erfgoedobject

Burgerhuis met opvallende art-decogevel

bouwkundig element
ID
302258
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302258

Juridische gevolgen

Beschrijving

Woning met opvallende, veelkleurige gevel in art deco, ontworpen in 1933 door architect Lode Van Marcke voor Marinus Jochem, wonende in de Jef Lambeauxstraat 41 in Antwerpen.

Van architect Lode Van Marcke, met zijn praktijk gevestigd op de Vlaamsekaai 84 in Antwerpen, zijn ons maar twee ontwerpen bekend, namelijk deze opmerkelijke woning in Deurne, en een al even expressief ontwerp in Berchem. De inventaris van het stadsarchief geeft slechts enkele verbouwingen weer van hem, een mager resultaat dat wellicht het gevolg is van het feit dat de bouwdossiers in de districten nog niet op naam van de aanvrager zijn ontsloten.

Aan de hand van de woning op de Venneborglaan kunnen we alleszins besluiten dat Van Marcke een vooruitstrevende architectuur nastreefde, zowel qua ontwerp als qua materiaalgebruik. Gele en groene bakstenen velden worden afgewisseld door een grote, opvallende strook in groene cimorné. Daardoor is deze woning een unicum in de wijk, en ook vermeldenswaard binnen de voorbeelden van cimorné-architectuur in Vlaanderen.

De rijwoning bestaat uit twee ongelijke traveeën en drie bouwlagen onder een plat dak. De uitwerking van de voorgevel is veel vooruitstrevender dan de rest van de bebouwing, die uit een rij pittoreske burgerhuizen bestaat, in een klassieke art deco of in cottagestijl. Vaste kenmerken in het zuidelijke, oudste deel van de straat, zijn de bruine of rode bakstenen parementen met erkers en als topgevels uitgewerkte dakvensters. Dit ontwerp is modernistischer van aanpak en doorbreekt met zijn felle kleuren en de strakke, naar het modernisme neigende art deco, de stijlhomogeniteit van de straat.

Opvallend is verder dat de architect veel aandacht besteed aan de aansluiting bij de naastgelegen woning op nummer 72, die veel lager is. De hoge schoorsteen van die woning in Amsterdamse School wordt met drie hardstenen horizontale ornamenten als het ware aan de nieuwe gevel "vastgeniet", wat voor een zeer geslaagde overgang zorgt tussen beide huizen. Ook ontwerpt Van Marcke de afsluiting van het verplichte voortuintje: hij tekent een "doorzichtig hekken uit balken", smeedijzer op een "grondmuur in echte Hollandsche bezande baksteen", een element dat nog steeds aanwezig is.

In het bakstenen parement van de voorgevel worden niet enkel verschillende kleuren baksteen, maar ook verschillende metselverbanden gecombineerd. Het opvallendste element is echter de geribde verticale strook in groene cimorné die de smalle deurtravee afscheidt van de brede venstertravee. De groene kleur komt terug in de loggia op de eerste verdieping, ook uitgevoerd in cimorné en in de groene bakstenen stroken op de eerste bouwlaag. De puilijst, de pijler van het deurportaal, en de borstwering van het benedenvenster zijn in deze opvallende groene baksteen uitgevoerd.

De gelijkvloerse verdieping fungeert als sokkel voor de gevel, en is afgelijnd met een zware witte puilijst, die bij de voordeur dient als luifel. Rechthoekig benedenvenster; rechthoekige deur aan beide zijden door een pijler geflankeerd, links door de cimornéstrook, en rechts door een de groene bakstenen band. Eerste verdieping met een groot rechthoekig venster links, en een loggia rechts waarvan het balkon bezet is met een bleke cementering. Bovenverdieping met balkon in de brede linkertravee, rechts een smal venster; balkon en borstwering van beide vensters zijn gecementeerd. Bekroning van de gevel door een hardstenen veld met tandfries in geometrische art deco.

De plattegrond die bij het bouwdossier ingesloten is, vermeldt bij de verschillende ruimtes nergens de functie. De indeling is zeer klassiek: we zien een enkelhuisplattegrond, een stramien dat sinds de 19de eeuw alomtegenwoordig is voor de stedelijke rijwoning. In de smalle deurtravee een gang met trappenhuis, waarachter zich de keuken en een toilet bevinden. In de brede venstertravee een enfilade van twee kamers. Op de twee verdieping telkens twee grote kamers en een klein kamertje aan straatzijde voor de trap, en in de achterbouw een badkamer met toilet. Het feit dat op elke verdieping een badkamer is voorzien, kan betekenen dat de opdeling van de woning in appartementen een optie was. De woning is volledig onderkelderd, met twee grote ruimtes in de brede travee.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 329 # 10228.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis met opvallende art-decogevel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302258 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.