Kleine arbeiderswijk van 39 woningen, in twee fasen (1923-1925 en 1929-1930) gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij Bouwmaatschappij van Temse (destijds Habitation à Bon Marché de Tamise) naar plannen van architect Triphon De Smet.
Bouwgeschiedenis en situering
Van 1923 tot 1925 realiseerde de sociale huisvestingsmaatschappij Bouwmaatschappij van Temse (destijds Habitation à Bon Marché de Tamise) haar eerste project, op een terrein dat ze aankocht van het Weldadigheidsbureel. Het bestond uit 25 woningen aan de Volksplaats naar plannen van architect Triphon De Smet. Aannemer was J. Mignolet van Brugge. Eind 1929 keurde de Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken plannen van dezelfde architect goed voor 14 extra woningen aan de Volksplaats. Anno 2016 blijven nog 33 huizen bewaard (Volksplaats 5-29, 35-41, 6-28, 34-40). Op basis van plannenmateriaal lijkt men aan weerszijden van de zuidelijke huizenrij (Volksplaats 14-20) drie huizen te hebben gesloopt voor het doortrekken van de Volksplaats en de Clement d’Hooghelaan. Deze hypothese wordt ondersteund door de uiterst sobere zijgevels van de Volksplaats 20 en 14. Mogelijk had deze afbraak ook te maken met de oorlogsschade die enkele huizen ondergingen door bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Typering en beschrijving
Typische, kleine arbeiderswijk van rijhuizen met een voor dit woningtype relatief rijkelijke en gevarieerde neotraditionele gevelarchitectuur. De rode bakstenen gevels vertonen een afwisseling van gespiegelde lijstgevels onder zadeldak en puntgevels onder een snijdend zadeldak. Op de gelijkvloerse verdieping worden rondboogvormige deur- en vensteropeningen afgewisseld met rechthoekige. Donkere bakstenen worden gebruikt voor een speklaag die een druiplijst boven de ramen vormt, en voor decoratieve motieven in sommige topgevels. De bovenverdieping heeft een decoratieve baksteenlijst die onderbroken wordt door de rechthoekige ramen van de bovenverdieping of de dakkapellen. Een decoratief uitgewerkte kroonlijst bleef regelmatig behouden (Volksplaats 5, 6, 8, 39, 41, 37 en 38), het oorspronkelijk schrijnwerk eerder uitzonderlijk (bijvoorbeeld Volksplaats 5). Twee huizen werden eerder storend verbouwd (Volksplaats 23 en 34).
Evaluatie
Dit geheel heeft een architecturale waarde als een goed herkenbaar voorbeeld van sociale huisvesting uit het interbellum met een relatief rijkelijke gevelarchitectuur. Bepalende erfgoedelementen zijn de gevarieerde gevelvormen (punt- en lijstgevels), het decoratief metselwerk en de materiaalpolychromie.
- Onroerend Erfgoed, Archief Inventaris sociale woningbouwpatrimonium (2011-2016), Sitenaam TEMSE_VOLKSPL_4320.
- Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, Dienst Onroerende Transacties, registratiefiches, SHM 4320, Temse, Volksplaats.
- DE RYCK K. 1997: 75 jaar Bouwmaatschappij van Temse 1922-1997, Temse, 16 & 19-20.
- L’Habitation à bon marché 1923, 5, 112; 1924, 4, 101; 1930, 1, 20.