erfgoedobject

Villa Fontaine met tuin

bouwkundig element
ID
302596
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302596

Juridische gevolgen

Beschrijving

De vrijstaande interbellumwoning van Isidore Fontaine ontworpen door de Leuvense ingenieur-architect Emile Goethals (1886-1951) werd in 1926-1927 gebouwd op de hoek van de Erasme Ruelensvest en de Leo Dartelaan.

Historiek

De Erasme Ruelensvest (Heverlee) is de veldzijde van de Leuvense vesten tussen de Parkpoort en de Naamsepoort, met aan de overzijde de Naamsevest (Leuven) en werd genoemd naar de Heverleese aannemer en voorzitter van de Commissie voor Openbare Onderstand, Erasme Ruelens (1852-1916). De beide delen van de vest worden van elkaar gescheiden door een brede, verhoogde berm beplant met wilde kastanjebomen en in de volksmond gekend als de 'Kastanjeboulevard'. Dit langgerekt wandelpark is een restant van de aarden wal die deel uitmaakte van het in 1998 als stadsgezicht beschermde tracé van de tweede Leuvense stadsommuring (1357-1365). De muur verdween omstreeks 1827, maar pas in 1953 werden delen van de wal afgegraven om de huidige ringlaan aan te leggen. Dit deel van de voormalige stadsvesten biedt naast de unieke aanblik van de historische morfologie van de stadsommuring, ook een groen rustpunt in het huidige, drukke vestenverkeer.

De Leo Dartelaan werd aangelegd vóór de Eerste Wereldoorlog als eerste aanzet tot de ontwikkeling van het braakliggend gebied achter de Ruelensvest. Enkel de Heuvelstraat, in de volksmond gekend onder de naam 'Lijkweg' en heden als de Paul Van Ostayenlaan, doorkruiste het toen nog volkomen landelijke gebied tussen de vest en de spaarzaam bebouwde Broekstraat. Na de Eerste Wereldoorlog gaf de Leo Dartelaan, toen Rue de la Victoire, toegang tot één van de eerste naoorlogse tuinwijken genaamd 'Perkveld' (gemeenteraadszitting 14-10-1922), heden met de aanpalende straten gekend onder de naam 'Matadiwijk'. De huidige straatnaam verwijst naar Léon Darte, burgemeester van Heverlee van 1921 tot 1930, en was zoals het een echte laan betaamt, afgezoomd door bomen.

Binnen deze context, de Erasme Ruelensvest nog in volle opbouw en de praktisch onbebouwde Leo Dartelaan die een onbelemmerd zicht bood op de tuinwijk, ontwierp de Leuvense ingenieur- architect Emile Goethals in 1926 een villa voor het ruime hoekperceel. Door het vrijstaande karakter, de specifiek schuine inplanting en de grote ommuurde tuin fungeerde Villa Fontaine als een beeldbepalende overgangsschakel tussen de Kastanjeboulevard met haar stedelijke vestbebouwing en de iets verder op gesitueerde tuinwijk.

De woning zelf werd opgetrokken als een betonnen structuur verborgen achter traditionele bakstenen gevels, typerend voor de architectuur van Goethals. In 1961 werd aan de tuinzijde een sobere dakkapel aangebracht en aan de oostelijke zijgevel een klein keuken onder plat dak bijgebouwd. Dit had enkele interne wijzigingen tot gevolg waarvoor één venster in de voorgevel en de deur in de achtergevel werden aangepast. Alle ingrepen onder leiding van architect L. Beeck uit Bonheiden werden op dezelfde architecturale wijze uitgevoerd als de bestaande architectuur. Ook de beide later toegevoegde garages, gelegen tegen de buurhuizen, sluiten stilistisch aan bij de woning.

