erfgoedobject

Kunstenaarswoning Richard Baseleer

bouwkundig element
ID
304085
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304085

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kunstenaarswoning in neotraditionele stijl naar een ontwerp door de architecten Florent Vaes en Joan Coninck Westenberg uit 1911. Opdrachtgever was de kunstschilder en aquarellist Richard Baseleer (Antwerpen, 1867-Genève, 1951), die naam verwierf als 'schilder van de Beneden-Schelde'. Hij werd opgeleid door zijn vader, een etser-lithograaf, studeerde korte tijd aan de Antwerpse Academie bij Charles Verlat en Eugène Joors, en verbleef vervolgens in Venetië en Parijs, waar hij de invloed onderging van het plein-airisme en het impressionisme. Terug in België in 1889, vestigde hij zich eerste in de Kempen en vanaf 1899 in Antwerpen. De kunstenaar staat vooral bekend voor marines, rivier- en havengezichten, maar schilderde ook landschappen, stadsgezichten en portretten. Van 1926 tot 1936 doceerde Baseleer aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen, en trok zich vervolgens terug in Kalmthout. Hij was lid of medeoprichter van de kunstenaarsverenigingen Als ik Kan, Eenigen, en Kunst van Heden.

De schoonbroers Florent Vaes en Joan Coninck Westenberg waren vóór de Eerste Wereldoorlog gedurende een vijftal jaar geassocieerd in een gezamenlijke praktijk, die een kantoor aan de Bosmanslei deelde met vader Richard Vaes. De pittoreske architectuur onder invloed van de Engelse 'Old English'-stijl, die traditionele en regionalistische stijlkenmerken koppelt aan een op huiselijkheid gerichte vernieuwing van de wooncultuur, is één van de hoofdstromingen in het werk van de jonge Vaes en Coninck Westenberg, naast het meer klassieke beaux-arts-burgerhuis. Na de Eerste Wereldoorlog gingen beiden hun eigen weg.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën, omvat de rijwoning vier bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk (papesteen) in kruisverband, geaccentueerd door paarsrode klampsteen in rollagen voor de lateien. Witte natuursteen is gebruikt voor de plint (op een hardstenen basis), de deuromlijsting, kozijnen, dorpels, waterlijsten en speklagen. Asymmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op de brede zijtravee met drielichten. Deze zijn over de eerste en tweede verdieping als driezijdige bow-window uitgewerkt. De topgeleding die vermoedelijk het atelier huisvestte, onderscheidt zich door een steekboogdrielicht over de volledige breedte, bekroond door een blinde attiek. De gegolfde houten kroonlijst met klossen en tandlijst die aansloot op de waterlijst van het drielicht, is verdwenen. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van klooster- en kruiskozijnen, waarvan de typische skeletstructuur ontleend is aan de 'Old-English'-stijl, net als de omlijsting met diamantkoppen van de rondboogdeur. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en vensters met kleine roeden in het bovenlicht is bewaard, evenals de smeedijzeren voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, die over de volledige breedte wordt opgedeeld door de centraal ingeplante traphal met bovenlicht. Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan de inkomhal, de spreekkamer en de keuken. De ontvangstruimten nemen de bel-etage in, het salon aan straatzijde, de eetkamer met erker aan tuinzijde. Privé- en slaapvertrekken bevinden zich vermoedelijk op de tweede, het atelier op de derde verdieping.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1911#1376.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kunstenaarswoning Richard Baseleer [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304085 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.