is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Appartementsgebouw Mathyi
Deze vaststelling is geldig sinds
Appartementsgebouw in gematigd modernisme, naar ontwerp van architect James Spruyt uit 1935, in opdracht van Jean Mathiji, werkzaam als agent commercial. Jean Baptiste Antoine Hubert Mathiji (Steenbergen, 1891-Antwerpen, 1980), vervoegde in 1902 met zijn oudere broer vader Theodore Mathiji (°Maastricht, 1865) te Antwerpen. Deze had zich in 1898 met zijn tweede echtgenote en jongste kind in de stad gevestigd. Hij huwde er in 1912 met Amelia Francisca Apollonia Van Doninck, en was aanvankelijk diamantkoopman van beroep. Ten tijde van de bouw werkte Mathiji als handelsvertegenwoordiger voor Brugse vestiging van de nv Nederlandsche Gist- & Spiritusfabriek uit Delft. Het echtpaar Mathiji-Van Doninck nam in mei 1936 zijn intrek in het nieuw gebouwde appartementsgebouw.
James Spruyt werkte tot begin 1953 op het kantoor van Léon Stynen en Paul De Meyer. Hij bevindt zich dus in de meest vooruitstrevende architecturale kringen in Antwerpen. Deze architect maakte onder meer in opdracht van Léon Stynen het oorlogsschadedossier op van diens woning aan de Camille Huysmanslaan. In associatie met Léon Stynen en Paul De Meyer (wellicht na 1945) was Spruyt ook betrokken bij het ontwerp van het Consulaat Generaal van de Verenigde Staten van Amerika uit 1950-1951 aan de Frankrijklei.
Gebouwd op een rechthoekig grondplan, sluit het appartementsgebouw aan bij de vier bouwlagen hoge flatgebouwen in de Camille Huysmanslaan. Met een gevelbreedte van vier traveeën omvat het flatgebouw een kelder en vier bouwlagen onder een plat dak. Het gebouw heeft een centrale toegang, een groot appartement op de begane grond, en groepeert op de verdiepingen telkens twee appartementen. De vloer- en dakplaten van de constructie zijn uitgevoerd in gewapend beton terwijl het muurwerk in baksteen is opgetrokken.
De onversierde lijstgevel heeft een parement van rood bezande baksteen, gemetseld in kettingverband met Dudokvoeg - dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle stootvoegen. De bovenbouw, met een geprofileerde dakrand, rust op een met blauwe hardsteen beklede begane grond met licht verdiepte plint, die afgelijnd is door een hardstenen puilijst. Het gevelfront is verder gearticuleerd met hetzelfde materiaal voor venteromlijstingen, en voor de ritmering met venster- en deurposten: een smalle middenpost met aan weerszijden een bredere post.
Symmetrisch ontworpen volgens een spiegelende middenas en met een vierkant gevelfront, kenmerkt de lijstgevel zich door zijn krachtige horizontale ritmering met langgerekte stroken van afwisselend vensterregisters en bakstenen muurdelen.
De begane grond bevat een centrale toegangsdeur en een garagepoort aan rechterzijde. De toegangsdeur wordt aan weerszijden geflankeerd door een smal zijlicht, waarvan het linkse samen met het brede venster ernaast de woonkamer van het gelijkvloerse appartement van daglicht voorziet. In de bovenbouw markeren de gevelopeningen telkens de zit- en woonkamer, respectievelijk door middel van smallere tweelichten (centraal) en bredere drielichten (weerszijden), onderbroken door een tussenliggende vensterpost.
Voorzien van driedelige vaste zijpanelen is de beglaasde inkomdeur ingevuld met brievengleuven en een parlofoon, en getooid met metalen smeedwerk met platijzers. Het venster- en deurschrijnwerk is uitgevoerd in hout, waarbij het vensterschrijnwerk vandaag grotendeels vervangen is in pvc.
Net als de straatfaçade is de achtergevel symmetrisch ontworpen met centrale balkons waarin de twee middelste traveeën gevat zijn.
Het appartementsgebouw heeft een nagenoeg rechthoekig grondplan en is voorzien van een centraal ingeplant trappenhuis, met bordestrap onder plat licht, dat alle niveaus ontsluit. De kelder is uitgerust met individuele kolenkelders aan de straatzijde, toegankelijk vanuit een evenwijdig met de straat ingeplante lange gang. In deze gemeenschappelijke gang is een monte-plats met mechaniek bewaard die op elk niveau vanuit de traphal de individuele appartementen bedient. Verder biedt het middenplan ruimte aan een lokaal voor centrale verwarming en één voor de meters. Aan de tuinzijde liggen nog enkele grote kelderruimtes.
Een garage en een groot L-vormig appartement nemen de begane grond in. De centrale inkomhal geeft uit op de trapzaal middenin het complex, rechts op de gemeenschappelijke bergplaats en links op de private inkomhal van het appartement. In de rechtertraveeën aan de straatzijde is op de begane grond een bergplaats en garage ingericht. De rest van deze bouwlaag wordt door het appartement ingenomen. De woonvertrekken bevinden zich in de linker travee, met in enfilade twee grote woonkamers met tussenin een kleine “cosy” en zitplaats. Achteraan zijn de keuken en twee slaapkamers naast elkaar tegen de achtergevel gesitueerd; op het middenplan zitten bad- en kleedkamer.
Het grondplan van de verdiepingen is ingedeeld volgens een spiegelend schema. Aan straatzijde bevinden zich telkens de ontvangst- en woonvertrekken, terwijl de keuken, een kleine kamer en grote slaapkamer achteraan ingericht zijn. De badkamers zijn op het middenplan gesitueerd, aansluitend op de hal.
De gemeenschappelijke delen zoals de inkom en traphal zijn gaaf bewaard gebleven. Hiervan getuigt de oorspronkelijke houten toegangsdeur met de oude parlofoon, de kleine keramische vloertegels (gevlamd en geel-bruin-zwart), volhouten radiatorkasten waarvan het exemplaar in de traphal met dekblad in travertijn, het in granito uitgevoerde trappenhuis (grijs en zwart gespikkeld) met smeedijzeren afsluitingen (wellicht in functie van een niet uitgevoerde lift). De trapzaal is bekleed met mogelijk originele reliëfbezetting. Verder zijn de oorspronkelijke lichtschakelaars grotendeels bewaard. In de meeste appartementen ligt de oude visgraatparket. Destijds waren alle wooneenheden uitgerust met een U-vormige marmeren schouw die vandaag overal verdwenen is.
Auteurs: Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Appartementsgebouw Mathiji [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302595 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Stad Antwerpen
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.