erfgoedobject

Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
302017
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302017

Juridische gevolgen

Beschrijving

Geheel van twee gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl naar een ontwerp door de architect Louis Hamaide uit 1906. Opdrachtgever was de aannemer Leander Peeters-Rombauts, die resideerde aan de Cogels-Osylei in Berchem, en over een opslagplaats voor bouwmaterialen beschikte in de Boomgaardstraat. Later in 1906 liet hij door Hamaide nog eens twee aanpalende burgerhuizen optrekken in de Cobdenstraat. Verderop in de Stanleystraat volgden in 1908 een eerste geheel van vier burgerhuizen en in 1909 nogmaals vier gekoppelde woningen met een doorgang naar zijn achterliggende opslagplaatsen. Peeters-Rombauts was de zoon van aannemer Louis Peeters-Gowie, en zette het bouwbedrijf vanaf begin jaren 1920 in eigen naam verder.

In het bouwblok begrensd door Stanleystraat, Cobdenstraat en Zénobe Grammestraat realiseerde Louis Hamaide tussen 1904 en 1909 drieëntwintig bouwprojecten, goed voor in totaal eenenvijftig huizen. Twee projecten kwamen tot stand voor eigen rekening en een naaste verwante, de overige voor dertien verschillende opdrachtgevers. Met uitzondering van de huizenrij op nummers 1-5 en de hoekpanden met de Zénobe Grammestraat, bebouwde de architect in de Stanleystraat niet minder dan dertig van de achtendertig percelen. Deze huizen, het merendeel in een door de neorenaissance beïnvloede eclectische stijl en een tiental in gematigde art-nouveaustijl, behoren tot zijn rijpe oeuvre. Als architect actief vanaf omstreeks 1880, beantwoordden de vroege ontwerpen van Hamaide overwegend aan het conventionele neoclassicisme. Kort vóór de eeuwwisseling liet hij zich opmerken met de rijk geornamenteerde neorenaissance-architectuur van het hotel Dierckx en het winkelhuis Heye in de Leysstraat. Omstreeks 1905 leverde de architect een bescheiden bijdrage aan de Antwerpse art nouveau, om zijn loopbaan in 1925 stijlvol af te sluiten met de Herbosch Building, een vroeg voorbeeld van art deco.

Met een gevelbreedte van elk drie traveeën, omvatten de rijwoningen een souterrain en drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel heeft een parement uit geel baksteenmetselwerk in kruisverband, met gebruik van blauwe hardsteen voor de pui en lekdrempels, witte natuursteen voor speklagen, waterlijsten, lateien en onderdorpels. Geleed door de puilijst en asymmetrisch van opzet, legt de compositie telkens de klemtoon op de eerste verdieping. Deze wordt in de twee zijtraveeën gemarkeerd door een twee- of driezijdige houten erker met console(s) en een ijzeren borstwering als bekroning. Met een door pilasters geaccentueerde pui, zijn de opstanden verder opgebouwd uit registers van getoogde en rechthoekige muuropeningen, op de bovenverdiepingen met waterlijst, onderdorpel of balustrade. Nummer 13 heeft een klassiek hoofdgestel met houten kroonlijst op consoles als gevelbeëindiging; de kroonlijst van nummer 11 is vernieuwd. Van het oorspronkelijke schrijnwerk bleef enkel de deur van nummer 12 Vernieuwd schrijnwerk; behouden smeedijzeren keldertralies en voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. De gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda beslaat de begane grond; de keuken bevindt zich in de achterbouw of het souterrain. In het bouwdossier ontbreken de plattegronden.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1906#267.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302017 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.