Voormalige brouwerswoning en bedrijfsgebouwen van de toenmalige brouwerij Belgor, verbouwd door de familie De Keersmaeker tot hun huidige vorm omstreeks 1912. Het perceel wordt aan de rechterzijde afgesloten met een bakstenen muur, die doorloopt tot de achterliggende brouwerijgebouwen, heden herbestemd tot woningen.
Historiek
De brouwerij kent haar oorsprong als brouwerij ‘Het Bourgondisch Kruis’, opgericht in het eerste kwart van de 19de eeuw door de familie De Keersmaeker. De huidige gebouwen dateren uit het laatste kwart van de 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw. De brouwerswoning aan de straat gaat in kern terug op twee woningen, die volgens het kadasterarchief gedeeltelijk werden afgebroken en heropgebouwd omstreeks 1898. Het huidige uitzicht van de woning kwam tot stand volgens een kadastermutatie van 1912 in opdracht van brouwer Jan Baptist De Keersmaeker. Beide panden werden geïntegreerd tot één woning, waarbij het rechter pand gedeeltelijk werd afgebroken en het linkerpand werd uitgebreid. De bedrijfsgebouwen rond het achterliggend erf kregen vermoedelijk ook rond deze periode hun huidige vorm.
Behalve de brouwerij, was de familie De Keersmaeker actief in de gemeentepolitiek. Brouwer Gustaaf De Keersmaeker (1901-1937) was gedurende 38 jaar burgemeester van Brussegem. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Henri, die van 1970 tot voor de gemeentelijke fusie in 1976 burgemeester was en eveneens brouwer. Het laatste bier werd verkocht tijdens de jaren 1990. Het bedrijf werd daarna ontmanteld en was nog enige tijd in gebruik als drankencentrale.
Beschrijving
De brouwerswoning is gelegen aan de straat, ten westen van het achterliggend, vierkant erf. Ten noorden en oosten van het erf zijn respectievelijk een stal en schuur ingeplant, voorheen in gebruik in functie van de brouwerij.
Neoclassicistisch getint breedhuis van acht traveeën en twee bouwlagen onder een pannen dak (deels zadeldak, deels verhoogd schilddak, nok evenwijdig aan de straat). De lijstgevel wordt afgelijnd door een eenvoudige houten kroonlijst. Bepleisterd parement op een vernieuwde hardstenen plint. Relatief vlakke gevels, enkel gemarkeerd door bepleisterde imitatiehoekblokken en cordonlijsten. De gevels worden geopend door rechthoekige vensters met hardstenen lekdrempels en lateien. Het schrijnwerk werd vernieuwd. Rechthoekige, beglaasde toegangsdeur in een hardstenen omlijsting, voorzien van fraaie ijzeren deurroosters met monogram DK (De Keersmaeker) in het bovenlicht.
In de linkerzijgevel bevindt zich een voorheen beluikt, getralied venster. In de rechterzijgevel werden de vensters vergoot. De bijkomende toegangsdeur in een hardstenen omlijsting bewaart in het bovenlicht een glas-in-loodraam met uitbeelding van een wapenschild. De toegang wordt rechts geflankeerd door een eenlaagse uitbouw onder een schilddakje.
Achterliggende voormalige bedrijfsgebouwen van de brouwerij, later drankencentrale. Ten noorden van het erf een stal, ten oosten een schuur: beide verankerde bakstenen gebouwen onder vernieuwde pannen zadeldaken (nok loodrecht op de straat). Stal van acht traveeën en drie vernieuwde dakvensters. De voorgevel bevat centraal een gevelniskapel. Twee staldeuren onder hardstenen lateien en met rechthoekig bovenlicht onder ijzeren I-latei. Langsschuur van vier traveeën, met vernieuwd venster in de voormalige poortopening aan de erfzijde.
- Archief Heemkundige Kring Soetendaelle, verscheidene artikels omtrent Brouwerij Belgor (De Keersmaeker).
- Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Merchtem, afdeling III (Brussegem), 1898/11 en 1912/7.
- ASSELMAN R. e.a. 1996: Merchtem ons dorp, deel I. Bloemlezing. Een reeks bijdragen tot de geschiedenis van Merchtem, Merchtem, 179-180.