Algemeen

De Zonnebeke Church dugout is een zogenaamde deep dugout, een ondergrondse schuilplaats aangelegd tijdens de Eerste Wereldoorlog onder de kerk van Zonnebeke.

Archeologische nota

historiek

Het Britse leger diende in de Ieperboog meestal te opereren in een landschap dat volledig kapot geschoten was, waar bomen en gebouwen volledig vernield waren en dus geen dekking konden bieden. Bovendien namen de Britten doorgaans lager gelegen posities in ten opzichte van de Duitse vijand. Hierdoor zag het Britse leger zich genoodzaakt om in de Ypres Salient massaal ondergrondse structuren aan te leggen. Deze deep dugouts konden fungeren als schuilplaatsen voor de manschappen, als commandoposten of als medische posten. Ze konden van 50 tot 2000 manschappen herbergen. Ze werden uitgegraven door zogenaamde Tunnelling Companies van de Royal Engineers. Het exacte aantal deep dugouts die in de Ieperboog werden aangelegd, is niet gekend maar het zouden er enkele honderden kunnen zijn. Ook het Duitse leger heeft dergelijke ondergrondse schuilplaatsen aangelegd, maar in veel mindere mate.

Tussen november 1917 en april 1918 werd een deep dugout uitgegraven en ingericht onder de ruïnes van de kerk van Zonnebeke. Hieraan werkten de 1ste Australische, de 1ste Canadese en de 171ste en 254ste Britse Tunnelling Companies mee. Na de oorlog werd de nieuwe kerk iets meer naar het noorden heropgebouwd. De vorm van de dugout wordt nu weergegeven aan de hand van geschilderde grijze lijnen op de verharding, terwijl de toegang naar de ondergrondse schuilplaats is ingericht.

Archeologische opgraving

Tijdens het archeologisch onderzoek van 2017 werd een zone van ca. 4m bij 5m opgegraven om de toegang tot de dugout vrij te maken. Het doel van dit onderzoek was de nauwkeurige registratie van de westelijke uitgang van de Zonnebeke Church Dugout. Omdat de dugout reeds werd opgegraven en onderzocht tijdens vroegere opgravingscampagnes was de structuur in feite reeds gekend. Dit onderzoek was vooral bedoeld als begeleiding voor en tijdens de ontmanteling, voor het geval er onvoorziene zaken aan het licht zouden komen. De dugout bestaat uit een centrale gang waarop verschillende kamers aansluiten. Er waren 3 toegangen voorzien die zich allemaal aan de zuidelijke zijde van de gang bevonden, 2 op de uiteinden en 1 centraal. De meest oostelijke en de centrale toegang werden beide aangelegd zoals gepland, de westelijke toegang werd haaks op de geplande richting aangelegd. Vermoedelijk werd de weg geblokkeerd door de funderingsmuur van de kerk. Het is deze toegang die onderwerp was van dit onderzoek.

Bronnen