erfgoedobject

Dorpskern Pepingen

bouwkundig element
ID
302472
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302472

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskern Pepingen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Pepingen
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Pepingen is een landelijke gemeente waarvan de dorpskern wordt gekenmerkt door de met hoeven omgeven parochiekerk.

Pepingen is een landelijke gemeente in het Pajottenland. De dorpskern wordt gekenmerkt door de bebouwing in de onmiddellijke omgeving van de Sint-Martinuskerk. Een drietal imposante 19de-eeuwse hoevegebouwen vormen samen met de kerk een interessante configuratie, volgens een bijna vierkantig patroon. Het betreft hoeven met een beeldbepalende waarde, meer bepaald het Godsgasthuis Van Der Stokken, de hoeve waarin momenteel een zagerij is ondergebracht en de voormalige hoeve aan de westzijde van de parochiekerk Sint-Martinus, waarin momenteel het OCMW en enkele woningen zijn ondergebracht.

Ter hoogte van deze gebouwen vormt de steenweg de nauwste doorgang tussen de convergerende straatwanden waardoor men in zuidoostelijke richting een interessant perspectief krijgt op een aantal lager gelegen gewitte rijhuizen, die de dorpskern aan deze zijde afsluiten.

Het godsgasthuis dateert uit de 17de-18de eeuw met aanpassingen uit 1880. Het bestaat uit een gesloten hoeve-complex met geplaveide binnenplaats en bakstenen gebouwen onder zadeldaken. Het boerenhuis telt twee bouwlagen en vier traveeën onder een zadeldak.

Een tweede hoeve in het centrum, heden gebruikt als houtzagerij, bestaat uit 17de- en 19de-eeuwse gebouwen. Het boerenhuis telt vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak, met trapgevel en schouderstukken. De bijgebouwen dateren uit de 19de eeuw, met onder andere een monumentale schuur, stallingen en een karrenhuis.

De landelijke omgeving ten zuiden van het Godsgasthuis Van der Stokken en de straatwand tegenover de kerk, gekenmerkt door een vrij gaaf bewaarde en homogene 19de-eeuwse architectuur, zijn ook waardevolle elementen binnen de dorpskern. Van de landelijke omgeving van het Godsgasthuis Van der Stokken rest echter nog enkel een klein stukje vlak naast de hoeve. Het hele gebied ten zuiden van de hoeve werd in het verleden verkaveld en bebouwd. De Ninoofsesteenweg snijdt de gemeente in twee delen.

Eveneens beeldbepalend en historisch waardevol binnen de beschermde dorpskern is het complex Ninoofsesteenweg 106. Het geheel van de woning, het poortgebouw en de hoge bakstenen tuinmuur met ruime tuin vormt de afgeronde hoek tussen de Ninoofsesteenweg en de Kamstraat. Ze dateren waarschijnlijk uit het einde van de 19de eeuw. De woning is een breedhuis van twee bouwlagen onder zadeldak met traditionele en karakteristieke gevelritmering. De woning wordt aan de linkerzijde geflankeerd door een lager poort- en bijgebouw onder zadeldak en een hoge bakstenen tuinmuur. De tuinmuur heeft hier ook de functie van keermuur. Oorspronkelijk was de tuin (waarschijnlijk nutstuin) volledig ommuurd. Verderop in de Kamstraat is de tuinmuur afgebroken en gedeeltelijk vervangen door een laag muurtje met betonstenen en baksteen. De woning wordt aan de rechterzijde geflankeerd door een lage, recentere (zichtbaar aan de bakstenen en het metselverband) tuinmuur.

  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, Beschermingsdossier DB000720, Dorpskern Pepingen (G. Paesmans, 1978).
  • DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent.
  • Motivatienota dorpskern pepingen, intern document Onroerend Erfgoed, 2010.

Auteurs: Piens, Joachim
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De tweede hoeve is niet langer in gebruik als houtzagerij.

  • Informatie verkregen tijdens het openbaar onderzoek over de vaststelling van de inventaris bouwkundig erfgoed in de provincie Vlaams-Brabant (2020).
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve Godsgasthuis Van der Stokken

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Martinus

  • Omvat
    Watermolen Vuurmolen

  • Is deel van
    Pepingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorpskern Pepingen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302472 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.