erfgoedobject

Woning Brocké-Lanny

bouwkundig element
ID
301983
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301983

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Brocké-Lanny
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Meergezinswoning uit 1935 in opdracht van F. Brocké-Lanny, naar ontwerp van Léon Stynen. Het gebouw is representatief voor het 'nieuwe bouwen', waarmee Stynen vanaf begin jaren 1930 een bijzonder succesvolle carrière uitbouwde. In en rond Antwerpen realiseerde hij in deze periode een groot aantal woningen van uiteenlopend type, gaande van prestigieuze landhuizen tot veeleer bescheiden rijwoningen. Constanten zijn de functionaliteit van de plattegrond en de gestroomlijnde vormgeving, die naar Nederlands voorbeeld wordt gevat in een expressieve baksteenarchitectuur met een plastische volumetrie. Daarbij laat Stynen zich opmerken door de degelijkheid van zijn materiaalkeuze en uitvoeringstechniek, met aandacht voor textuur en coloriet. Tot de belangrijkste voorbeelden uit deze gerijpte fase van zijn nog prille loopbaan behoren de eigen woning in de Tentoonstellingswijk en de “Résidence Elsdonck” in Wilrijk.

Als één van de vroegst werkzame en meest productieve architecten van de jonge Tentoonstellingswijk realiseert hij er in de jaren 1930 niet minder dan tien woningen, die in vormgeving, materiaalgebruik en planvoering minder opvallende of vernieuwende varianten zijn op het ontwerp voor zijn eigen woning aan de Camille Huysmanslaan. Een strikte stedelijke reglementering van het uitzicht, de bebouwde oppervlakte, het materiaalgebruik en de indeling van de gebouwen moest het esthetische en prestigieuze karakter van de nieuwe residentiële wijk vrijwaren. Stynen opteert daarbij voor gevels met een natuurstenen sokkel en een parement in roomkleurige Silezië blindeersteen of geel(bruine) baksteen, bij voorkeur opengewerkt met horizontale en rechthoekige raampartijen of patrijspoortramen. De meeste woningen zijn uitgevoerd met gevelschrijnwerk in Hongaarse eik. Zijn ontwerpen zijn voornamelijk geconcentreerd aan de Vlaamsekunstlaan en de Volhardingstraat. De bouwwerken zijn steeds uitgevoerd door aannemer Jos Quick, gevestigd aan de Kloosterstraat 35 te Essen. De blauwe hardsteen bestelde Stynen bij de firma E. Sermon, gevestigd aan de Plantin en Moretuslei 58 te Antwerpen. Voor het glaswerk werd beroep gedaan op de firma E. Peeters & Zonen, gevestigd aan de Mechelsesteenweg 221 te Antwerpen.

De rijwoning is drie bouwlagen hoog, onder plat dak. Stynen tekende enkele voorontwerpen met inkom- en venstertravee, overwegend met verzonken lage plint waarboven een omlijst gevelfront in witte natuursteen, omzoomd door een arrière-corps in baksteenparement. Het uitgevoerde ontwerp toont een variant hierop met een benadrukte inkomtravee, die ter hoogte van de verdiepingen voorzien is van balkons.

De opstand wordt gekenmerkt door een gevelfront in witte natuursteen (Brauvilliers) op een lage plint in blauwe hardsteen. De natuurstenen opstand, die vandaag integraal wit geschilderd is, bestaat uit een pui en een smaller uitgewerkte bovenbouw. Beiden zijn net zoals het inkomportaal voorzien van een geprofileerde omlijsting, ook in witte natuursteen. De omzomende arrière-corps heeft een parement uit rode bezande baksteen, waarvan het metselwerk is uitgevoerd in klezorenverband, met Dudokvoeg – dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle, rood geschilderde stootvoegen. De muren zijn afgedekt met vergleisde muurkappen (Hennuyeres).De gevel is verticaal benadrukt door uitspringende halfronde, deels inpandige balkons en deurvensters op de verdiepingen, met tussenliggende raamposten in zwart vergleisde brikken. Balkons en deurvensters zijn voorzien van een doorlopende metalen borstwering, die samen met de onderliggende natuurstenen band een horizontaliserend tegengewicht tot stand brengt. De balkons zijn uitgevoerd in gewapend beton en onderaan voorzien van een simili bezetting, hoewel oorspronkelijk witte natuursteen voorzien was. De opengewerkte verdiepingen waren aanvankelijk ingedeeld met dubbele deuren en vaste zijvlakken. De oorspronkelijke metalen deur met beglazing (océanique) is bewaard volgens gestandaardiseerd ontwerp van Stynen. Het vensterschrijnwerk in Hongaarse eik is recent volledig vervangen. Wel is tegen de dagkant van de deuropening de oorspronkelijke deurtelefoon bewaard.

De opbrengstwoning telt één appartement per verdieping. Volgens de bouwplannen is het pand volledig onderkelderd met individuele provisie- en kolenkelders voor de bewoners. De ruimte-indeling is georganiseerd rondom een zijdelingse hal met slingertrap onder plat licht, die op de begane grond bereikbaar is vanaf de inkom en vestibule. De centraal gelegen badkamer scheidt de woonkamer aan de straatzijde van de achtergelegen slaapkamer, die samen met de keuken uitgeeft op een koer en een kleine stadstuin. Tussen de keuken en de traphal bevindt zich het toilet. De verdiepingen vertonen een gelijkaardig grondplan, zij het dat hier de keuken verplaatst is naar de straatzijde, uitgevend op een balkon en dat achteraan een buitenterras is voorzien, in functie van de slaapkamer, en een aanpalende kleine kamer. Keramische vloeren zijn voorzien voor de inkom, traphal, sanitaire ruimten en de terrassen aan voor- en achtergevel. De woonkamer, hall en bordessen zijn bekleed in parket van Hongaarse eik.

  • Architectuurarchief Vlaanderen, Archief Léon Stynen, woning Brocké-Lanny.
  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#2832.
  • JAENEN M. 2015: Léon Stynen: interieurontwerpen tijdens de jaren 30 in Antwerpen, M&L 34.2, 10.

Auteurs: Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Brocké-Lanny [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301983 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.