erfgoedobject

Domein Bleuterveld

landschappelijk element
ID
303178
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303178

Beschrijving

Uitgestrekte en complexe villatuin, aangelegd midden van de 20ste eeuw op advies van landschapsarchitect René Péchère; samenstellende elementen met verwijzing naar de traditionele dispositie van landelijke residenties: representatieve tuinen, privétuinen, nutstuinen, tuinen voor sport en spel, uitgestrekte boomgaard, alles ontworpen aan primaire en secundaire langs- en dwarsassen, het geheel naadloos overgaand in het omliggend landschap, in een ouder parkgebied.

Het park werd ontworpen door de eigenaar, de heer Moens de Fernig, op advies van landschapsarchitect René Péchère en in meerdere fasen gerealiseerd. Het huis is op het kadaster genoteerd sedert 1955 en werd in 1974 uitgebreid. Bleuterveld ligt ten oosten van het dorp, op een tot in de eerste helft van de 19de eeuw onbebouwde plek, op een uitloper van een stuifzandduin, ten noorden begrensd door de Thibautstraat en ten zuiden door de Karestraat. De voormalige formele hoofdtoegang is een rijweg in de noordoostelijke hoek, evenwijdig met de oostelijke grens, vanaf het einde van de Thibautstraat (dreef), met als aanzet een rondmassief van rododendron (Rhododendron ponticum). De voormalige dienstingang is nu de hoofdingang aan de Kare­straat met een houten poorthek met korenarenembleem van gietijzer. Het is een stijgende oprijlaan in asfalt tussen rododendron onder grove den (Pinus sylvestris), in een beboste zone ten oosten van het hoger en achterin gelegen huis.

De oprijlaan bereikt de erekoer vanuit het oosten, en die is opgevat als een tuin met ten zuiden de woning aan een circulaire op- en afrit in dolomiet rond het centraal rozenperk met grasrand. Een cirkel van hagen en rozen van wisselende hoogte en kleur, afgeboord met gras, is ingeschreven in een vierkante tuin bij het representatief woongedeelte. Als tegenhanger sluit er ten westen een kruiden- en kleinfruittuin bij aan, aan de kant van de dienstvertrekken.

Dezelfde cirkel is ook het vertrekpunt van het centraal noord-zuid perspectief, dat gemarkeerd wordt door hoge zuilen van Californische schijncipres (Chamaecyparis lawsoniana) en door gewone taxus (Taxus baccata) aan de doorgang naar de parkzijde. De terrassen aansluitend bij het huis zijn naar modernistische gewoonte zorgvuldig gedetailleerd, met bakstenen muurtjes, traptreden en lage haagjes van haagliguster (Ligustrum ovalifolium) en buxus (Buxus sempervirens) als voet. Een dwarsas van oost naar west loopt aan de voet van en tussen de erekoer en de uitgestrekte hoogstamboomgaard ten noorden en heeft als oostelijk eindperspectief een loden putto op een wit geschilderde bakstenen sokkel.

Ten oosten en ten westen liggen watertuinen, in de lengte-as van de woning. Ten oosten en haaks op de as is het een tuin voor sport en spel met dolomietverharding, een haag met tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata) en een formeel, rechthoekig en omhaagd waterbekken met typisch modernistische baksteenrand, als zwembad met lichtblauw geschilderde kuip. De uitgewerkte noordelijke korte zijde heeft een bakstenen instap aan weerszijde van het gemetselde "startblok" met een loden dolfijnkop als spuitmond, voetstuk voor een loden Venus in schelp met Amor, het enig vertikaliserend en speels ornament. Ten zuiden ervan ligt een omhaagde zandbak Taxus baccata) en een langgerekt, smal bakstenen kanaal in een gazon met als eindpunt een balustrade als parapet. Een loden dolfijn als spuitmond voor het kanaal bij het huis en bij de ingang een bakstenen sokkel met loden figuurtje, in een haagnis van gewone taxus (Taxus baccata). In de haag een Romeins hoofd op een sokkel en twee witgelakte, Victoriaans aandoende tuinbanken van gietijzer uit de eigen ijzergieterij.

Van daaruit vertrekt een laantje met rode tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata 'Paul's Scarlet') als secundaire noordzuid-as, ten westen van de woning, naar de boomgaard. Meer westwaarts, loopt een parallel bospad dat ten zuiden overgaat in de rondweg en met als noordelijk eindpunt het Romeins hoofd. De met haagliguster (Ligustrum ovalifolium) afgeperkte moes- en bloementuin, de koudebakken, een loofgang in gewone haagbeuk (Carpinus betulus) en een fruitmuur situeren zich tussen de watertuin, de parallele noordzuid-assen en de oostwestdwarsas. Meer zuidwaarts vindt men het tennisveld met modernistische detaillering voor het licht verhoogd terras met keermuurtjes en treden van bakstenen, en een scherm van haagbeuk (Carpinus betelus) langs het bospad.

Aan de overzijde, achter een haag van gewone beuk (Fagus sylvatica) ligt de boomkwekerij met onder meer een bescheiden dienstgebouw en een serre, toegankelijk via een gietijzeren toegangspoort tegenover de loofgang en via een gietijzeren hekje tegenover de tennisbaan. De boomgaard van hoogstamkersen bevindt zich ten noorden van het huis, op het noordzuid-perspectief, over een met buxus afgelijnd rechthoekig grasveld voor balspelen, hier uitlopend op een bomengroep.

Het park in landschappelijke stijl ten noorden, met bomengroepjes van blauwe Atlasceder (Cedrus atlantica 'Glauca'), bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea'), gewone plataan (Platanus x hispanica), zilverlinde (Tilia tomentosa), en hemelboom (Ailanthus altissima) is geplant in een grasland tegen de achtergrond van een oudere bomenrand en een parkbos ten westen. De brede rondweg wordt plaatselijk de oprijlaan. Vanaf een zitbank in een haag van gewone taxus aan de rondweg ter hoogte van de Thibautstraat, loopt een zichtas begeleid door tweemaal 11 Californische schijncipressen (Chamaecyparis lawsoniana). De vermelde sculpturen zijn vermoedelijk hergebruikt en later ingebrachte, oude exemplaren van wisselende kwaliteit. Fraaie gietijzeren tuinbanken in de watertuin en op het terras.

Bomen Amberboom, Amerikaanse eik, Berberis in bol, groepje van 5 blauwe Atlasceders, bruine beuk, hemelboom, grove den, Japanse vingeresdoorn (Acer palmatum), Noorse esdoorn (Acer platanoides), pimpernoot (Ptelea trifoliata), rond massief van rodo­dendron, ruwe berk (Betula pendula 'Youngii'), bosje van tamme kastanje (Castanea sativa), tulpenboom (Liriodendron tulipifera), varenbeuk (Fagus sylvatica 'Asplenifolia'), Weymout­hsden (Pinus strobus), zilveresdoorn (Acer saccharinum), zilverlinde (Tilia tomentosa), naast zilveresdoorn met ingesneden blad (Acer saccharinum 'Lacinia­tum') en Viburnum.

  • Kadasterarchief Limburg, Mutatieschets.
  • Mondelinge informatie verkregen van mevrouw Moens de Fernig.

Bron: DE MAEGD C. & VAN DEN BOSSCHE H. 2003: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 1: Gingelom, Halen, Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Sint-Truiden, Brussel, Agentschap RO-Vlaanderen. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: De Maegd, Christiane; van den Bossche, Herman
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein Bleuterveld [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303178 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.