De dorpskern van Sint-Agatha-Rode is ingeplant op een lichte verhoging in de Dijlevallei, langs de oude verbindingsweg Leuven – Waver. De gotische Sint-Agathakerk - opgetrokken uit plaatselijke zandsteen - gaat terug tot in de 13de eeuw en is ingeplant op een ommuurd en opgehoogd kerkhof, in de schaduw van een vrijheidsboom (plataan).

Ten zuiden van de kerk bevindt zich de pastorie, een dubbelhuis met twee verdiepingen en schilddak uit het einde van de 18de eeuw.

De bestaande bebouwing was – ten tijde van de bescherming - nog volledig op schaal, al is er hier en daar een storend element door het materiaalgebruik. Onder andere de lage dorpswoning, die gedeeltelijk uit de tweede helft van de 18de eeuw en deels uit 1895 dateert, en de eenvoudige woning met steekboogvormige deuromlijsting uit het einde van de 18de eeuw zijn hiervan voorbeelden.

In het centrum van het dorp tussen de Leuvensebaan, de Potterstraat en de Oude Waversebaan, ligt een groot kasteelpark met dienstgebouwen uit de 18de eeuw en een ingangspaviljoen uit de 19de eeuw.