Laagbouw parkwijk van 124 woningen, in twee fasen gerealiseerd tussen 1978 en 1983 door de sociale huisvestingsmaatschappij Eigen Haard is Goud Waard naar ontwerp van Paul Vierin en Guy Van Schaftinghen uit Gistel.

Bouwgeschiedenis en situering

De Eigen-Haardwijk bevindt zich aan de rand van de dorpskern, langs een doodlopende straat (Eigen-Haardstraat), dwars op de Snaaskerkestraat. Begin 1976 maakte het architectenbureau Paul Vierin - Guy Van Schaftinghen uit Gistel een voorontwerp voor 89 woningen met gegroepeerde garages (80) in opdracht van de sociale huisvestingsmaatschappij Eigen Haard is Goud Waard. De uitvoering (1978-1980) was in handen van de Oostendse firma Verbeke. Van 1981 tot 1983 werd een tweede groep van 35 woningen en 32 garages uitgevoerd door de Ieperse firma Coudron. Deze woningen werden ook ontworpen door het architectenbureau Vierin-Van Schaftinghen naar het model van huurwoningen in de Sluiswijk te Middelkerke, die eigendom waren van dezelfde huisvestingsmaatschappij. Tussen 1990 en 1996 werden kleinere herstellingen uitgevoerd aan de eerste bouwfase tot men in 1997 besliste om een grondige renovatie door te voeren. In 2011 volgde een energie-efficiënte renovatie door WoonWel (opvolger van Eigen Haard is Goud Waard).

Typering en beschrijving

De woningen staan gegroepeerd rond groenzones, aan weerszijden van een doodlopende straat (de Eigen-Haardstraat). Aan de straatzijde bevinden zich gegroepeerde garages en de achtergevels van de woningen, waarvan sommige met privétuintje. De inkom tot de huizen bevindt zich aan de groenzones en is toegankelijk via wandelpaden (Radburn-inplanting).

De Eigen-Haardwijk is een late toepassing van de laagbouw parkwijken die vanaf midden jaren zestig gebouwd werden. In de architectuur hebben de ontwerpers geopteerd voor kleinschaligheid en een evenwicht tussen traditie en moderniteit. De vormgeving is duidelijk hedendaags maar met verwijzingen naar de traditie door de lessenaarsdaken en het gebruik van de regionale, gele baksteen. De gevels aan de groenzones zijn vrij strak maar springen op gevarieerde wijze terug naar beneden toe (volumewerking) wat de strakheid enigszins doorbreekt. De achterbouwen worden gekenmerkt door lagere, gevarieerde volumes onder lessenaarsdaken. De open terrassen aan de achterzijde werden in 1997 overdekt omwille van vochtproblemen. Het schrijnwerk was oorspronkelijk in donker hout (meranti-ebeen getint), met witte panelen als borstwering voor de ramen. In 2011 werd dit vervangen door PVC schrijnwerk. De derde bouwfase omvat eengezinswoningen van één of twee bouwlagen, in een meer traditionele vormgeving onder zadel- of puntdak.

Het geheel bevat verschillende woningtypes die vaak gelijkaardig zijn qua indeling met centraal vooraan de keuken. Variatie zit hem vooral in het aantal slaapkamers of verdiepingen en in de aanwezigheid van een terras. Op de hoeken bevindt zich een aantal gelijkvloerse woningen voor personen met fysieke beperkingen. Daarnaast zijn er eengezinswoningen met twee bouwlagen en een gecombineerde type van drie bouwlagen met een appartement op de gelijkvloerse verdieping en een maisonnette erboven.

Evaluatie

De Eigen-Haardwijk te Gistel heeft in de eerste plaats een stedenbouwkundige waarde als een voorbeeld van de experimentele laagbouw parkwijk. Het bepalend erfgoedelement hierbij is de inplanting (clustering van de woninggroepen rond verkeersvrije groenzones). In mindere mate heeft het geheel ook architecturale waarde die zich uit in de homogeniteit en in een voor de bouwperiode typische combinatie van traditionele elementen zoals het gebruik van de regionale baksteen en zadeldaken, en meer moderne elementen zoals de strakke vormgeving, de volumewerking, het gebruik van zichtbaar beton in de voorgevel, en de planindeling.