Neoclassicistisch burgerhuis waarin sedert 1907 tot 2014 een apotheek was gevestigd; het apothekersinterieur bleef bewaard.

Historiek

Wanneer in 1896 de familie Montens uit Loenhout bouwland verkavelt in twee percelen, wordt de rechtse bouwloot aangekocht door Alphons Van Gerven-Vroman, een aannemer uit Borgerhout. Het linkse perceel wordt eigendom van Alfons De Backer-Woettaert die datzelfde jaar een vergunning bekomt voor het bouwen van een woning.

Het perceel van Alp. Van Gerven is in 1896 bebouwd met een werkhuis, waarvoor in 1900 vergunning wordt verleend voor het wijzigen van een magazijn-werkplaats naar woning. De bijgevoegde gevelschets toont een verdieping met geriemde raamomlijstingen met sleutel maar zonder verdere detaillering van de gevelafwerking. Vermoedelijk voerde deze aannemer, volgens de gegevens van de bouwdossiers in het stadsarchief, voornamelijk actief in Borgerhout, zelf de werken aan zijn eigendom uit. Sedert de oprichting werd de woning door verschillende families bewoond, maar eigenaar Alp. Van Gerven woonde zelf nooit op dit adres.

De woning was ontworpen als werkhuis, met een verbouwing tot woning in 1900, maar werd sedert 1907 gebruikt als apotheek: eerst door apotheker Isidoor Theyskens, vervolgens door apotheker Charles Van Lierde en sedert de jaren 1930 vermoedelijk door apotheker Beaujean. Het winkelinterieur dateert vermoedelijk deels uit het begin van de 20ste eeuw en deels uit het interbellum.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het eigendom van Alp. Van Gerven verkocht aan apotheker Jozef Camille Vossen–Ingebos, die in 1979 wordt opgevolgd door zijn schoonzoon apotheker Charly Vanhoof.

Beschrijving

Exterieur

Rijhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. Vlak gecementeerde en beschilderde gevel op hardstenen plint. Door de cementering is de oorspronkelijke neoclassicistische belijning van de bepleistering verdwenen; de geprofileerde houten kroonlijst, de puilijst, het balkon en de doorlopende onderdorpels bleven bewaard. Rechthoekige muuropeningen beneden en segmentbogige muuropeningen op de verdieping, die regelmatig in de traveeën zijn geplaatst.

In de linkertravee op de begane grond de toegangsdeur met bovenlicht en neoclassicistisch deurfront met behouden brievenbus en deurgreep. Rechts twee vensteropeningen met guillotineramen en geïntegreerde houten rolluiken. Op de beglazing van beide ramen een geschilderd opschrift "apotheek" met apothekerskruis. De bovenlichten zijn langs de binnenzijde versierd met glas-in-loodbeglazing met art-decovoorstelling van apothekerskruis gevat in een gele cirkel en straalvormige vlakken in groen-roze-wit.

De verdieping wordt geaccentueerd door het centraal geplaatste balkon met smeedijzeren borstwering op consoles versierd met motieven in neo-Vlaamserenaissance-stijl. Het originele schrijnwerk op de verschillende verdiepingen bleef behouden. Zowel het schrijnwerk op de begane grond als de kroonlijst zijn versierd met een tandlijst.

Winkelinterieur

De woning werd ontworpen als burgerwoning en is gebouwd volgens de principes van een klassiek 19de-eeuws enkelhuis met een asymmetrisch grondplan, met op de begane grond links een gang met trap naar de verdieping met erachter een keuken en rechts een enfilade van twee vertrekken met aansluitend een koer.

De vestibule vormt de scheiding tussen de winkel en de private ruimtes. In het verlengde van de voordeur verleent een dubbele paneeldeur met vast bovenlicht en een beglazing in structuurglas toegang tot de privéruimtes, terwijl rechts een tweede beglaasde paneeldeur uitgeeft op de winkelruimte. De vloer van de vestibule is uitgevoerd in een meerkleurige cementtegelvloer en het plafond is versierd met lijstwerk met een centrale, cartouchevormige rozet. Een art-nouveauschildering op de muur van slang met beker verwijst naar het apothekersberoep.

