is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskom Reningelst
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Reningelst
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Reningelst
Deze bescherming was geldig van tot
Reningelst heeft een gaaf bewaarde dorpskern met als belangrijkste bestanddelen het kruisvormig stratenpatroon, het langgerekte dorpsplein en de perceelsindeling, schaal, plaats en situering van de gebouwen.
De geschiedenis van het dorp gaat tot de Romeinse periode terug. De vroegste vermelding van het dorp dateert evenwel uit 1107.
Reningelst was niet alleen een parochie, maar tevens een heerlijkheid die bestond uit een aantal lenen. De heerlijkheid had aanzienlijke en uitgestrekte voorrechten. Ze bevatte een leenhof, waarvan volgens Sanderus in de 15de eeuw niet minder dan 120 lenen afhingen.
Reningelst leefde voornamelijk van de landbouw en kende tijdens de 13de-14de eeuw zelf een begin van lakennijverheid.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag Reningelst buiten de frontstreek. Het dorp werd niet verwoest maar liep wel ernstige schade op, vooral tijdens de Slag om de Kemmelberg van mei 1918.
De dorpskern van Reningelst wordt bepaald door een kruisend stratenpatroon en gedomineerd door de Sint-Vedastuskerk, gelegen midden een ommuurd kerkhof. Deze kern had voor de Franse Revolutie een nog groter belang door de aanwezigheid van het kasteel ten zuiden van de kerk in de vallei. Deze ontwikkeling weerspiegelt zich nu nog in het gebouwenbestand. De oudste bebouwing bestaat uit een aantal hoeven met 17de-18de-eeuwse kern, gesitueerd aan de noordzijde van de Pastoorstraat. Vanaf het midden en het einde van de 18de eeuw nam de bewoning een verdere uitbreiding langs de Baljuwstraat en de Heuvellandse weg. Een gedeelte van deze bebouwing is, weliswaar sterk verbouwd, bewaard gebleven. Het kerkhof rond de kerk omvat een Engels militair ereperk Reningelst Churchyard Extension 1914-1918. Verder bestaat de dorpskern nog uit een 20ste-eeuws kapelletje, een voormalige kapelanie, een oorlogsgedenkteken opgericht als aandenken aan de doden uit de beide wereldoorlogen en een voormalig brouwerijcomplex.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002024, Dorpsgezicht Reningelst (J. De Schepper en J. Termote, 1997)
Auteurs: Termote, Johan; De Schepper, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Het dorp ligt in de open vallei van de Grote Beek, die door een markante bomenrij van hoge populieren geaccentueerd wordt. De brede alluviale zone vormt ten oosten van de Zevekotestraat een open weidelandschap. Ten westen is deze zone door een met struiken afgezoomde boomgaard ingenomen. Dit open natuurlijk areaal maakt dat het zicht op de historische dorpskern gesitueerd op de zuidflank van de Grote Beek vanaf de Lokerstraat en de Clyttesteenweg gevrijwaard bleef. De middeleeuwse morfologie van het dorp is hier uitzonderlijk bewaard gebleven. Het dominerende element van het kasteel is verdwenen maar liet in de percelering en het stratenpatroon sporen na die het huidige uitzicht van het dorp nog altijd mee bepalen.
In de gevel van Pastoorstraat 11 zit een grijze hardstenen gedenkplaat verwerkt met de volgende tekst ingehouwen (onder voorbehoud door slechte leesbaarheid): "Deze Zondagschool ten gronde vernield door het vyandelyk geschut in April-Mei 1918 tydens den aanval van den Kemmelberg binst den wereldoorlog 1914-1918 heeft in 1923 herbouwd geweest door het Belgisch Staatsbestuur in vergoeding van oorlogsschade".