erfgoedobject

Vrije meisjesschool

bouwkundig element
ID
303877
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303877

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Vrije meisjesschool
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige vrije meisjesschool, opgericht in 1875 door de zusters van het toenmalige Gasthuis, vermoedelijk aangepast in 1911, uitgebreid in 1933 en aangepast tot het huidige uitzicht in 1938. De links aanpalende woning van de geestelijke directeur (nummer 13), dateert eveneens van 1875 maar werd tot het huidige volume vergroot in de vroege 20ste eeuw en later voorzien van een nieuw gevelparement.

Historiek

In 1875 werd een vrije meisjesschool gebouwd aan de Gasthuisstraat, ter vervanging van de school bij het achterliggende Gasthuis, evenals een woning voor de geestelijke directeur. De impuls voor de bouw kwam van zuster Elisabeth (Paulina Petronella De Swaen), en de plannen waren opgemaakt door Joseph Sacré.

Het kadaster registreerde in 1911 een uitbreiding van het woonhuis, waarbij de oppervlakte van de voormalige, links aanpalende woning werd ingenomen. Deze uitbreiding vond volgens het kadaster reeds minstens twee jaar eerder plaats en betrof mogelijk ook een aanpassing of nieuwbouw van de school. Tijdens het interbellum bleek de school te klein geworden en werd ze aan de rechtse zijde uitgebreid met een nieuw volume met vier klaslokalen, kadastraal geregistreerd in 1933 en genoemd naar het Heilig Hart. In 1938 (zie gevelsteen) volgden verbeteringswerken van het oudere schoolgebouw, onder meer een aanpassing in een gelijkaardige stijl van de voorgevel en het schrijnwerk, naar ontwerpplannen van architect Jean De Roy.

Na de Tweede Wereldoorlog werd het schoolcomplex uitgebreid met de gebouwen aan de andere zijde van het straatje naar het Gasthuis (nummer 21), het zogenaamde schoolgebouw Sint-Jozef, eveneens naar ontwerp van De Roy. De oorspronkelijke afsluitingsmuur van de speelplaats van het Heilig Hartgebouw werd vernieuwd in 1962 in combinatie met de bouw van een sanitair paviljoen. De directeurswoning huisvestte vanaf eind jaren 1960 zusters van het Gasthuis. Het schoolcomplex is heden nog steeds in gebruik als school, meer bepaald kleuterschool (nummer 15) en lagere school (nummer 21) Ter Dreef.

Beschrijving

De school bestaat uit twee volumes die verspringen ten opzichte van elkaar, namelijk links het schoolgebouw met oudere kern en aangepast in 1938, en rechts de uitbreiding van 1933. De oorspronkelijke afsluiting van de speelplaats werd in de vroege jaren 1960 vervangen door een nieuw sanitair paviljoen aan de voorzijde (oosten) en een hoge gesloten bakstenen afsluitingsmuur aan de noordelijke zijkant van het perceel. De afsluiting is uitgevoerd in roodbruine baksteen op een breukstenen plint.

De twee schoolgebouwen zijn opgevat als volumes van respectievelijk drie en vijf traveeën en twee bouwlagen onder vernieuwde leien schilddaken (nok evenwijdig aan de straat). Het bruine baksteenparement wordt gecombineerd met blauwe hardsteen, onder meer voor de lekdrempels, bij het linkervolume verlengd tot cordons. Licht verspringende gevelvlakken zorgen voor een bijkomende horizontale geleding van het linkervolume, terwijl dit bij het rechterdeel wordt bekomen door ruw bepleisterde horizontale banden boven de vensters, in evenwicht gebracht door de lisenen. Ook de centrale inkom van dit deel wordt geflankeerd door lisenen die het bovenvenster lijken te ondersteunen en bovenaan worden verbonden door cordons. Boven de toegangsdeur, op een zwaar uitgewerkt voetstuk, staat een Heilig Hartbeeld.

Links voor de directeurswoning staat in een bloemenperkje een beeld van het Heilig Hart van Maria opgesteld.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Merchtem, afdeling II (Merchtem), 1911/21, 1933/45 en 1958/15.
  • ASSELMAN R. 1995: Terugblik op het nieuwe Gasthuis, in: Veertig jaar Heemkring Soetendaelle, verzameling van heempraatjes, deel X, Merchtem, 81-85.
  • ASSELMAN R. 1997: Merchtem ons dorp, deel II. Bloemlezing. Een reeks bijdragen tot de geschiedenis van Merchtem, Merchtem, 100-103.
  • S.N. 1981: 150 jaar kleuter- en lager onderwijs te Merchtem 1830-1980, Merchtem, 51, 212.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vrije meisjesschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303877 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.