De apotheek omvat aan de straatzijde een winkelruimte met aansluitend een werkruimte die uitgeeft op de achterliggende koer. De plafonds van beide ruimtes omvatten lijstwerk met een centrale rozet; de houten plankenvloer is bedekt met linoleum. De meubilering van winkel- en werkruimte onderscheidt zich typologisch van elkaar.

De ornamentiek van het meubilair in de winkelruimte, bestaande uit een vrijstaande toonbank en nagelvaste wandkasten, vertoont invloed van de art nouveau en dateert vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw.

De grote wandkast achter de toonbank beslaat de volledige muurbreedte waarbij het vooruitspringende middenrisaliet wordt gevormd door het schouwlichaam waartegen de wandkast is gebouwd. De marmeren schoorsteenmantel bleef behouden en wordt volledig omsloten door het meubilair; de haardmond werd dichtgemaakt met kastdeuren.

Tweeledig van opbouw omvat de wandkast onderaan gesloten registers met kastdeuren en laden en bovenaan open rekken met houten schappen. De handgrepen van de laden zijn versierd met leeuwenkoppen; de kastdeuren hebben deurknoppen met plantenmotieven. Op de kroonlijst verwijst een ornament uit houtsnijwerk met slang, beker en kruiden naar het apothekersberoep, onder de kroonlijst een fries met verdiepte panelen en gestileerde florale motieven.

De toegangsdeur wordt geflankeerd door twee identieke vitrinekasten die naar opbouw en uitvoering gelijkaardig zijn aan de grote wandkast maar voorzien van beglazing en met vereenvoudigde handgrepen en deurknoppen.

Een etalagemeubel vormt de scheiding tussen winkel en uitstalraam en omvat een vitrinekast geflankeerd door twee houten etalageschermen bekroond door houtsnijwerk met plantenmotieven en aan de straatzijde versierd met gesculpteerde kruiden. De onderbouw van dit etalagemeubel bevat gesloten kasten.

De vrijstaande toonbank is aan de voorzijde versierd met houtsnijwerk. Vijf tableaus van elkaar gescheiden door gestileerde plantenstengels tonen voorstellingen van slang met beker en kruidensoorten. Het geheel wordt bekroond door een geprofileerde kroonlijst. Op de toonbank een opbouw van drie kleine vitrinekasten. De achterzijde van de toonbank bevat opbergruimte met laden en kastdeuren. De handgrepen zijn versierd met plantenmotieven.

Het tweede meubelensemble in de aanpalende werkruimte dateert vermoedelijk uit het interbellum en omvat naast drie nagelvaste wandkasten ook een vrijstaande bereidingstafel en een bureau.

De wandkasten bedekken de volledige muren; met twee kleinere wandkasten aan weerszijden van de schouw, en een grote wandkast aan de tegenoverliggende zijde. De kasten zijn opgebouwd uit gesloten kastelementen met een opbouw uit ondiepe rekken en bekroond door een decoratieve fries en vooruitspringende kroonlijst. De uitvoering van de onderste registers varieert en omvat een bureau, een buffetkast en een grote ladekast met veertig kleine laden onderverdeeld in vier rijen. De bovenste registers zijn voor de drie wandkasten identiek en omvatten brede open rekken geritmeerd door smalle gesloten kasten met verdiepte panelen.

De vrijstaande bereidingstafel is aan de voorzijde gedecoreerd met drie rechthoekige kleinere panelen met centraal een afbeelding van slang met beker, links een paneel met opschrift "AB" dat op het paneel aan de rechterzijde gespiegeld wordt herhaald. Dezelfde initialen komen terug op het geëtste glas van het buitenschrijnwerk aan de tuinzijde en verwijzen vermoedelijk naar apotheker Beaujean die hier tijdens het interbellum de apotheek uitbaatte.

Verder bevat het interieur een spiegel in houten omlijsting op het schouwlichaam en een vrijstaand bureau met opbouw van laden en schappen met lederen schrijfvlak, beide met art-decokenmerken.

Tot de uitrusting behoren onder meer reeksen apothekerspotten uit glas en porselein, apothekersweegschalen en vijzels.