting op die 26 jaar uiteen ligt: tussen de 126 en 152 jaar oud.
De opgemeten jaarringpatronen vertonen onderling geen overeenkomst. ‘Kruisdateren’ lukt daardoor niet. Op de boorkernen is het merg niet aanwezig.
Een zelfde berekening wordt nu ook uitgevoerd aan de hand van de opgemeten omtrek van de stam op de bemonsteringshoogte (= hoogte van aanboren). Het verschil tussen de lengte van de boorkern en de halve diameter van de stam, wordt gebruikt om de afstand tot het merg in te schatten. De geschatte ouderdom van de boom ligt met deze berekeningswijze opnieuw vrij ver uit elkaar: tussen de 118 en 158 jaar oud.
De twee boorkernen uit de stam omvatten het merg niet. De leeftijd inschatten op basis van de opgemeten jaarringen en de geschatte afstand tot het merg levert bij twee methoden geen duidelijk beeld. De minimale ouderdomsschatting is 118 jaar. Dit moet echter als een ondergrens beschouwd worden. De ‘beste’ schatting is echter deze van boorkern waar het merg op een paar cm na gemist is. Volgens die schatting is deze boom minstens 126 jaar oud.
Het verschil tussen de leeftijdsinschatting op basis van beide boorkernen is echter opvallend en niet eenduidig te verklaren. Mogelijke hypotheses zijn: de boom kende een sterk excentrische groei en het merg ligt niet in het centrum van de stam. In dit geval is de leeftijdsinschatting van 126 jaar als betrouwbaar te beschouwen. Ofwel was dit oorspronkelijk een meerstammige boom waarvan verschillende loten tot één stam zijn versmolten. Dan zou er twee (of meer) maal een merg aanwezig zijn op een dwarse doorsnede. In dit geval is één loot dan minstens 126 jaar oud, maar kan de andere boorkern mogelijk een andere loot aangeboord hebben die nog ouder is. Hoeveel ouder kunnen we moeilijk inschatten.
Er is bij de Pevenage-linde geen kernrot vastgesteld. Bij een linde van dergelijke omvang mag dat uitzonderlijk genoemd worden.
Auteurs: Haneca, Kristof; Van der Linden, Geert; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Haneca K. & Van der Linden G. & Vanmaele N. 2023: Zware gekandelaarde zomerlinde als hoekboom [online], https://id.erfgoed.net/teksten/430639 (geraadpleegd op ).
Achteraan een nog vaag herkenbaar perceeltje gelegen aan het straatje dat Pevenage is genoemd, staat een zwaar ontwikkelde zomerlinde. Het is vooralsnog niet echt duidelijk waarom het perceeltje met kadaster nummer 167G afgesplitst is van het grotere geheel, het perceel 167 (nu 167 E, F, G, H en K). Mogelijks stond ook hier een klein boskantershuisje zoals op de aanpalende percelen. Vermoedelijk zijn hier in het verleden betwistingen geweest over de juiste eigendomssituatie en is dit bezegeld met het aanplanten van een lindeboom. De boom staat als hoekboom in de hoek van het kadastrale perceel. Indien er weldegelijk een constructie heeft gestaan dan had de boom ook een schermfunctie en beschermde hij het gebouw tegen weer en wind. De enorme lindeboom met een stamomtrek van bijna 4,5 meter werd lang geleden geknot op een hoogte van circa 3 meter, nadien zijn alle takken op de knot teruggezet of gekandelaard op een hoogte van 7 meter. Om de precieze leeftijd van de boom te bepalen is bijkomend onderzoek noodzakelijk.
Auteurs: Van der Linden, Geert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Van der Linden G. 2015: Zware gekandelaarde zomerlinde als hoekboom [online], https://id.erfgoed.net/teksten/182861 (geraadpleegd op ).