erfgoedobject

Kunstenaarswoning Augustin Stalins

bouwkundig element
ID
303807
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303807

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in neoclassicistische stijl gebouwd in opdracht van de glazenier Augustin Stalins, naar een ontwerp door de architecten August Cols en Alfried Defever uit 1905. Tot het bouwproject behoorde ook het glazeniersatelier op het aanpalende perceel (nummer 16), dat echter ingrijpend werd verbouwd.

Augustin Stalins (1865-1940) was de zoon van de Auguste Stalins (1839-1906), die samen met Alfons Janssens (1836-1915) een glazeniersatelier had opgericht,dat vanaf de jaren 1870 uitgroeide tot het grootste van de provincie Antwerpen. Stalins en Janssens produceerden en restaureerden glas-in-loodramen voor honderden kerken, vooral in de provincies Antwerpen en Brabant. Tot hun belangrijkste realisaties behoren ensembles in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen, de Sint-Gummaruskerk te Lier, de Sint-Dymphnakerk te Geel en de Sint-Leonarduskerk te Zoutleeuw. Augustin Stalens verving in 1904 Janssens als partner van zijn vader Auguste, en nam na diens overlijden in 1906 het atelier over. Binnen deze ontwikkelingen kadert de bouw van de woning met atelier in de De Damhouderestraat, dat in 1923 in andere handen overging.

August Cols en Alfried Defever, die van 1899 tot minstens 1912 een gezamenlijke praktijk voerden, lieten zich in hun beginjaren opmerken door een opvallende reeks burgerhuizen in Zurenborg, alle voor rekening van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier, waarbij zowel de art-nouveau-, neo-Grec- als neorococostijl op uitbundige wijze werden toegepast. Ook realiseerden zij het kantoorgebouw in de Grotehondstraat waar de bouwmaatschappij zich vanaf 1902 vestigde. Cols en Defever ontwierpen de woning en -atelier Stalins ontwierpen in een veeleer sober, neoclassicistisch idioom, dat ook hun realisaties in de wijk Zuid kenmerkte. De gevelopstand van het glazeniersatelier, met eenzelfde pui als de aanpalende woning, werd bepaald door de over de bovenverdiepingen oplopende vensterpartij. Gevat tussen pilasters met medaillon, had het hoge atelierraam in de topgeleding een fronton als bekroning.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën, omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een zadeldak, in 1928 vervangen door een mansardedak. De bepleisterde en beschilderde lijstgevel, met schijnvoegen op de begane grond, rust op een plint uit blauwe hardsteen. Geleed door waterlijsten en kordonvormende lekdrempels, en asymmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op het zijrisaliet. Dit laatste wordt gemarkeerd door brede vensterpartijen met balustrades gevat in een oplopende omlijsting, waarvan het oorspronkelijke houten schrijnwerk op de eerste verdieping werd geaccentueerd door een gebroken fronton. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema opgebouwd uit registers van steekboogopeningen met sluitsteen en waterlijst op de begane grond, rechthoekige vensters met entablement op de eerste verdieping, rond- en korfboogvensters in een geblokte omlijsting met sluitsteen op de tweede. Een klassiek hoofdgestel met een houten kroonlijst en tandlijst vormt de gevelbeëindiging. Behouden inkomdeur en benedenvensters, de laatste inclusief gebrandschilderde glas-in-loodramen met rankwerkmotieven van het atelier Stalins; smeedijzeren keldertralies en gietijzeren voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, die uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Vermoedelijk is de lage begane grond gereserveerd voor het kantoor en dienstlokalen als de keuken, beslaan de ontvangstruimten de bel-etage en de privé-vertrekken de hogere verdiepingen.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1905#196 en 1928#28928.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kunstenaarswoning Augustin Stalins [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303807 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.