In het centrum van Linde bevindt zich een pastorie daterend uit 1887 naar ontwerp van architect Louis Van Arenbergh.

Historiek

In het begin van de jaren 1880 besloot de gemeente een nieuwe pastorie te bouwen in de voortuin van het Raalbeekhof, daar de oude pastoorswoning ongezond was, in slechte staat en ingesloten in een hoeve. Op 6 oktober 1883 stuurt de minister de vraag door naar de Koninklijke Commissie voor Monumenten. De provinciale architect en de bestendige deputatie hadden reeds een positief advies gegeven. In het voorjaar van 1886 gaf de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen een gunstig advies voor de bouw van een nieuwe pastorie naar ontwerp van provinciaal architect Louis van Arenbergh (1834-1888) (advies gepubliceerd in Bulletin des Royales d’art et d’archéologie, jaargang 25, 1886, 265). Reeds een jaar later stond het gebouw onder dak.

Het afgeschuinde perceel werd rechtgetrokken en een deel van de tuinmuur en het oorspronkelijke toegangspoortje op de hoek van de Gemeentestraat en de Pastoriestraat gesloopt en vervangen door een bakstenen en ijzeren voortuintuinafsluiting. Het toegangspoortje met driehoekig fronton werd naar verluidt gerecupereerd in de zijgevel van het bijgebouwtje in de noordoostelijke hoek van de tuin. De achtertuin van de nieuwe pastorie werd van het oude 'Raalbeekhof' afgesloten door een bakstenen muur. Momenteel staat de pastorie al enkele jaren leeg wegens de slechte bouwfysische toestand van de voorgevel.

De pastorietuin is in de loop van de tweede helft van de 20ste eeuw tweemaal verkleind. Eenmaal circa 1958 voor de verbreding van de Pastoriestraat met sloop van de oude tuinmuur aan die zijde tot gevolg en een tweede maal met de verkaveling van de gronden van de voormalige gemeenteschool circa 1967. De noordelijke tuinmuur die naar verluidt circa drie meter hoog was, werd verlaagd tot het huidige niveau.

Beschrijving

De pastorie en het aangrenzende Hof van Raalbeek zijn gelegen in het centrum van Linden ten zuidoosten van de Sint-Kwintenkerk. De pastorie met omringende tuin is beeldbepalend ingeplant op de hoek van de Gemeentestraat en Pastoriestraat en wordt in eerstgenoemde straat omgeven door rijwoningen en enkele appartementen die het zicht op het achterin gesitueerde Hof van Raalbeek grotendeels benemen.

Pastorie

De pastorie in sobere neogotiek naar ontwerp van provinciaal architect Louis Van Arenbergh (1834-1888) werd in 1887 gebouwd in de zuidwestelijke hoek van het perceel. Momenteel wordt de kleine voortuin afgesloten door een laag bakstenen muurtje. Het oorspronkelijke toegangshek werd gerecupereerd bezijden de pastorie om de achtertuin af te sluiten.

Het L-vormig hoofdvolume van twee bouwlagen op een verhoogde begane grond wordt afgedekt met gecombineerde leien zadeldaken gevat tussen puntgevels met aandaken onder ezelsrug en heeft als blikvanger in de oksel een vierkante toren onder tentdak met windhaan en een door spitsbogen opengewerkte portiek. Het geheel is aan de rechterzijde uitgebreid met een lagere aanbouw onder lessenaarsdak. Het bakstenen gebouw kent een constructief en decoratief gebruik van blauwe hardsteen voor onder meer de afgeschuinde onderbouw, vensterkruisen, dorpels, lateien, consooltjes en zuil met kapiteel. De lijstgevels worden afgelijnd door een bakstenen fries van overhoekse muizentand en een houten bakgoot met zaagtandmotief, enkel de toren is voorzien van een houten kroonlijst op modillons. Decoratief uitgewerkte voorgevel door middel van een Brugse travee, een drielicht, pseudo-kruis- en kloostervensters en een fraaie portiek van spitsbogen op een hardstenen zuil met knopkapiteel. De portiek onder kruisgewelf is bereikbaar via enkele hardstenen treden met smeedijzeren leuning en is in de bogen voorzien van twee decoratief gesmede trekijzers. Het motief van de spitsboog wordt herhaald in het getraliede bovenlicht van de deur die zelf een schouderboogvormige latei heeft. Sobere achter- en zijgevels met rechthoekige muuropeningen voorzien van hardstenen lateien en dorpels en een rondboogvensters met ijzeren roeden in de rechter zijgevel. Het houten schrijnwerk met roedeverdeling dateert uit 1976 (zie verslag gemeenteraad), de voordeur is vermoedelijk nog oorspronkelijk.

De intact bewaarde planindeling wordt gevormd door een L-vormige gang waarop vier leefruimtes uitgeven. De sobere interieuraankleding, met onder meer paneeldeuren, vlakke plafonds met eenvoudig lijstwerk en/of kooflijsten, marmeren schouwmantels en houten vloeren, bleef behouden. De tegelvloeren in het hoofdvolume zijn van een recentere datum. De houten balustertrap met tussenbordes leidt tot aan de zolder met gordingenkap. Het hoofdvolume is volledig onderkelderd. De lagere aanbouw met tussenverdieping herbergt op het gelijkvloers de keuken en een toilet en op de tussenverdieping een badkamer. Het binnenschrijnwerk, alsook de zwart-witte tegelvloer bleven bewaard.

Tuin

De tuin heeft een onregelmatige vorm en wordt grotendeels begrensd door een bakstenen muur opgetrokken in verschillende fasen: ten westen samen met de garage circa 1958, ten noorden in 19de eeuw maar mogelijk met een oudere onderbouw en ten oosten circa 1887. Ondanks de sterke verwaarlozing zijn nog een aantal kenmerken van de voormalige tuinaanleg aanwezig. Aan de oostelijke zijde is er een typische halfstamboomgaard met diverse fruitsoorten, waaronder appel, kweepeer, pruim, perzik, kers en okkernoot. Tegen de noordelijke muur staan nog relicten van leiperen. Een oude buxushaag markeert mogelijk een verdwenen moestuin. Het gedeelte achter de pastorie werd in de jaren 1960 ingericht als siertuin met onder meer een fonteintje. De oude gewone taxus (Taxus baccata) achter de pastorie behoort echter nog tot de aanlegfase van eind 19de, begin 20de eeuw.