Elf Duitse bunkers van het bunkerdorp aan het park Den Brandt werden beschermd als monument. Ze maakten deel uit van de Atlantikwall die opgericht werd om de geallieerde invasie tegen te gaan. Deze bunker betreft een verzonken bunker van het type 52a en dateert uit 1943.
Historiek
Het bunkerdorp aan het park Den Brandt werd op 31 juli 1942 opgericht als hoofdkwartier van het LXXXIX AK legerkorps als onderdeel van de Atlantikwall. De Atlantikwall had als functie de versterking van de Belgische kust tot de Westerschelde. Voor de commandovoering werden in het park Den Brandt twee grote commandobunkers van het type "Stand für Generalkommando" (SK1) gebouwd. In de ene commandobunker was de operationele staf ondergebracht, in de andere de ondersteunende staven van de leiding van het legerkorps.
Op 6 juni 1943 werden nog verschillende bunkers en constructies bijgebouwd, onder andere vijf manschappenverblijven en één lazaretbunker. Het Wilrijkse Plein was het communicatiecentrum van het hoofdkwartier. Van hieruit werden de telefoon-, radio- en telexverbindingen met de ondergeschikte eenheden of met de hogere commando’s onderhouden.
De belangrijkste generaal van het LXXXIX AK was General der Infanterie Werner Von und zu Gilsa. Op 1 juli 1943 kreeg hij het bevel over het AK. De opmars van de geallieerden in 1944 zorgden ervoor dat de gehele staf van het legerkorps op 29 augustus verhuisde naar Aire-sur-La-Lys. Na het vertrek van Von und zu Gilsa werd Den Brandt een vooruitgeschoven commandopost voor de versterkingen die vanuit Nederland aanrukten om een verdedigingslinie tussen Antwerpen en Brussel op te zetten. Toen Antwerpen op 4 september 1944 werd bevrijd, viel dit plan echter in het water.
Op 1 juli 1947 werd al het materiaal dat zich in en rondom de bunkers bevond openbaar geveild. Volgens een bestek van 19 juli 1947 waren de bunkers gepland om te slopen, maar op 20 maart 1948 bleken de plannen aangepast te zijn.
Beschrijving
Langs de dreef haaks op de ingang, de Paardendreef, bevinden zich nog een zestal bunkers. Vijf hiervan zijn bunkers van het type 52a en werden gebouwd in 1943. Deze bescherming handelt over de bunker gelegen tegenover de lazaretbunker (type 57a) en ten zuidwesten van de tweede SK1-bunker aan de ingang van het park. De bunker heeft een wanddikte van één meter. Het is een type bunker dat voor meerdere doeleinden kan gebruikt worden, voor manschappen of voor opslag. De bunker heeft een gang waar twee lokalen op uitkomen en werd in een verzonken positie gebouwd. Een trap leidt naar de gang met de twee lokalen.
De bunker dient als een geheel gezien te worden met de andere bunkers aan het park Den Brandt en het Wilrijkse Plein.
Archief Onroerend Erfgoed Brussel DA002389, Bunkerdorp LXXXIX AK, beschermingsdossier (zoals voorgelegd aan de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, 2004).
Bron: Archief Onroerend Erfgoed Brussel DA002389, Bunkerdorp LXXXIX AK, beschermingsdossier (zoals voorgelegd aan de KCML). Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)