Bouwgeschiedenis en situering

In Lokeren werden vooral vanaf de jaren 1880 heel wat arbeiderscités opgetrokken in het kader van de industrialisatie. 24 oktober 1905 diende Theodore-Benoit Roggeman (een industrieel woonachtig in de Sterrestraat te Lokeren) een aanvraag in om 19 woningen te bouwen op een perceel (deel van sectie E nummer 1791) aan de Sterrestraat (Roggemansdreef 2-38). Ontwerper was de stadsarchitect Domien Van Peteghem, die heel wat van dergelijke arbeiderswoningen ontwierp. Bij deze aanvraag voegde Roggeman de plannen voor zes gelijkaardige woningen op hetzelfde perceel, die enkele maanden eerder al waren goedgekeurd (aanvraag van 23 mei 1905). Dit betreft waarschijnlijk de huizen aan de Sterrestraat 49-59. De huizen aan de Roggemansdreef 2-38 werden al in 1906 kadastraal geregistreerd.

Typering en beschrijving

Arbeiderscité bestaande uit een rij van 19 arbeidershuizen aan een onverharde steeg. Een doorgang met poort tussen nummer 12 en 14 verleent toegang tot een gemeenschappelijk achtergebied bestaande uit een pad achter de huizen met daarachter de private tuinen. Er is ook een gemeenschappelijke pomp bewaard.

Repeterend schema van gespiegelde enkelhuizen van twee traveeën en anderhalve bouwlaag onder doorlopende zadeldaken (nok parallel met de straat, Vlaamse pannen). Rode bakstenen lijstgevels met gecementeerde plint (met schijnvoegen) en segmentboogvormige deuren (met bovenlicht) en vensters. Alle gevels hebben op de eerste bouwlaag nog uniform, witgeschilderd houten schrijnwerk en donker geschilderde deuren, en ook boven is het schrijnwerk naar oorspronkelijk plan regelmatig bewaard. Boven de poortdoorgang bevindt zich een blind venster. De gevel wordt verder verlevendigd door uitgewerkte ankers, muurbanden en muizentandfriezen van blauwe baksteen, en door de afwisseling van rode baksteen en witte geglazuurde baksteen in de segmentboogfriezen van de gevelopeningen. Door die decoratieve accenten sluit dit geheel aan bij de arbeiderscités met een iets rijkelijkere gevelarchitectuur, onder invloed van de neo-Vlaamserenaissance.

De plannen bij de bouwaanvraag (oorspronkelijk voor de huizen aan de Sterrestraat 49-59) tonen twee gelijkaardige woningtypes van circa 3,75 meter breed. Eén heeft vooraan een gang en cabinet die gescheiden worden van de achterliggende keuken door een rechte steektrap, evenwijdig met de voorgevel. Erachter bevinden zich een pomphuis, stal en gemak, naast een koer. Het andere type heeft vooraan ook een gang en cabinet maar met aanduiding dat dit één voorkamer kan worden indien men de muur tussen beide wegneemt. De keuken volgt hier direct achter, de spiltrap bevindt zich achter de keuken, samen met een kamer, stal, gemak en pomp, naast de koer. De bouwaanvraag bevat ook plannen voor een herberg (van 5 meter breed) maar deze plannen werden niet gebruikt in de Roggemansdreef aangezien de 19 huizen allen dezelfde breedte hebben.

Evaluatie

Dit geheel is een representatief maar zeldzaam goed bewaard (herkenbaar) voorbeeld van de arbeiderscités uit de late 19de en vroege 20ste eeuw te Lokeren (architecturale en stedenbouwkundige waarde). Bovendien getuigt het van het rijke industriële verleden van deze stad (historische waarde). Heden heeft dit geheel ook een belangrijke sociale waarde. Bepalend voor de erfgoedwaarde is de uniformiteit qua dakvorm en -materiaal, evenals de homogene gevelarchitectuur (inclusief gevelopeningen, coloriet, materialiteit en schrijnwerk).