Ensemble van het gemeentehuis uit 1849 en de achterliggende jongensschool uit 1864-67, ontworpen door provinciaal architect Louis Spaak. Gelegen in een bocht van de Oude Postweg, vormen beide panden samen met de meisjesschool aan de overzijde van de straat een ijkpunt in de als dorpsgezicht beschermde dorpskern van Alsemberg.

Historiek

Reeds voor 1580 was er te Alsemberg een schepenhuis, ter hoogte van de kerk en het kerkhof. In 1669 bestond het niet meer. Er werd voortaan in herbergen vergaderd. Vanaf 1843 onderhandelde de gemeente Alsemberg met de kerkfabriek over de aankoop van een perceel grond om er het gemeentehuis annex jongensschool en onderwijzerswoning op te richten. De grond werd in 1845 verworven. Provinciaal architect Louis Spaak maakte de plannen op en het gemeentehuis annex jongensschool werd in gebruik genomen in 1849. Het pand werd als woning gerenoveerd in 2002 waarbij onder andere het schrijnwerk werd vernieuwd. Het huidige gemeentehuis is ondergebracht in kasteel Rondenbos.

Tegen 1863 was het schoollokaal in het gemeentehuis niet meer aangepast aan het aantal leerlingen. Er waren toen ongeveer tachtig leerlingen. In 1864-67 (kadastraal geregistreerd in 1871) werd daarom naast het gemeentehuis een nieuwe jongensschool met twee klassen opgetrokken, bereikbaar via een trappenpartij. Het qua stijl aansluitende ontwerp was eveneens van provinciaal architect Spaak. Door het stijgend aantal leerlingen werd in 1877 een nieuwe jongensschool opgetrokken aan de Brusselsesteenweg. De oude jongensschool werd onder leiding van schepen Kornelis Christin tijdens de Eerste Wereldoorlog tot nieuw gemeentehuis omgebouwd.

Beschrijving

Het gemeentehuis (nummer 5) en de jongensschool (nummer 3) zijn gelegen op een sterk hellend perceel in het dorpscentrum, op de hoek van de Oude Postweg en de Froetenweg. Het gemeentehuis ligt op de hoek van het perceel, op de rooilijn van de straat. De jongensschool ligt hoger op het perceel, ten noordwesten van het gemeentehuis. Beide sterk gerenoveerde gebouwen werden ontworpen door Louis Spaak, respectievelijk rond 1847 en 1864.

Het gemeentehuis is een hoekpand in verankerde baksteenbouw van drie traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een zadeldak (nok parallel met de straat). Gepleisterde en witgeschilderde gevels. De voorgevel aan de straat heeft imitatievoegen, een blauwe hardstenen plint en een geprofileerde houten kroonlijst op een tandlijst waaronder steigergatvullingen in de vorm van leeuwenkoppen. In de voorgevel zitten rechthoekige muuropeningen op de gelijkvloerse en de zolderverdieping en rondbogige vensters op de eerste verdieping. De deur, in vlakke omlijsting van blauwe hardsteen, zit in de rechter travee. Vlak gepleisterde zijpuntgevels; in de linker zijpuntgevel onregelmatig geplaatste rechthoekige en rondbogige vensters; de rechter zijpuntgevel is met uitzondering van een zoldervenster gesloten. Sobere achtergevel.

De jongensschool is dwars op de straat ingeplant op het hoogste punt van het perceel, en bereikbaar via een trappenpartij. Het is een gebouw van twee traveeën en één bouwlaag onder een afgewolfd pannen zadeldak; ten westen aansluitend een lage aanbouw onder plat dak. De verankerde baksteenbouw is gepleisterd met imitatievoegen en witgeschilderd. De zuidelijke puntgevel, gericht op de straat, is als voorgevel uitgewerkt. Onregelmatigheden in de bepleistering wijzen op aanpassingen van de muuropeningen. Momenteel in de linkertravee een rechthoekige voordeur met hardstenen onder- en bovendorpels en bewaard schrijnwerk, en in de rechtertravee een betralied rechthoekig venster. De bakstenen zijgevels zijn gesloten.