Ensemble van drie burgerhuizen in zakelijke art deco op de hoek van de Camille Huysmanslaan (nummer 74) en de Van Varickstraat (nummers 1-3) naar ontwerp van Christiaan Pallemans uit 1934. Bouwheer was Edmond De Beukelaer die als opvolger van zijn neef Louis-Xavier de likeurstokerij De Beukelaer zou leiden. Voor deze laatste ontwierp de als bouwondernemer in Kapellen gevestigde Pallemans nog in 1934 een imposante villa in cottagestijl aan de Olmenlaan te Antwerpen. Louis-Xavier was de opvolger van likeurstoker François-Xavier De Beukelaer (1838-1917), de uitvinder van het bekende Elixir d’Anvers.

Christiaan Pallemans werd in 1944 als politiek gevangene op transport gesteld naar het concentratiekamp Buchenwald en overleed in het Duitse Ellrich in 1945. Verder is over hem weinig bekend.

Exterieur

Het betreft een geheel van drie halfvrijstaande burgerhuizen op een rechthoekig perceel dat in 1934 werd afgezoomd door de Camille Huysmanslaan, de nieuw aan te leggen 9 meter brede Van Varickstraat en het Rockoxplein. De woningen zijn opvallend afgedekt met een traditionalistisch geïnspireerd leien Fransch dak in plaats van de meer eigentijdse platte bedaking die de bouwvoorschriften doorgaans in dit deel van de Tentoonstellingswijk verplichtten. Het geheel van drie woningen sluit hierdoor eerder aan bij de bebouwing aan het begin van de Vlaamsekunstlaan en het gedeelte van de Jan Van Rijswijcklaan, dat de oostelijke grens van de Tentoonstellingswijk afzoomt. Karakteristiek zijn verder de hoge, ranke schouwmassieven die boven de mansardedaken uitsteken.

In overeenstemming met de eenvormige mansardedaken toont het ontwerp een uniform bouwprogramma telkens met rechthoekig grondplan en identieke gevels in bak- en natuursteen. Het betreft twee bouwlagen hoge volumes bestaande uit een hoofdvolume aan de straat en smallere achterbouw met flankerende één bouwlaag hoge garages, al dan niet achteruit geplaatst en bereikbaar via een doorrit. Alle woningen zijn achteraan uitgerust met terras of balkon uitgevend op een kleine stadstuin. Lage metalen afsluitingen zijn voorzien voor de op de rooilijn gebouwde toegangspoorten aan de Camillle Huysmanslaan en voor de tuinafsluitingen aan de Van Varickstraat en het Rockoxplein. Deze afsluitingen zijn hoger dan voorzien uitgevoerd of later aangepast, aan de Van Varcikstraat uitgerust met een sokkel en pilasters in witte natuursteen.

De gevels zijn telkens voorzien van een parement van rode Hollandsche steen in platvol gevoegd kettingverband op een hoge plint in witte natuursteen. Kenmerkend is de ordonnantie met brede vensterpartijen voorzien van houten schrijnwerk, waarbij de zijgevels op de verdieping zijn ontworpen met al dan niet uitkragende geveldelen. In het voorontwerp liepen de baksteenuitsprongen door in de bedaking, maar dat is uiteindelijk niet uitgevoerd. Dit baksteenparement rust op een plint in witte natuursteen die op de begane grond doorloopt in de borstweringen van de vensters.

Witte natuursteen wordt ornamenteel toegepast voor de borstweringen, venster- en deurdorpels en -posten, in de kuip van de baksteenuitkraging en als bekroning van de schouwlichamen. Het blinde fries onder de dakrand is uitgevoerd in een simili-bepleistering, De toegangstreden zijn uitgevoerd in blauwe hardsteen. Het gevelfront zou aanvankelijk worden verlevendigd door horizontaliserend metselwerk met in de venstertraveeën en in de hoge dakrand van de garagepoort contrasterende vlakken van dwars geplaatste strekkenlagen. Bij de bouw van de woningen is geopteerd voor een meer spaarzame uitvoering van het plan, zonder de verticale baksteendecoratie en met een beperkte detaillering in witte natuursteen.

De achtergevels zijn op de begane grond telkens voorzien van een keukenuitsprong die ingedeeld is met een centrale deur en flankerende hoge venstertjes. Aanpalend geeft een terugspringende eetkamer via twee vensterdeuren uit op een klein buitenterras waarvan de opengewerkte metalen afsluiting doorloopt in de keukenuitsprong. Het buitenterras en de achterliggende kleine stadstuin zijn verbonden middels twee treden.

Pallemans ontwerpt aan de hoek van de Camille Huysmanslaan (nummer 74) en de Van Varickstraat (nummer 1) twee identieke halfvrijstaande woningen met zijdelingse toegangen. Aan de Camille Huysmanslaan zijn centrale doorritten voorzien met gekoppelde garages tegen de achterbouw.

