Het pand behoorde oorspronkelijk toe aan de heren van Herzele. Vanaf 1600 staat het bekend als Het Rozemarijntje en deed het dienst als bruiloftshuis. Hoewel in oorsprong twee panden, is er sinds de 18de eeuw een gezamenlijke bouwgeschiedenis. De meerlagige middeleeuws panden opgetrokken uit Doornikse kalksteen met een constructiemethode (Opus Incertum, zuilen, gewelven, breuksteen) en vormentaal (decoratieve kapitelen) eigen aan de 13de eeuw, werden in de 18de eeuw aangepast naar de toenmalige smaak.

Historische kernen

Haaks op het Sint-Baafsplein ligt een langwerpige ruimte met een trapeziumvormig grondplan. De voorgevel meet 9 meter, de achtergevel 11 meter en de lengte 18 meter. Drie kolommen verdelen de ruimte in twee beuken. De basementen zitten onder het huidige vloerniveau. Boven de trommels van de zuilenschachten is een knoppenkapiteel aanwezig. Bij de vierkante dekplaten met kwartholprofielen zijn de hoeken afgeschuind. De kolommen worden verbonden met segmentbogen bestaande uit blokken Doornikse steen met afgeschuinde hoeken. De zijmuren zijn voorzien van een hele reeks kwartbolle kraagstenen op 50 centimeter van elkaar waarop oorspronkelijk een strijkbalk rustte die de vlakke zoldering mee schraagde. Het huidige tongewelf dateert uit de 15de tot 17de eeuw.

Achter het trapeziumvormig volume ligt een tweede constructie met nagenoeg vierkant grondplan van 11,5 bij 10,5 meter. In het midden van de onderste bouwlaag staat een zuil. De ronde basis is voorzien van een geprofileerde basis. Het knoppenkapiteel wordt door een ring gescheiden van de schacht die opgebouwd is uit verschillende zuilentrommels. Bij de vierkante dekplaat met kwartholprofiel zijn de hoeken afgeschuind. Segmentbogen uit blokken Doornikse steen, met afgeschuinde hoeken, overspannen de ruimte. Dit bouwvolume bleef over verscheidene verdiepingen bewaard en werd later met baksteen aangepast aan gewijzigde leefgewoonten. Oorspronkelijk waren er vlakke zolderingen met moer- en kinderbalken. In de opgaande delen bleven oude muurfragmenten van het oorspronkelijke steen aanwezig tot in de nok. Het dakgebint behoort tot de oorspronkelijke 13de-eeuwse bouwfase.

Het naastliggende steen (nummers 66-70) bestaat uit een Doorniks volume door zes zuilen ingedeeld in drie beuken. De kelder werd uitgediept waardoor de zuilen met hun basement, drie trommels en knoppenkapitelen in hun volledige lengte zichtbaar zijn. Een ring scheidt de trommels van het kapiteel dat afgedekt wordt met een vierkante deksteen met kwarthol profiel. De ruimte wordt overwelfd door spitsbogen.

Exterieur

De beschilderde voorgevel aan het Sint-Baafsplein van het zogenaamde herenhuis 'Het Kapittel' (nummers 32-64) werd opgetrokken door wijnkoopman Joan de Prij in 1774. De voorgevel telt vijf traveeën en drie bouwlagen (oorspronkelijk tweemaal verhoogd in de 19de eeuw) onder een zadeldak met driehoekig fronton. De gevel is bepleisterd en geschilderd en wordt geaccentueerd door de drie vooruitspringende traveeën van het middenrisaliet, bekroond met een driehoekig fronton met ovalen oculus. De eerste bouwlaag werd afgewerkt met een afgevlakte bossage en afgelijnd door een cordon. De rechthoekige bovenvensters hebben een roedeverdeling. De ramen zijn gevat in een geriemde omlijsting met oren. Zowel de deur als de koetspoort in de zijtravee zijn gevat in een rechthoekige hardstenen omlijsting met een spiegelboog als afsluiting. De zwikken zijn opgevuld met festoenen. De accoladevormige tussendorpel met ajour uitgewerkte smeedijzeren waaier en deurvleugels dateert vermoedelijk uit de 19de eeuw.

