erfgoedobject

Sociale woonwijken Withof, Groenhof en Bronlaan

bouwkundig element
ID
302707
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302707

Juridische gevolgen

Beschrijving

Ensemble sociale woningen van eenzelfde typologie gebouwd tijdens de jaren 1950, meer bepaald de wijken Groenhof en Withof (1951-1952) in opdracht van het gemeentebestuur, en een groepering sociale woningen aan de Bronlaan (1955-1958) in opdracht van de samenwerkende maatschappij De Goede Haard te Heverlee.

Na de Tweede Wereldoorlog werd door de gemeente Heverlee en door lokale huisvestingsmaatschappijen ingezet op de bouw van nieuwe sociale woonwijken, hoofdzakelijk gelegen ten zuiden van de spoorlijn. Een zestal wijken kwam op die manier tot stand: Berkenhof (1949), Boskant (1951), Groenhof en Withof (1951-1952), Kriekenbos (1953-1954) en Ter Duin (1967). De 63 woningen in de wijk Withof (Withoflaan, Parkdaallaan en Pakenstraat) en de 14 woningen in de wijk Groenhof (Hoveniersdreef, Krommelaan), respectievelijk ten zuiden en ten noorden van de spoorlijn gelegen, vertonen stilistisch een grote gelijkenis met de 36 sociale woningen die iets later vanaf 1955 werden gebouwd aan de nabijgelegen Bronlaan. De bouwplannen voor 63 'woningen voor kleine landeigendom' in wijk Withof dateren van september 1950 en waren een ontwerp van de lokale bouwmeester en landmeter Frans Vandendael. De groenaanleg en beplanting van deze wijk was in handen van de gebroeders Michiels (Scherpenheuvel). Vermoedelijk waren dezelfde ontwerpers verantwoordelijk voor de sterk gelijkaardige sociale woningen in de nabije omgeving.

De sociale woonwijken vormen typische voorbeelden van naoorlogse volkswijken. Wijken Groen- en Withof worden gekenmerkt door een inplanting van koppelwoningen op ruime, groene percelen met een open karakter. Niveauverschillen verhogen het karakter van de wijk en verlevendigen het straatbeeld. Een deel van de woningen is hoger ingeplant ten opzichte van het straatniveau, waarbij de oplopende tuinen afgelijnd worden door lage breukstenen muurtjes (onvolledig bewaard) en waarbij paden of trappenpartijen leiden tot de in de zijgevel gesitueerde toegangsdeuren van de woningen. De woningen ingeplant aan de Bronlaan, in een vallei begrensd door de Parkdallaan ten zuiden en de spoorwegberm te noorden, zijn gelijkaardig, doch veel kleinschaliger, namelijk overwegend gekoppeld per vier woningen en ingeplant op kleinere percelen. Een kleine publieke groenzone ter hoogte van een pleinvormige verbreding aan het begin van de straat compenseert de beperktere oppervlakte van de private tuinen en de afwezigheid van voortuinen bij sommige woninggroepen. De afsluiting van de smalle voortuinstrook met buishekwerk tussen bakstenen pijlers onder betonnen dekstenen is slechts uitzonderlijk bewaard.

De bebouwing getuigt van een architecturale eenvoud en bestaat uit volumes van anderhalve bouwlaag onder pannen schilddaken, met per twee of vier gekoppelde eengezinswoningen. De vlakke, rode bakstenen gevels worden horizontaal geaccentueerd door een beschilderde bovenverdieping. De gevels worden geopend met rechthoekige muuropeningen, waarbij de toegang tot de uiterste woningen van een volume zich steeds in de zijgevel bevindt. Alle toegangsdeuren zijn gevat in een uitspringende, decoratieve bakstenen omlijsting. Aan de Bronlaan worden de straatwanden bijkomend geritmeerd door lessenaarsdakjes die dienst doen als luifels boven de toegangsdeuren. Uitzonderlijk alleenstaande woning (Pakenstraat nummer 44) met een gelijkaardige materialiteit en vormgeving, doch gemarkeerd door uitgewerkte puntgevels met houten bebording in de geveltop.

Het eenheidsbeeld van de wijken is voor een deel aangetast door renovaties, wijzigingen van muuropeningen, uitbreidingen en nieuwbouw. Ook aanpassingen van tuinaanleg en -afsluitingen verstoren de homogeniteit. Desondanks behouden de wijken hun oorspronkelijke groene en typische karakter.

In de wijken bevinden zich eveneens twee witgeschilderde bakstenen pijlerkapellen, namelijk op de hoek van de Parkdallaan met de Withoflaan en voor Bronlaan nummer 5. De ondiepe kapel aan de Parkdallaan heeft een sokkel van breuksteun en een spitsboogvormige beeldnis uitgespaard in een puntgevel onder een pannen zadeldakje. De kapel aan de Bronlaan is een sobere pijlerkapel onder een beplankt puntdakje.

  • Onroerend Erfgoed, Archief Inventaris sociale woningbouwpatrimonium (2011-2016), Sitenaam HEVERLEE_BRONLAAN_2360.
  • Stadsarchief Leuven, doos 19, Wijk Withof.
  • UYTTERHOEVEN R. & MORIAS C. 1996: Heverlee 1846-1976. Evolutie in woord en beeld, Leuven, 136.
  • S.N. s.d.: Ruimtelijk Structuurplan Leuven [online]www.leuven.be/binaries/Structuurplan_tcm16-18765.pdf(geraadpleegd op 27 juni 2016).

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sociale woonwijken Withof, Groenhof en Bronlaan [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302707 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.