Burgerhuis uit het derde kwart van de 19de eeuw, met aanhorigheden uit de vroege 20ste eeuw, palend aan het voormalige, semigesloten pachthof van het Hof te Hamme, en gebouwd op de plaats van het oostelijk hoevegebouw van dit hof.

Historiek

Het Hof te Hamme gaat terug op een ten zuiden van de Molenbeek gelegen waterburcht (11de eeuw), die in de 19de eeuw werd gesloopt. Het huidige hoevecomplex (nummer 32) was het voormalige pachthof van dit hof. De hoeve bestaat uit 18de- en 19de-eeuwse hoevegebouwen geschikt rond een rechthoekig erf. Volgens een kadastermutatie van 1863 vond een opsplitsing plaats van de bebouwing, waarbij het zuidoostelijk deel, het huidige burgerhuis, werd vernieuwd tot een afzonderlijke woning. Toenmalig bouwheer was Franciscus Bernardus De Buysscher. In 1864 registreerde het kadaster een ingrijpende heropbouw van het Hof te Hamme, waarbij het resterende deel van het oostelijk gebouw werd gesloopt. In de jaren nadien werd het burgerhuis uitgebreid met één travee aan de achterzijde, duidelijk te onderscheiden in de zijgevel en door het dakvolume, en met het flankerende koetshuis aan de rechterzijde. Omstreeks 1881 werd het rechterdeel van de ten noorden gelegen schuur van het Hof te Hamme toegevoegd aan het perceel van nummer 30. Dit deel werd echter omstreeks 1966 volledig aangepast tot een afzonderlijke woning (nummer 30A). Vanaf circa 1889 was het perceel in bezit van de familie van Petrus De Keersmaeker, toenmalig burgemeester van Hamme. De twee dienstgebouwen, namelijk een stalling ten oosten van het erf en een langsschuur ten noordoosten, werden kadastraal geregistreerd in 1910. Een kleine boerenwoning (portierswoning?) aan de straatzijde werd geregistreerd in 1920.

Beschrijving

De site bestaat uit een achterin gelegen, gedeeltelijk gekasseid erf met ten zuidwesten het burgerhuis als oudste kern, later uitgebreid met één travee ten westen en een koetshuis, aansluitend bij het burgerhuis ten noorden. Ten oosten van het erf bevindt zich een stalling, ten noordoosten een langsschuur. Aan de straatzijde wordt het erf afgesloten door een gewitte, blinde bakstenen muur, die gedeeltelijk wordt gevormd door de verankerde achtergevel van een kleine boerenwoning uit het interbellum, die ook deel uitmaakt van het erf van nummer 30. In de muur bevindt zich rechts een rondbogige niskapel, gevat in een bakstenen omlijsting met bekronend kruis en afgesloten door een decoratief ijzeren hekje. In de nis Mariabeeld met kind. Gebogen overgang ter hoogte van de erftoegang, beëindigd door een bakstenen hekpijler onder een piramidale top in cementrustiek.

Achterin gelegen burgerhuis (1863) van vier traveeën en tweeënhalve bouwlaag op een verhoogde begane grond, onder een schilddak (zwarte mechanische pannen, nok loodrecht op de straat). Gewitte baksteenbouw op een natuurstenen plint, geopend met rechthoekige, getraliede keldervensters. Rechthoekige vensters met hardstenen lekdrempels en lateien openen de gevel en zijn op de benedenverdieping beluikt. Tussen de kleine vensters op de bovenverdieping bevinden zich steigergaten in een natuurstenen omlijsting. In de derde travee rechthoekige toegangsdeur, voorafgegaan door vijf hardstenen treden. Houten deur onder een rechthoekig bovenlicht met bewaarde ijzeren roedeverdeling.

Zijgevel van drie traveeën. De achtergevel leunt aan tegen het woonhuis van het Hof te Hamme. Rechts wordt het huis geflankeerd door een koetshuis van anderhalve bouwlaag en vier traveeën, gemarkeerd door rondboogvormige muuropeningen, onder een pannen zadeldak. Losstaand volume rechts ervan met garages.

Ten noordoosten van het woonhuis, dienstgebouw met stallen (1910) opgevat als een gewit, verankerd bakstenen volume van acht traveeën onder een sterk overstekend zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op de straat). De gevels worden geopend met rechthoekige en rondboogvormige muuropeningen. Ten noorden hiervan, tweebeukige langsschuur (1910) van vier traveeën onder een zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op de straat), gekenmerkt door een bewaard gebint.

Verder ten noorden, aan de straat, klein bijgebouw (1920) van één bouwlaag onder een zadeldak (nok evenwijdig aan de straat) met erfgevel van drie traveeën geopend in vier. Verankerd baksteenparement geopend met rechthoekige muuropeningen onder ijzeren I-lateien met rozetten.