Volkswijk met 106 gezinswoningen, tussen 1955 en 1958 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij Brugse Maatschappij voor Goedkope Woningen naar ontwerp van architect Albert Laloo en met aanlegplan van de stedelijke ingenieur G. Bocxstael.

Bouwgeschiedenis en situering

In de Brugse Sint-Jozefswijk ten noorden van de stad werden in het tweede en derde kwart van de 20ste eeuw heel wat sociale woningen opgetrokken omwille van de nabijheid van de haven. Tussen 1955 en 1958 realiseerde de sociale huisvestingsmaatschappij Brugse Maatschappij voor Goedkope Woningen (sinds 1968 Brugse Maatschappij voor Huisvesting) een geheel van 106 woningen, tussen de Koolkerkse steenweg en de Noorweegse Kaai, genaamd de Zwanewijk (in de volksmond Monaco). Het inplantingsplan is van de stedelijke ingenieur G. Bocxstael, de huizen werden ontworpen door architect Albert Laloo. In 2013-2015 werden enkele huizen uniform en vrij zacht gerenoveerd door de huisvestingsmaatschappij.

Typering en beschrijving

De Zwanewijk is een typische naoorlogse volkswijk van grondgebonden eengezinswoningen met individuele achtertuinen en een beperkte groenvoorziening langs de gebogen straten (grasvelden en enkele bomenpartijen). De woningen zijn gegroepeerd in veertien zeswoonsten, vijf vierwoonsten en één tweewoonst. De architectuur kan bestempeld worden als baksteentraditionalisme, dat voor sociale woningbouw vrij rijkelijk is uitgewerkt (vandaar de volksnaam Monaco).

De woningen tellen één bouwlaag onder een zadeldak (in rode of zwarte pannen) en hebben afwisselend lijstgevels (inclusief klimmende dakkapellen) en topgevels (punt- of tuitgevels) met snijdende zadeldaken. De gevels in gele baksteen worden verlevendigd door een plint in donkerrode baksteen en decoratieve deuromlijstingen in rode of grijze baksteen. Achttien huizen zijn (later) witgeschilderd met uitsparing van de deuromlijstingen en plinten, wat aansluit bij de oorspronkelijke esthetiek van de architectuur. Opvallend is het uitgewerkte, witgeschilderde schrijnwerk dat bij verschillende woningen bewaard is.

Op de hoek van de Paul Devauxstraat en de Louis de Potterstraat bevindt zich een klein grasveld met een Mariabeeld in een breukstenen kapelletje.

Evaluatie

De Zwanewijk heeft een architecturale en stedenbouwkundige waarde omdat het een representatief, goed bewaard en kwalitatief hoogstaand voorbeeld is van een typische naoorlogse volkswijk. Bepalende erfgoedelementen zijn in de eerste plaats de architecturale homogeniteit, schaal (laagbouw), silhouet (dakenlandschap en afwisseling van lijst- en puntgevels), coloriet (materiaalpolychromie en witte beschildering) en het witgeschilderd schrijnwerk. Ook het kapelletje draagt bij tot de erfgoedwaarde. Enkele individuele verbouwingen (zoals de toevoeging van een garage) verstoren de erfgoedwaarde licht.