Beschrijving

'Villa Fontaine' is gelegen in een ruime tuin, omzoomd door een muur met breukstenen plint en bakstenen pijlers waartussen betonnen balkjes aan de voortuinzijde en gesloten muurvlakken aan de private tuinzijde. De tuin is toegankelijk via een houten vleugelpoortje dat van de afgeschuinde hoek van het perceel, loodrecht naar het toegangsportaal van de schuin ingeplante villa leidt. De kleine voortuin wordt doorsneden door paden in breuksteen; de informele achtertuin door slingerpaden. Tegen de westelijke tuinmuur staat een serre, tegen de belendende buurhuizen telkens een garage.

De onderkelderde, ruime neotraditionele villa op rechthoekig grondplan is opgebouwd uit vier traveeën en twee bouwlagen onder een hoog oplopend rood pannen zadeldak gevat tussen zijpuntgevels met prominent uitgewerkte aandaken en voluutvormige schouderstukken. Beide zijgevels zijn over twee bouwlagen erkervormig uitgewerkt en afgedekt door een lessenaarsdak op schouderstukken. De roodbruine baksteenbouw op breukstenen plint kent een decoratieve verwerking van blauwe hardsteen en similisteen voor onder meer de lateien, muurbanden, hoekblokken, consooltjes, enzovoort. De karakteristieke lijstgevel met dubbelhuisopstand wordt getypeerd door de hoger opgetrokken en in risaliet uitgewerkte deurtravee voorafgegaan door een portaal met betonnen luifel op bakstenen pijlers en bekroond door een tuitgevelvormig met decoratief topstuk. De rechthoekige deuropening heeft een bovenlicht en houten deur met decoratief smeedwerk ter bescherming van het structuurglas. De rechthoekige vensteropeningen zijn voorzien van grotendeels oorspronkelijk houten schrijnwerk met typische kleinhoutverdeling. Aan de linkerzijde een kleine keuken onder plat dak.

Er is geen interieur meer aanwezig.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief: dossier 87/Ruelensvest, bouwvergunning 27.03.1926; dossier 85/Ruelensvest, verbouwing keuken en dakkapel 27.04.1961.
  • COOPMANS A. & UYTTERHOEVEN H. 1974: Heverlee in oude prentkaarten 1, Zaltbommel, afbeeldingen 4, 5, 79, 80, 93, 94.
  • DENEEF R. 2004: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Provincie Vlaams-Brabant. Bierbeek, Boutersem, Glabbeek en Oud-Heverlee, M&L cahier 9, Brussel.
  • DENEEF R. 2007: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Provincie Vlaams-Brabant. Hagenland- Noord-Oosten van Vlaams-Brabant, M&L cahier 14, Brussel.
  • EXELMANS E. 1983: Analyse van bestaande woningen in een beperkt weefsel vanuit een morfologische typologische aanpak (Matadi-wijk) 1, s.l. (onuitgegeven eindverhandeling Leuven).
  • MEULENKAMP W. & DE NIJS P. 1998: Buiten de kerk. Processieparken, Lourdes-grotten en Calvariebergen in Nederland en België, s.l.
  • POULIN N. 2008: De wederopbouw na de Eerste Wereldoorlog: het traditionalistisch concept haalt het op de modernistische visie. Open Monumentendag Vlaanderen.
  • SMOLDERS L. & UYTTERHOEVEN J. 1998: Matadi viert feest, 1923-1998, s.l.
  • UYTTERHOEVEN R. 1990: Leuven Weleer 6. Op de Westhelling en langs de Vesten, Leuven.
  • UYTTERHOEVEN R. & MORIAS C. 1996: Heverlee 1846-1976. Evolutie in woord en beeld, Leuven.
  • VAN DE MAELE J. 2012: Felbevochten vergroeningen: stadsnatuur in Leuven, 1918-1958, SALSA!-cahiers 8, Leuven.
  • VAN LOO A. (red.) 2003: Repertorium van de architectuur in België van 1830 tot op heden, Antwerpen.
  • Mondelinge informatie van De heer en mevrouw Van Overschee, eigenaars van Villa Madeleine; De heer Dederen, voormalige bewoner van Villa Madeleine.

Bron: Beschermingsdossier 4.001/24062/101.1, Villa Fontaine met tuin (digitaal dossier)
Auteurs: Van Damme, Marjolijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Fontaine met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302596 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.