erfgoedobject

Duitse betonnen mijnschacht Hermann

bouwkundig / landschappelijk element
ID
304561
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304561

Juridische gevolgen

Beschrijving

Mijnschacht in een akker bij een wederopbouwhoeve, genaamd Basse Cour, vroeger Petite Douve. De toegang van de schacht is aan de oppervlakte afgedekt met een rond betonnen deksel (doorsnede 72cm). De bovenkant van de schacht is conisch gevormd, met een iets bredere basis van naar schatting 1m. De schacht is tot op 0,5m van de rand met water en sediment gevuld. Onder het waterpeil zijn de stalen profielen die voor de bouw van de schacht werden gebruikt, nog zichtbaar. De schacht behoort tot het type 'betonnen zinkschachten' die de Duitse Mineure sinds de zomer van 1916 aan het front zijn beginnen bouwen als verdediging tegen Britse dieptemijnen. De diepte van de schacht is onbekend. Maar een nabijgelegen schacht die in dezelfde periode is aangelegd, is volgens de bouwplannen tot op een diepte van 38m aangelegd.

Historische achtergrond

De hoeve Petite Douve was als een Duitse versterking in de frontlinie ingebouwd. In vergelijking met andere ondermijnde sites besloten de Britten vrij laat deze versterking te ondermijnen. Pas in maart 1916 begonnen ze met de eerste graafwerken vanuit hun voorste linies. Enkele maanden later al plaatsten ze de springlading van 22,7 ton ammonal onder de hoeve. Maar eerder hadden Duitse ingenieurs en mijnwerkers Petite Douve al ondergronds gezekerd, door houten mijnschachten aan te leggen. Toen de Britten graafgeluiden in een nabijgelegen tunnel opvingen, lieten ze op 24 augustus 1916 ondergronds een mijn ontploffen, zodat de toegang tot de tunnel geblokkeerd raakte. Enkele dagen later lanceerden de Duitsers een tegenactie: een vrij krachtige ondergrondse mijn deed de Britse hoofdtunnel instorten, zodat alle graafwerken verloren gingen. Ze gaven de site op. Petite Douve is de enige locatie aan het front waar Duitse troepen erin slaagden het Britse dieptemijnsysteem te saboteren. Ook nadat de Britten de site al hadden verlaten, gingen de Mineure nog met de uitbouw van hun defensieve tunnelsysteem door. De bestaande houten schachten Heinrich I –II werden nog uitgediept en aangevuld met twee betonnen zinkschachten, Hermann en Hugo. De bouw van de laatste twee genoemde schachten kan worden gedateerd in de periode september 1916 – juni 1917. Na de oorlog werd de nieuwe hoeve heropgebouwd op het aanpalende perceel, zodat de toegang tot de schacht momenteel in open terrein ligt. In 2010 werd de schacht gedeeltelijk leeggepompt. Spijtig genoeg werden de bevindingen of vondsten niet geregistreerd.

Locatiebeschrijving

De mijnschacht bevindt zich op de zuidelijke flank van de heuvelrug Wijtschate-Mesen, in de vallei van de Steenbeek en Petite Douve beek. Voor de Eerste Wereldoorlog lag op deze plek een hoeve, bekend onder de naam Petite Douve, Weinachtshof of Noëlle Hof. In één van de gebouwen legden de Duitse troepen de schacht aan. Waarschijnlijk boden de ruïnes van de hoeve voldoende bescherming tegen inkijk door vijandige troepen. In het algemeen was het niemandsland op dit stuk van het front vrij breed (300 à 400m), maar ter hoogte van deze locatie versmalde het tot ongeveer 150m. Daarom hadden de Britten eerder al beslist de Duitse stellingen hier diep te ondermijnen. Tegen ondermijningen verdedigen de Duitse troepen zich door ook zelf mijnschachten, tunnels en ondergrondse luisterposten aan te leggen. Schacht ‘Hermann’ is daar het resultaat van. Op deze site werden nog drie andere mijnschachten aangelegd, de houten schachten Heinrich I en II en de betonnen zinkschacht Hugo. Hun locatie is bij benadering gekend, maar nog niet op het terrein bevestigd.

  • Hauptstaatsarchiv Stuttgart, M201 Aktive Pioniertruppen: Linien Bataillon und Kompanien: Kriegstagebücher und Anlagen, band 125: Pionier-(Mineur)-Kompanie 314: Bijlagen bij Kriegstagebuch, 25 dec 1916-10 sept 1917: Kaart met Duitse tunnels in de Wijtschateboog, 11 juli 1917, schaal 1:10000.
  • Hauptstaatsarchiv Stuttgart, M201 Aktive Pioniertruppen: Linien Bataillon und Kompanien: Kriegstagebücher und Anlagen, buch 239: bouwschema’s van betonnen zinkschachten Hindenburg en Hugo in Mesen, maart 1917.
  • Hauptstaatsarchiv Stuttgart, M640: Militärische Karten, nr. 10244A: Wulvergem: Duitse schachten tussen Petite Douve tot Petit Bois; 27 augustus 1916, schaal 1:5000.
  • LAMPAERT R. 2000: De mijnenoorlog in Vlaanderen, S.l., 119.
  • BARRIE A., War Undergrond, London, 1962, 243-244.
  • BARTON P., DOYLE P. en VANDEWALLE J. 2004 (ed. 2010): Beneath Flanders Fields, Stroud, 175-6.
  • KNIES L. 1927: Das Württembergische Pionier Batalion nr. 13 im Weltkrieg 1914-1918, Stuttgart, 118-119.
  • STUHMKE 1923: Das Infanterie-regiment "kaiser Friedrich, König von Preussen" (7.Württ.) nr. 125 im Weltkrieg 1914-1918, Stuttgart, 142.

Auteurs: Verboven, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Neerhof

  • Is gerelateerd aan
    Schacht Duitse tegenmijn Dietrich


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse betonnen mijnschacht Hermann [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304561 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.