erfgoedobject

Burgerhuis in art deco

bouwkundig element
ID
302243
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302243

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Burgerhuis in art deco
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis in art deco, in 1931 ontworpen door architect Edward Van Not voor H. Spiessens-Van Genechten, een echtpaar dat al in de buurt woonde, in de Lundenstraat 37.

De loopbaan van architect Van Not ging kort na de eeuwwisseling van start. In het begin van zijn carrière ontwierp hij tientallen burgerhuizen in Antwerpen, een groot aantal in dienst van de Algemeene Bouwmaatschappij, waarbij het stijlenjargon varieerde van beaux-arts en cottage tot art nouveau. Minstens vanaf 1910 tot zijn overlijden was Van Not actief als gemeentelijk architect van Deurne. Hij combineerde deze functie met een privépraktijk. In die periode tekende hij verschillende woningen in de Venneborglaan: nummers 9, 101, 111 en 113-115 zijn allemaal woningen die tot de bloeiperiode van zijn carrière horen. Waar hij vóór de Eerste Wereldoorlog in zijn talrijke woningontwerpen de neostijlen afwisselde met de art nouveau, paste hij tijdens de jaren 1920 simultaan de beaux-arts-, de cottage- en de art-decostijl toe. Voor de woning Spiessens combineerde hij elementen uit deze stijlen tot een vrij klassieke maar rijke art-decostijl.

De burgerwoning is niet enkel een kwalitatief voorbeeld uit het oeuvre van Edward Van Not, ze sluit ook aan bij de andere bebouwing in het oudere, zuidelijke deel van de straat, bestaande uit burgerhuizen met verzorgde art-deco-, cottage- of modernistische bakstenen gevels met verzorgde voortuin. De voortuin is omheind met het originele tuinhek, mee ontworpen door Van Not en uitgevoerd zoals de tekening in het bouwdossier: smeedijzeren hekwerk met een art-decolijnvoering op hardstenen basis.

De woning telt twee traveeën en drie bouwlagen onder een plat dak, waarbij de bovenverdieping als mansardeverdieping is uitgewerkt, met een met leien bedekt dakschild. De lijstgevel heeft een parement van rode baksteen op hardstenen plint, gecombineerd met witte natuursteen voor de muurdammen tussen de vensters in de erker, en het parement van de deurtravee. De brede venstertravee is uitgewerkt als risaliet, met een twee verdiepingen hoge driezijdige erker en bekroond door het grote, als in- en uitzwenkende geveltop uitgewerkte zoldervenster. In de smalle deurtravee vinden we op de begane grond het portaal met deur en zijlichten onder luifel en bovenlicht; op de verdieping een drielicht in natuurstenen kozijn, boven de kroonlijst een rondbogig houten dakvenster.

De art-decostijl laat zich aflezen in de verzorgde geveldetaillering. De natuurstenen elementen in de gevel zijn versierd met reliëfdecoratie in art deco: we zien zowel geometrische motieven als planten- en bloemenmotieven met een typerende hoekige vormgeving. De erker is bekroond door een smeedijzeren balkonleuning met dezelfde lijnvoering als het tuinhek. De geveltop is afgelijnd met een zware houten lijst waarin de historiserende in- en uitzwenkende vorm vertaald werd naar de art deco.

Noemenswaardig bij deze woning is de gave bewaring van de houten deur en de ramen in art-decostijl. De geschilderde houten voordeur heeft een groot deurvenster met sierlijk smeedwerk en glas in lood. De zijlichten zijn eveneens betralied en met glas in lood ingevuld. De ramen gevuld met veelkleurig glas in lood. De bovenvensters in de erker hebben houten voorzetrolluiken met een lambrekijnversiering aan de rolluikkasten.

Voor de plattegrond koos architect Van Not de traditionele enkelhuisindeling, die de stadswoning in de 19de eeuw domineerde en die heel lang in de 20ste eeuw doorleefde. Op de begane grond de duidelijk herkenbare enfilade van salon, eetkamer en overdekt terras in de brede venstertravee. In de deurtravee de gang met trappenhuis, met daarachter de keuken in een lagere en smallere achterbouw. Dezelfde indeling in kelder en op de verdiepingen. In de kelder vinden we kolen- en provisiekelders. Het plan in het bouwdossier toon op de eerste verdieping slaap-, eet- en badkamer, met in de achterbouw een keuken, wat er op wijst dat deze verdieping optioneel ingericht kon worden als apart huurappartement. Op de tweede verdieping bevinden zich twee slaapkamers en een bergplaats, wat in geval van opdeling in twee wooneenheden samen met de kamers op de begane grond een woning vormt.

De woning heeft op het gelijkvloers een gaaf bewaarde art-deco-afwerking, aansluitend bij de stijl van het exterieur. Er zijn binnendeuren bewaard met glas-in-loodpanelen met bloemmotieven, marmeren schouwen en een deels gereconstrueerde tegelvloer met “krakelingenmotief”.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 329 # 7382.
  • Informatie over het interieur verkregen van de eigenaar, oktober 2017.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in art deco [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302243 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.