Het hellingsbos op de Koningsberg, omgeven door akkers en grasland, vormt een relict van de landschappelijke structuur ten tijde van Ferraris (1770-1778) met versnipperde bebossing op hellingen en in valleien.
Fysische geografie
Topografie
Het gebied bevindt zich ten noordoosten van Overijse en ten oosten van het gehucht Vronenberg. Het landschap wordt in het noorden begrensd door de Walravenbosstraat, in het zuiden (gedeeltelijk) door de Kouterstraat. De aanwezige verkavelingen begrenzen het landschap in het oosten en het westen. De hoogteligging van dit gebied varieert van circa 75 meter +TAW (in het oosten) tot circa 90 meter +TAW (in het westen). De Koningsberg helt af in oostelijke richting.
Geologie en bodem
Het tertiair bestaat in het beschermde landschap uit lichtgrijs, fijn en kalkhoudend zand, soms met kalksteenbanken (Formatie van Lede) in het noorden en bleekgrijs, fijn en kalkhoudend zand met kiezel- en kalkzandsteenbanken (Formatie van Brussel) in het zuiden.
De top, met bodems van het complex van leem- en zandleemgronden (bodemtype Abp) wordt ingenomen door akkers. In de lagergelegen delen, op droge leembodems met textuur B horizont (bodemtype AbB), komt grasland voor. Een holle weg vormt in het oosten de scheiding tussen het bos en grasland. Het zuidelijk deel van het beschermde gebied wordt ingenomen door bodems van het complex van (lemige) zandgronden (bodemtype Aba1).
Vegetatie
De Koningsberg vormt een relict van de landschappelijke structuur met versnipperde bossen op de steilste hellingen en in de valleien, reeds herkenbaar op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778). De helling van deze heuvel is bebost. Volgens de Biologische Waarderingskaart bestaat dit bos overwegend uit zuur eikenbos met Amerikaanse eik (Quercus rubra), in het noordwesten komt eiken-haagbeukenbos voor.
Cultuurhistorisch landschap
De kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) stelt de Koningsberg voor als deels bebost en deels ingenomen door akkers, al dan niet omgeven door een bomenrij. Het bos heeft in het huidige landschap een grotere oppervlakte dan weergegeven op de Ferrariskaart. De nog aanwezige holle weg ten oosten van het bos wordt eveneens afgebeeld. Ook op de kaart van Vandermaelen (1846-1854) is de beboste oppervlakte van de Koningsberg kleiner dan vandaag de dag. Het tracé van de holle weg is niet meer gewijzigd.
- Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van Jozef Jean François de Ferraris, opgesteld tussen 1770-1778, schaal 1:11.520.
- Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven tussen 1846-1854, schaal 1:20 000.
- Databank Landschapsatlas Vlaanderen [CD-rom uitgegeven door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen], Relictzone ‘Hagaard - Koningsberg - Kaalheide - Vranken- en Rattenberg’ R20085, 2001.
- Biologische Waarderingskaart van Vlaanderen [online]:op www.geopunt.be/kaart(geraadpleegd op 7 juli 2014).
- Digitale Bodemkaart Vlaanderen [online]:op www.geopunt.be/kaart(geraadpleegd op 7 juli 2014).
- Tertiair-geologische kaart van Vlaanderen [online]: op www.geopunt.be/kaart (geraadpleegd op 7 juli 2014).