erfgoedobject

Bel-etagewoning in naoorlogs modernisme

bouwkundig element
ID
302715
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302715

Juridische gevolgen

Beschrijving

Bel-etagewoning in naoorlogs modernisme gebouwd in opdracht van Albert Van Leeuw, naar een ontwerp door de architect Paul Meekels uit 1954. Kort na de voltooiing, in 1958, dienden de toenmalige eigenaar Jozef Kenis-Poppe en de bewoner architect Herman Soetens een bouwaanvraag in voor de uitbreiding van bel-etage en tweede verdieping met een annex voor een kantoor en naaikamer aan de tuinzijde. Het project werd destijds geweigerd, bij een hernieuwde aanvraag in 1960 alsnog goedgekeurd, maar uiteindelijk niet uitgevoerd. In 1966 volgde een nieuw uitbreidingsproject voor een dubbele annex met kantoor, zithoek en twee slaapkamers, dat ondanks een aanvankelijke weigering toch werd gerealiseerd.

De woning Van Leeuw behoort tot de allereerste zelfstandige realisaties van de in 1952 afgestudeerde Paul Meekels, die op dat moment zijn stage vervulde, en van 1954 tot 1959 verbonden zou zijn aan het architectenbureau van Léon Stynen. Het ontwerp onderscheidt zich door een rationeel minimalisme, constructieve logica en een economie van materiaal en middelen, onder invloed van de naoorlogse architectuur van Le Corbusier. In 1956, kort na de voltooiing van de woning Van Leeuw, ontwierp Meekels zijn eerste eigen woning op de hoek van Prins Boudewijnlaan en Keizershoevestraat in Wilrijk. Tussen beide projecten in werkte hij met Stynen, Paul De Meyer en Walter Bresseleers samen aan het ontwerp van het appartementsgebouw De Zonnewijzer aan de Mechelsesteenweg.

Drie bouwlagen hoog met een structuur uit gewapend beton, beslaat de constructie een ondiep perceel, dat met de straatgevel op het noorden en met de tuingevel op het zuiden is georiënteerd, en uitzicht biedt op de tuinen van de Le Grellelei. De begane grond beslaat het volledige, en de bovenbouw slechts de helft van het perceel met ruimte voor een dakterras. In zijn ontwerp koos Paul Meekels ervoor op het niveau van de bel-etage de straatgevel volledig open te werken met grote raampartijen, en de tuingevel op de drieledige terrasdeur na gesloten te houden, allicht om overmatige bezonning van de woonkamer te vermijden. Op het niveau van de slaapkamers keerde hij dit principe om, met kleine bandraampjes aan de straat en relatief grote, hoge vensters aan de tuin.

Het gevelontwerp met een parement uit rood baksteenmetselwerk in halfsteens verband, laat de structuur in zichtbeton vrij. Bepaald door de functionaliteit van het interieur, streeft de compositie naar een evenwicht tussen open en gesloten vlakken, met een nadrukkelijke horizontale geleding en een uniform verticaal ritme. Krachtige plastische accenten vormen het doorlopende en uitspringende kader met afgeronde hoeken van de bel-etage, en de breed uitkragende, zwevende kroonlijst, beide uit beton. Voor het invulmetselwerk van de bel-etage voorzag het ontwerp een kleurcontrast door het gebruik van grijs geglazuurde baksteen, waarvan tijdens de uitvoering werd afgeweken. Opvallend eigentijds is de door een patroon van ronde glasstenen geperforeerde betonwand boven het inkomportaal, die de traphal, vestiaire en wc afschermt. Verder bestaat de invulling van begane grond en bel-etage uit brede houten garagepoorten en kozijnramen. Voor de tweede verdieping voorzagen de bouwplannen een horizontale strook voor de badkamer in de linker travee, en een drieledig bandraam in de middentravee, dat verlaagd lijkt te zijn uitgevoerd, aangevuld met een tweelicht in de rechter travee. Een van de garagepoorten werd vervangen door een raampartij.

Volgens de oorspronkelijke bouwplannen wordt de begane grond behalve de inkom- en traphal over de volledige oppervlakte van het perceel ingenomen door een dubbele garage. De woonkamer met centraal ingeplante open haard en keuken met een kastenwand als scheiding nemen de bel-etage in, die achteraan uitgeeft op een ruim terras met bergplaats. Op de tweede verdieping bevinden zich twee slaapkamers en de badkamer, met een kastenwand op de overloop. Volgens de verbouwingsplannen van 1966, werden bel-etage en tweede verdieping met twee annexen uitgebreid tot een U-vormige plattegrond. Deze ingreep herleidde het terras tot een patio, gevat tussen het toegevoegde kantoor en de derde slaapkamer aan de ene zijde, en een extra zithoek en de vierde slaapkamer aan de andere zijde. De centrale haard in de woonkamer werd gesloopt.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 957#3469, 956#5032, 957#337 en 956#5169.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bel-etagewoning in naoorlogs modernisme [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302715 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.