erfgoedobject

Woonhuizen Gylsen

bouwkundig element
ID
302593
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302593

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woonhuizen Gylsen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Ensemble in zakelijke art deco van twee meergezinswoningen met voortuintjes en één eengezinswoning, opgericht in opdracht van Adolf Gylsen naar ontwerp van architect A. De Landtsheer uit 1936.

Het complex sluit qua schaal en sobere vormgeving aan bij de reeks woningen verderop in de Vlaamsekunstlaan (nummers 7 tot 11). Een sprekend voorbeeld van kleinschalige seriewoningen in zakelijke art deco in de Tentoonstellingswijk, is het complex ontworpen door architectenbureau Vincent Cols en Jules De Roeck in de Beschavingstraat. Over architect De Landtsheer is vooralsnog geen informatie bekend.

Het complex bestaat uit vier appartementen aan de Alfred Coolsstraat (nummers 2 tot 8) en één woning aan de Vlaamsekunstlaan (nummer 5), opgetrokken volgens één bouwaanvraag. Het ontwerp maakt visueel een duidelijk onderscheid tussen de privéwoning enerzijds en de vier appartementen anderzijds, die als één geheel, met een langgerekte, doorlopende façade zijn geconcipieerd.

De vier appartementen en het woonhuis vormen een laag volume van twee bouwlagen onder platte bedaking. In regel met de stedelijke verordeningen springt het complex aan de Alfred Coolsstraat 6 meter terug ten aanzien van de rooilijn, waar een strook voortuintjes zijn voorzien. Dit langgerekte gevelfront telt zeven traveeën aan de Alfred Coolsstraat en twee traveeën aan de Vlaamsekunstlaan. De lijstgevels hebben een roodbruine parement in halfsteens verband, platvol gevoegd, op een plint van blauwe hardsteen. De dakrand lijkt uitgevoerd in blauwe hardsteen. De brede witte natuurstenen band onder de bovenvensters zorgt voor de visuele eenheid en de horizontale werking van het ensemble. Aan de Alfred Coolsstraat zijn de woningen in spiegelend schema gebouwd, waarbij de gekoppelde toegangsportalen met bovenlichten verlevendigd zijn door een geprofileerde omlijsting in blauwe hardsteen. De toegang vanaf straatzijde is verzekerd middels betegelde paden die doorlopen langs de gevel en rondom de rechthoekige voorhofjes. De bovenbouw is uitkragend, afgezien van de hoekpartij, waarbij het ontwerp de nadruk legt op de doorlopende borstwering in witte natuursteen. De gevel is verder geritmeerd door benadrukte hoekpenanten die uitgevoerd zijn in hetzelfde materiaal. De eengezinswoning in de Vlaamsekunstlaan betreft een dubbelhuis van twee bouwlagen met benadrukte, beklede pui en centrale toegang met geprofileerde omlijsting, beide in witte natuursteen. De inkomtravee, bestaande uit een toegangsdeur met bovenlicht en recht daarboven een tweelicht op de verdieping, is op de twee niveaus geflankeerd door venstertraveeën voorzien van drie- en vierlichten. Op de eerste verdieping zijn alle vensterpartijen getooid met een metalen borstwering en een omlijsting in witte natuursteen.

Omstreeks 1999 zijn de hoekappartementen aan de Alfred Coolsstraat verbouwd. Het houten buitenschrijnwerk is integraal vervangen: deuren en vensters van Alfred Coolsstraat 6-8 omstreeks 1999 in aluminium en, wellicht voordien nog, het vensterschrijnwerk van de aanpalende wooneenheden opnieuw in hout. Bij deze laatste zijn de beglaasde paneeldeuren met centrale metalen deurknop en geïntegreerde brievengleuf behouden. Het metalen afsluithek op blauwe hardstenen basis is bewaard, afgezien van de toegangspoortjes en de bekleding van de paden met rode keramische tegeltjes. Verder zijn voor wat betreft de woning aan de Vlaamsekunstlaan de metalen borstweringen ter hoogte van verdieping nog aanwezig.

De gedrongen planbehandeling getuigt van een streven naar maximale wooneenheden. Het geheel Alfred Coolsstraat 2-8 is ontworpen als appartementsgebouw met twee flats per bouwlaag. De gekoppelde toegangsportalen fungeren hierbij afwisselend als inkom en traphal ter bediening van respectievelijk het gelijkvloers en de verdieping. Elk appartement is opgebouwd rondom de centrale toegang. Achter het portaal bevinden zich de keuken en badkamer. Aan weerszijden van het portaal vinden we enerzijds een enfilade van salon en eetkamer, en anderzijds twee achter elkaar gelegen slaapkamers. Achteraan geven de appartementen uit op een betegelde binnenkoer. De eengezinswoning in de Vlaamsekunstlaan is opgevat als burgerhuis van twee bouwlagen. Hoewel de centrale toegang in de gevel een symmetrische indeling suggereert, vergden het taps toelopende perceel en de combinatie met de naastgelegen appartementen een andere aanpak. Vanuit de centrale inkomhal is links een grote, zijdelingse traphal met bordestrap te bereiken. Rechts van de inkom de klassieke enfilade van een salon met eetkamer. Achter de hal ligt de keuken, die net als de eetkamer uitgeeft op de grote, gemeenschappelijke binnenkoer. De eerste verdieping heeft een gelijkaardige indeling: vanuit de centrale hal bereik je de drie slaapkamers, de kleedkamer boven de inkom en de badkamer boven de keuken.

Algemeen is de sobere art-deco-interieurvormgeving van met marmer beklede inkomhallen, keramische vloertegels in dambordpatroon, visgraatparketvloeren en geprofileerd (plafond)stucwerk nog aanwezig. Verder is ook het binnenschrijnwerk met ingemaakte kasten en paneeldeuren met bovenlichten en beslag gedeeltelijk behouden. Ter hoogte van nummers 4 en 6 is de oude opdeling per niveau verdwenen en is een nieuwe ijzeren draaitrap ingebracht. Het interieur van de woning Vlaamsekunstlaan 5 is het gaafst bewaard gebleven met onder meer een hoge houten lambrisering in de traphal en bakstenen schouwmantel in de leefruimte.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 18#4712 en 86#990253.
  • VAN DEN BORNE S. 2016: Terreinbezoek Alfred Coolsstraat 2,4 en 8 en Vlaamsekunstlaan 5 (Antwerpen) (terreinbezoek op 07 september 2016 en 06 oktober 2016).

Auteurs: Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woonhuizen Gylsen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302593 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.