erfgoedobject

Bejaardenhof Hemelplein

bouwkundig element
ID
302687
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302687

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hofje met 26 bejaardenwoningen en een (voormalige) winkel aan het Hemelplein, ontworpen door architecten Wollants en J. Van Peborgh omstreeks 1949 in opdracht van de Lierse Maatschappij voor Goedkope Woningen (heden Lierse Maatschappij voor de Huisvesting). In dezelfde bouwfase werden nog 18 arbeiders- en bediendewoningen aan de Komeet- en Sterrenstraat gebouwd.

De naoorlogse bebouwing is ingepast in de ontwikkeling van de wijk Bogerse Velden, die plaatsvond tijdens de jaren 1920 en 1930 en waarin architect Van Peborgh een belangrijk aandeel had. Het bejaardenhof is ingepast in het hart van het bouwblok dat begrensd wordt door de Sterrenstraat, Pannenhuisstraat, Guldensporenlaan en Komeetstraat . De nieuwe bebouwing aan de Komeetstraat is opgesplitst in twee gelijke rijen van acht woningen waartussen de toegang tot het Hemelplein zich ontvouwt. Aan de rechterzijde van de woning Hemelplein nummer 4 en de achterliggende winkel was volgens het oorspronkelijk plan een voetgangersweg voorzien tot de Sterrenstraat, geflankeerd door twee woningen aan deze straat (nummers 55-57) die gelijktijdig werden gebouwd. Heden is er echter geen publieke toegang tot het hof mogelijk via deze woningen.

Het bejaardenhof bezit een bewaarde kasseibestrating en vertoont een typische aanleg geïnspireerd op de typologie van de pleinbegijnhoven, namelijk koppelwoningen geschikt rondom een veelhoekig plein met centraal een ruim grasveld. De omliggende woningen worden ontsloten via een om de groenzone lopend voetpad. Het open karakter van de groenzone wordt voorgezet in de niet-omheinde voortuinen, die enkel onderbroken worden door lage hagen ter hoogte van de toegangen. Met hagen afgelijnde perceelsgrenzen vervolledigen de groenaanleg.

De bejaardenwoningen zijn opgevat als symmetrische, éénlaagse koppelwoningen onder pannen schilddaken. De volumes omvatten vier wooneenheden van drie traveeën, gekoppeld in spiegelbeeldschema. Een gelijkaardige tweewoonst is ingeplant op de kop van het open grasveld en vervolledigt het symmetrisch geheel. Roodbruine bakstenen lijstgevels op hardstenen plinten, afgelijnd door uitkragende, witgeschilderde kroonlijsten. Grote rechthoekige vensteropeningen in licht verdiepte bakstenen omlijstingen openen de gevels. Rechthoekige toegangsdeuren in hardstenen omlijstingen. Slechts een tweetal woningen bewaren het originele, wit geschilderde houten schrijnwerk van ramen en deuren met klein deurlicht.

De eengezinswoningen aan de Komeet- en Sterrenstraat zijn opgevat als een typische rijbebouwing van enkelhuizen van twee traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadel- en schilddaken. De materialiteit van de bakstenen gevels sluit aan bij de bejaardenwoningen, op uitzondering van de vensteropeningen gevat in gecementeerde omlijstingen. Enkele woningen bewaren hun schrijnwerk en beglaasde en betraliede toegangsdeuren. Bakstenen gevelniskapel centraal in de gevel van Komeetstraat nummer 31.

Evaluatie

Goed bewaard en representatief voorbeeld van een naoorlogs bejaardenhof met traditioneel geïnspireerde, éénlaagse koppelwoningen. De wijk wordt gekarakteriseerd door een open karakter met een belangrijke groenaanleg (centrale groenzone, met gras begroeide voortuinen en omhaagde percelen) en bewaarde kasseibestrating. Eveneens bepalend voor de erfgoedwaarde is de weloverwogen, symmetrische inplanting van de architecturale volumes, die gekenmerkt worden door hun kleinschaligheid en homogene vormgeving en materialiteit (éénlaagse baksteenvolumes onder pannen schilddaken). Hoewel de architectuur van de eengezinswoningen in rijbebouwing uit dezelfde bouwfase eerder doorsnee is, is het toch kenmerkend dat ze gelijktijdig in combinatie met de bejaardenbungalows werden gebouwd.

  • Onroerend Erfgoed, Archief Inventaris sociale woningbouwpatrimonium (2011-2016), Sitenaam LIER_BOGAERTSVELDEN_STERRENSTRAAT_1200.
  • Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, Dienst Onroerende Transacties, registratiefiches, SHM 1200, Lier, Wijk Bogaertsvelden, Hemelplein.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bejaardenhof Hemelplein [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302687 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Lier

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.