erfgoedobject

Landhuis de Quirini

bouwkundig element
ID
302940
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302940

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Landhuis de Quirini
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Neogotisch landhuis met omringend park, opgetrokken door Jules de Quirini in 1895 naar een ontwerp van de Brusselse architect Frans Van Ophem. Op oude prentkaarten ook benoemd als Château du Smeyberg naar het plaatselijke toponiem. Aan de de Quirinilaan is het park afgezet door een bakstenen muur met ijzeren toegangshek tussen eenvoudige bakstenen hekpijlers.

Historiek

De familie de Quirini was van Italiaanse afkomst en vestigde zich in de 18de eeuw in Leuven. Enkele leden speelden een belangrijke politieke rol niet alleen in het Leuvense als gemeenteraadslid maar ook in de nationale politiek als volksvertegenwoordiger. Jules de Quirini en zijn echtgenote lieten in Hoeilaart het neogotische landhuis optrekken naar een ontwerp van de Brusselse architect Frans Van Ophem. De eerste steen werd gelegd op 4 augustus 1894. Op het kadaster werd het gebouw getypeerd als kasteel en geregistreerd als 'nouvelle construction' in 1896 in opdracht van Julius Quirini Titeca. De laatste Quirini verliet omstreeks 1960 het landhuis dat nadien lange tijd leeg stond. In 1988 werd het vervallen kasteel aangekocht en gerestaureerd door de huidige eigenaar. Voortgaande op oude prentkaarten had het kasteel dat ingeplant was op de Smeyberg een mooi zicht op de IJsevallei. Vandaag is het kasteel omgeven door een sterk beboomd park waardoor dit uitzicht belemmerd wordt.

Beschrijving

Het landhuis op onregelmatige plattegrond telt een souterrain en twee bouwlagen onder een complexe kunstleien bedaking. Het geheel is opgetrokken uit baksteen met een gebosseerde onderbouw en decoratieve verwerking van witte Franse steen voor de muurbanden. Hardsteen werd dan weer aangewend voor de kruismonelen. Eigen aan de neogotiek is de speelse vormgeving met de verspringende volumes, de afwisseling van trap- en lijstgevels en het voorkomen van torenvormige volumes, hetzij gekanteeld aan de noordoostzijde, hetzij onder een uitgewerkte leien spits met open houten klokkenkamer aan de zuidwestzijde. De noordoostelijke toren vertoont door zijn pseudo-schietgaten en de uitgewerkte hoektorentjes middeleeuwse reminiscenties. Kenmerkend zijn ook de speklagen, het bekronende smeedijzerwerk, de kruiskozijnen in de gevelhoge spitsbogige spaarvelden onder waterlijsten en de hoge schoorstenen al dan niet met decoratieve aanzet.

Naast de aangehaalde kruiskozijnen komen ook eenvoudige rechthoekige muuropeningen voor, al dan niet met tussenstijl. In het souterrain zijn de vensters getralied. De zuidwestelijke, polygonale toren van drie bouwlagen wordt geopend door kloosterkozijnen. De toegang bevindt zich in de zuidwestelijke gevel en wordt vooraf gegaan door een dubbele steektrap met ijzeren leuningen en een overluifeld bordes met sierlijk uitgewerkte hoekijzers ter ondersteuning. Markant in de noordoostelijke gevel is het brede spitsboogvenster onder waterlijst. Oorspronkelijk was er hier een glas-in-loodvenster, vandaag bleef enkel het neogotische maaswerk bewaard aangezien het glasraam bij de aankoop door de huidige eigenaar te zeer vernield was. De zuidoostelijke gevel vertoont een vijfzijdige erker met bekronend terras voor de hoger liggende deurvensters. In de onderbouw van de zuidwestelijke toren verwijst een gegraveerd kruisje volgens de huidige eigenaar naar de plaats waar de stichtingsakte werd ingemetseld.

Interieur

Slechts enkele elementen als de marmeren trap, keramische tegelvloeren, omlopend stuclijstwerk in salon en eetkamer, evenals een witmarmeren schouw verwijzen nog naar de oorspronkelijke inrichting. In het souterrain, voorheen het terrein van de ‘sujets’ (personeel) en bereikbaar via een nieuwe wenteltrap in sierbeton, bleven onder meer de troggewelven, een wijnkelder en een deel van de tegelvloeren en -wanden bewaard.

Schuilkelder

In het omringende park ligt ten zuiden van het kasteel een goed bewaarde S-vormige schuilkelder van baksteen.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Hoeilaart, 1896/23.
  • DHONT B. s.d. (1990): Twee Hoeilaartse gebouwen in neo-gotische stijl, het Red Castle, het Kasteel de Quirini, in: Hoeilaart, Glazen dorp, Het Dorp van Neo-stijlen, Brochure uitgegeven door het Gemeentebestuur van Hoeilaart en het Gemeentekrediet, 47-55.
  • Mondelinge informatie verkregen van de eigenaar Martin Denys (3 augustus 2015).

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Landhuis de Quirini [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302940 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.