Historiek en context

Modernistisch appartementsgebouw ingeplant op een perceel tussen de Orgelstraat en de Leopoldstraat, opgetrokken in opdracht van de Naamlooze Maatschappij Beleggingskantoor "Brabo", naar een ontwerp door de architecten Vincent Cols en Jules De Roeck uit 1938. Het programma omvatte oorspronkelijk drie winkels met woonflat over begane grond en eerste verdieping, en in totaal acht appartementen op de bovenste vier verdiepingen. Aan het vastgoedproject ging een meer bescheiden project voor een nieuwbouwflat uit 1937 vooraf, opgezet door het architecten- en ingenieursbureau "B.S. Immobla" (Norbert De Vreese en P. Verbist). Van dit laatste project, dat enkel betrekking had op het ondiepe perceel zijde Orgelstraat, werd de bouwvergunning geweigerd.

Opgericht in 1912, maakte het architectenbureau Cols en De Roeck in de jaren 1920 vooral naam met tuinwijken en woningen voor een bemiddeld cliënteel, aanvankelijk overwegend in traditionalistische stijl, later ook met invloeden van de art deco. Tot de belangrijkste realisaties uit de late jaren 1920 behoren het Century Hotel aan de De Keyserlei, de automobielfabriek van de Ford Motor Company op de Noorderlaan, en de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Middelares en Heilige Lodewijk in Berchem. Omstreeks 1930 verplaatste het zwaartepunt van hun architectuurproductie zich naar grootschaliger bouwprojecten als bedrijfs- en kantoorgebouwen, in een meer eigentijdse vormentaal met gebruik van nieuwe materialen en technieken. Het appartementsgebouw “Brabo” is een representatief en goed bewaard voorbeeld van de modernistische appartementsgebouwen die eind van jaren 1930 tot stand kwamen. Actief tot 1965, realiseerde het architectenbureau ook in de naoorlogse periode nog een indrukwekkende oeuvre residentiële en bedrijfsarchitectuur.

Architectuur

Het complex omvat zes bouwlagen, waarvan de topgeleding zijde Leopoldstraat terugwijkt, onder een plat dak. Opgetrokken met een skeletstructuur uit gewapend beton, is voor de gevels een vlak parement uit witte natuursteenplaten toegepast, en voor de winkelpuien een bekleding uit gepolijst zwart graniet. Het brede gevelfront zijde Orgelstraat onderscheidt zich door een plastische volumetrie, met een strakke horizontale gelaagdheid door doorlopende bandramen op lekdrempels. De twee linker traveeën zijn over de tweede tot vierde verdieping als een oplopende, rechthoekige erkerpartij uitgewerkt, bekroond door een balkon met gesloten borstwering. Het rechthoekige inkomportaal in geprofileerde omlijsting, halfronde balkons met ijzeren borstwering, en een ijzeren vlaggenmast accentueren de travee uiterst rechts. Van de twee gekoppelde winkelpuien met afgeschuind terugwijkende zijportaal, is de linker licht gewijzigd. Het smalle gevelfront zijde Leopoldstraat wordt over de volledige hoogte gemarkeerd door een vrijwel gevelbrede erkerpartij, trapezoïdaal van vorm op de eerste, en rechthoekig op de hogere verdiepingen. De smeedijzeren vleugeldeur met diagonaal patroon van het portaal is bewaard, evenals het stalen schrijnwerk van één van de winkelpuien zijde Orgelstraat; het oorspronkelijk stalen vensterschrijnwerk is vernieuwd.

De L-vormige plattegrond wordt ontsloten door een centraal ingeplante traphal met lift, bereikbaar via de inkomhal zijde Orgelstraat. Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan drie winkelpanden met aansluitende woonkamer en keuken, twee zijde Orgelstraat en één zijde Leopoldstraat. Deze staan via drie individuele traphallen in verbinding met de bovenliggende slaapkamers (twee tot drie per flat) en badkamer, die de eerste verdieping innemen. De tweede tot vijfde verdieping omvat twee appartementen van gelijkwaardige oppervlakte en indeling, die in de kelder over een individuele bergruimte beschikken. Zij bestaan elk uit een inkomhal, een suite van salon en eetkamer, een keuken met stortkoker voor huisvuil op het terras, twee slaapkamers en een badkamer. De flat die de terugwijkende vijfde verdieping zijde Leopoldstraat inneemt, is aanzienlijk kleiner van oppervlakte, maar beschikt over een dakterras.