erfgoedobject

Halfvrijstaand burgerhuis Gylsen

bouwkundig element
ID
302623
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302623

Juridische gevolgen

Beschrijving

Eengezinswoning met garage in zakelijke art deco naar ontwerp van architect Camiel Cop uit 1934, in opdracht van industrieel Adolf Gylsen. Architect Cop was gevestigd in de Draaiboomstraat 27 te Hoboken. De bouwheer was zelf verantwoordelijk voor levering en plaatsing van keramische- en parketvloeren. In 1965 zijn verbouwingswerken uitgevoerd.

Het is het enige gekende project van deze architect in de Tentoonstellingswijk. Het pand vormt een ensemble met de aanpalende woningen Cnoops en Van der Spoel en sluit qua schaal en sobere vormgeving aan bij de éénheidsbebouwing op de hoek met de Alfred Coolssstraat, naar ontwerp van architect De Landtsheer uit 1936.

Exterieur

Deze halfvrijstaande woning telt twee bouwlagen en is twee traveeën breed, onder plat dak. Stedelijke verordeningen verplichtten om dezelfde hoogte aan te houden als het aanpalende eigendom Cnoops. De nadruk van het ontwerp ligt op de vlakke gevelbehandeling en de hoge dakrand die – net als bij de aanpalende woningen Cnoops en Van der Spoel - boven de omzomende grenen kroonlijst uitspringt. De eigenaar is verplicht om aan de zijde Cnoops een zijtoegang van 2,5 meter breedte te voorzien, afgesloten van de straat door middel van een doorzichtig kunstttraliehek in gesmeed ijzer. De inrit geeft toegang tot een eenlaagse autobergplaats met horizontale geleding. De lage ijzeren toegangspoort is verdwenen.

Gewapend beton is gebruikt voor de roosteringen en bovendorpels van de vensters. De bovenbouw is uitgevoerd in rode bezande baksteen, in halfsteens verband met een platvolle voeg rustend op een sokkel in witte hardsteen (Euville) en een onderplint in gefrijnde blauwe hardsteen. De begane grond is bekleed met platen in witte natuursteen waarbij de onderkant van de vensters doorloopt in het gevelvlak en de bovendorpels, contrasterend met de witsteen, afgewerkt zijn met bakstenen rollagen.

Voorzien van een zijdelingse toegang is de woning vooraan regelmatig ingedeeld met op elk niveau een bandraam aan straatzijde en twee gekoppelde vensters aan de hoek met de zijgevel. Deze laatste is voor het overige onregelmatig ingedeeld met boven de inkomdeur een drielicht en aan rechterzijde vensters voor de dienstruimten (vestiaire, toilet en trap). Achter de garage is een keukentoegang met bovenlicht.

De inkom in de zijgevel is uitgewerkt als een diep inspringend portaal, bovenaan afgewerkt in baksteen, gemetseld in tegelverband. Twee zijlichten en een brievengleuf flankeren de inkomdeur. De dorpel en treden van de voordeur zijn in blauwe hardsteen uitgevoerd. Afgezien van het traplicht zijn alle gevelopeningen in de zijgevel getooid met zwart geschilderd, horizontaliserend smeedwerk. Al het buitenschrijnwerk werd uitgevoerd in eikenhout, zonder roedeverdeling voor wat betreft de vensters die voorzien zijn van rolluiken. Het is echter met uitzondering van de deuren, overal vervangen in pvc, inclusief het tweedelig liggend venster in de keuken. Ook de kroonlijst is bekleed of vervangen in dit materiaal. De achtergevel heeft een overdekt terras met twee flankerende bloembakken uitgevend op de kleine stadstuin. Deze bloembakken zijn uitgevoerd in grein, belegd met zinkenbak, rustend op platen in blauwe hardsteen.

Interieur

Hoewel de woning halfvrijstaand is, past de architect de sinds de 19de eeuw gangbare enkelhuisindeling in twee afgelijnde traveeën toe, kenmerkend voor rijwoningen. De deur zit wel in de zijgevel, maar is daar ingepast in het klassieke stramien.

De volledig onder de woning doorlopende kelder herbergt ruimten voor kolen en wijn, en verder een droog- en waschkelder. De planindeling is op de begane grond traditioneel opgevat. Zo voorziet het ontwerp in de rechter travee, achter elkaar van straat- naar tuinzijde, een fumoir, trappenhuis, inkomhal met wc en vestiaire, en achteraan een keuken. In de linkerhelft van de woning zijn de woonvertrekken ingericht met aan straatzijde het salon en de eetkamer en aan tuinzijde een overdekt maar open terras.

Eenzelfde indeling is gebruikt voor de eerste verdieping. In de linkertravee twee slaapkamers met tussenliggende bergruimte. In de rechtertravee zit centraal de traphal, die richting straat met een gang toegang biedt tot een bad- en slaapkamer, en aan tuinzijde uitgeeft of een vijfde, kleine slaapkamer. Alle niet dragende muren zijn voorzien in Schwenn-steen of Lugino. Het ontwerp besteedt bijzondere aandacht aan verluchting met binnen- en buitenroosters.

Vóór 1965 is de garage achterwaarts uitgebreid en is het overdekt terras afgesloten met beglaasde vleugeldeuren en flankerende vaste zijlichten. Tijdens verbouwingswerken van dat jaar is een zijlicht gedicht in functie van uitbreidingswerken aan de keuken. In 2006 is het beglaasde schrijnwerk tussen eetruimte en voormalig terras weggenomen en zijn de vensterdeuren aan tuinzijde vervangen. In functie hiervan is één van de bloembakken verlaagd.

Het gaafst bewaard is de inkomhal met houten stijl- en regelwerk waartussen de oude eiken inkomdeur met flankerende deurtjes, de binnendeuren van de woonvertrekken (geprofileerd uitgevoerd in Hongaarse eik) en expressieve vloer- en wandbekleding bestaande uit grote platen met donkere omranding in marmer (à livre ouvert). Hier is ook de oude vestiaire-inrichting bewaard. Nog aanwezig zijn de plafonds met eenvoudig geprofileerd lijstwerk, het beukenhouten trappenhuis en de Woko-deuren in kelder, keuken, en de wc op gelijkvloers en verdieping. Oorspronkelijke parketvloeren (mozaïek en visgraat) zijn bewaard in de woon- en eetkamer en in de slaapkamer en verder zijn in de keldertoegang en het overdekt terras nog deels bewaarde vloeren (granito of keramisch) in geel en groen dambordpatroon. Overal zijn nog de originele deurkrukken en radiatoren. De trapzaal, keuken en badkamer zijn anno 2005 voorzien van nieuwe keramische vloeren. De marmeren schouwmantel, volgens de eigenaar oorspronkelijk wellicht uitgevoerd in blauwzwarte kleur zoals de dorpel tussen eetkamer en overdekt terras, is later vervangen in metselwerk.

  • Archief eigenaar.
  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossier, 18#351.
  • VAN DEN BORNE S. & VAN LERBERGHE B. 2016: Terreinbezoek Vlaamsekunstlaan 7 (Antwerpen) (terreinbezoek op 11 september 2016).

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Halfvrijstaand burgerhuis Gylsen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302623 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.