Het achterhuis, vermoedelijk uit de 17de eeuw, is momenteel een breedhuis van twee bouwlagen onder een zadeldak. De rechterzijgevel is een bakstenen trapgevel met rechthoekige vensters met sporen van verdwenen zandstenen kruismonelen. De linkerzijgevel is een bakstenen puntgevel met getoogde vensters. De achtergevel werd bij de laatste renovatie vormgegeven aan de hand van oude gegevens zonder evenwel te reconstrueren.

Aanpalend, classicistisch hoekhuis (nummers 66-70 en Lange Kruisstraat 2) van drie bouwlagen, linkergedeelte of nummer 70 onder zadeldak (mechanische pannen), rechtergedeelte of nummer 66-68 onder lager zadeldak (kunstleien); volgens archiefstukken daterend uit 1771, doch later aangepast. Volgens oorspronkelijke ontwerptekening, gesigneerd J.B. Simoens, voorgevel van negen traveeën en twee bouwlagen (thans drie bouwlagen) met drie hoger opgetrokken middentraveeën bekroond met driehoekig fronton en tweede bouwlaag afgelijnd door eenvoudig hoofdgestel met gelede architraaf, onversierde fries en kroonlijst op klossen. Drie linkertraveeën van voorgevel en zijgevel van acht traveeën verhoogd met één bouwlaag in de 19de eeuw, drie rechtertraveeën van voorgevel verhoogd met één bouwlaag in eerste kwart 20ste eeuw (volgens met oude prentkaarten). Thans voorgevel, bepleisterde en witgeschilderde lijstgevel met getoogde bovenvensters in geriemde omlijsting met doorgetrokken onderdorpels op de tweede bouwlaag; gelede architraaf van vroegere gevelbekroning behouden boven vierde tot negende traveeën; omlopend hoofdgestel met gelede architraaf, onversierde fries, kroonlijst deels op klossen en driehoekig fronton met oculus boven drie middentraveeën. Twee rondboogdeuren ingeschreven in hardstenen omlijsting, tussen tweede en derde travee en in zevende travee: eerste afkomstig uit zesde travee van zijgevel en tweede nog steeds op oorspronkelijke plaats; beide ingeschreven in rechthoekige omlijsting, met geprofileerd beloop op neuten, afgedekt met rechte kroonlijst op gegroefde consoles versierd met opgehangen festoenen. Zijgevel van acht traveeën eveneens met getoogde vensters in geriemde omlijsting en afgelijnd met zelfde hoofdgestel. Afgeschuinde hoek met boven cordon van tweede bouwlaag, kleine rondboognis met beeldje van Onze-Lieve-Vrouw met Kind. Begane grond totaal gewijzigd, enkel deuromlijstingen behouden.

Interieur

Hoewel recent zwaar verbouwd en herbestemd behield het interieur vele oorspronkelijke bouwsporen en elementen. Constructie en moer- en kinderbalken bleven bewaard. Op de bovenverdiepingen van de panden – nu ingericht als appartementen - bleven stucwerk en schouwen uit zowel 18de als 19de eeuw bewaard. De bovenverdiepingen van nummer 70 behielden eveneens hun historische aankleding inclusief het binnenschrijnwerk. Herkenbaar is de 18de-eeuwse bouwfase en de verhoging van het pand in de 19de eeuw met een andere sobere decoratie. Het Hof van Herzele behield verschillende bouwsporen van middeleeuwen tot 19de eeuw met als opvallendste middeleeuwse (kaars)nissen en een spitsboog en 19de-eeuwse opschriften en plafondbeschildering door A. Heins.