De twee traveeën brede voorgevels aan de Camille Huysmanslaan kenmerken zich door een benadrukte hoektravee. De vensters op de begane grond (woonkamer en rookkamer) zijn aan straatzijde identiek uitgevoerd, hoewel het voorontwerp een benadrukt, lager uitgewerkt woonkamervenster voorzag. Hierdoor is de leesbaarheid van de inwendige enkelhuisopstand met smalle toegangstravee en bredere woonvertrekken in de voorgevels afgezwakt.

De zijgevels tellen twee traveeën, bestaande uit een centrale toegangsdeur met aan rechterzijde een onregelmatige vensterindeling, waarachter de secundaire ruimten gesitueerd zijn: smal toiletlicht naast de inkomdeur waarboven, op de verdieping, een benadrukt badkamervenster geflankeerd door een traplicht, dat in het voorontwerp niet was voorzien en verder nog een rechthoekig daklicht, in het voorontwerp getekend als oculus. De gevelzijde Van Varickstraat kreeg een gelijkaardige indeling, met een extra keukenraam in de lagere aanbouw aan rechterzijde. Anno 2016 is de hoekwoning, Van Varickstraat nummer 1, volledig begroeid met klimop.

Op de hoek met het Rockoxplein (Van Varickstraat 3) realiseert Pallemans een derde, vrijstaande woning, hier met voorgevel en toegang aan de Van Varickstraat en aan de linkerzijde een aangebouwde garage op de rooilijn. Deze woning telt twee ongelijke traveeën met aan de linkerzijde een smallere inkomtravee en rechts een bredere travee met recht boven elkaar staande brede drielichten in functie van de woon- en slaapkamers. Sterker dan bij de twee andere toont de gevelindeling van deze woning de inwendige enkelhuisopstand. De smalle lichten naast en boven de toegang markeren een toilet en bovenliggende badkamer, terwijl in het mansardedak een breed slaapkamervenster is voorzien. In tegenstelling tot de rechthoekig uitgevoerde toegangsdeur aan de Camille Huysmanslaan is bij deze woning geopteerd voor een exemplaar met halfronde bekroning. De twee traveeën brede zijgevel is regelmatig ingedeeld. Aan de achtergevel zijn op de eerste verdieping voor de naai- en slaapkamer kleine balkons voorzien, waar de andere woningen beschikken over ruime terrassen.

Alle houten vensterschrijnwerk is volgens de geveltekening opgedeeld met een modernistisch geïnspireerde horizontale roedeverdeling en afgewerkt in een complementaire groene kleurstelling. De inkomdeuren en (drieledige) garagepoorten zijn ontworpen als beglaasd houten schrijnwerk. Vandaag is het karakteristiek houten schrijnwerk grotendeels vervangen door kunststof schrijnwerk met aangepaste hoogrendementsbeglazing, uitgezonderd het schrijnwerk van de begane grond en eerste verdieping van nummer 74.

Elk van de drie woningen is ingedeeld volgens een traditionele, onderkelderde enkelhuisopstand met dwars op de straat georiënteerd trappenhuis dat de verschillende niveaus ontsluit. Het ondergrondse niveau omvat telkens twee kelderruimten, een ruimte voor de ketel, een ruimte voor de kolen, en achterliggend een waterput onder de keuken. Traditioneel geïnspireerd toont de plattegrond van de woningen een smalle inkomtravee met op de begane grond de inkomhal met toilet en vestiaire geflankeerd door een rookkamer aan straatzijde en een keuken aan tuinzijde. Aanpalend volgt een klassieke, breder uitgewerkte enfilade van woonkamer aan straatzijde, eetkamer en terras. De verdieping biedt ruimte aan een badkamer en verder telkens drie slaapkamers bij de gekoppelde woningen en twee bij de vrijstaande woning, die op dit niveau ook nog een naaikamer herbergt. Op de bovenliggende mansarde is afgezien van twee zolderkamers ook een slaapkamer voor inwonend personeel ingericht.

Volgens de huidige eigenaar van nummer 74 onderging diens woning in de jaren 1960 aanpassingswerken in functie van de inrichting van een dokterspraktijk, die hier tot de jaren 1980 actief was. In 2009 zijn opnieuw renovatiewerken uitgevoerd. Toch is het interieur gedeeltelijk bewaard gebleven met nog oude parketvloeren in eik (smalle, korte stroken), gele faiencetegels in het toilet, een lichtarmatuur in de trapkast (beuk), en verzorgd vast meubilair in de keuken en op het tussenbordes. Karakteristiek voor de enfilade van rookkamer, salon en eetkamer zijn de nog aanwezige korfboogvormige doorgangen.